Reja Beyn koeffisenti 2 Tarmoqli siyosat turlari



Yüklə 2,14 Mb.
tarix15.09.2023
ölçüsü2,14 Mb.
#143694
3 мавзу

Tarmoq bozorining tuzilishi

Ma’ruzachi : i.f.f.d., dots. J.Sh.Tuxtabaev


“Tarmoq bozorlari nazariyasi”

Reja

Beyn koeffisenti

2

Tarmoqli siyosat turlari

1


“Tarmoq bozorlari nazariyasi”

passiv

aktiv

“Tarmoq bozorlari nazariyasi”
Beyn koeffitsienti yoki iqtisodiy foyda darajasi - bu foydalanilgan investitsiya kapitali birligiga olinadigan iqtisodiy foydani belgilaydigan ko'rsatkich:
Lerner indeksi. Firmaning bozor qudratini aniqlashning yana bir yondashuvi mukammal raqobat sharoitida narx marjinal xarajat bilan mos keladi degan taxminga asoslanadi. Shu sababli, firma bozor narxini marjinal xarajatlardan yuqori o'rnatishga ta'sir qilish qobiliyatiga ega bo'lgandagina bozor hokimiyatiga ega bo'ladi, ya'ni. raqobatbardosh bozor narxidan yuqori.
“Tarmoq bozorlari nazariyasi”
Tovar bozorida mukammal raqobat va yaxshi faoliyat yuritayotgan moliya bozori sharoitida iqtisodiy foyda darajasi har xil turdagi aktivlar uchun bir xil (nol) bo'lishi kerak. Agar har qanday aktivning daromadlilik darajasi raqobatbardosh stavkadan oshsa, bu turdagi investitsiyalar afzalroqdir va shuning uchun sanoat bozori raqobatbardosh emas.
“Tarmoq bozorlari nazariyasi”
“Tarmoq bozorlari nazariyasi”
“Tarmoq bozorlari nazariyasi”

Sotuvchilarning kontsentratsiyasi sanoatda faoliyat yuritayotgan firmalarning nisbiy hajmi va sonini aks ettiradi. Empirik tajriba shuni ko'rsatadiki, firmalar kam bo'lgan joyda kontsentratsiya darajasi yuqori bo'ladi.

  • Sotuvchilarning kontsentratsiyasi sanoatda faoliyat yuritayotgan firmalarning nisbiy hajmi va sonini aks ettiradi. Empirik tajriba shuni ko'rsatadiki, firmalar kam bo'lgan joyda kontsentratsiya darajasi yuqori bo'ladi.
  • Bozordagi firmalarning kam sonliligi va shuning uchun ularning past zichligi sotuvchilarning yuqori konsentratsiyasidan dalolat beradi.

“Tarmoq bozorlari nazariyasi”
Konsentratsiyani hisoblash mumkin. Konsentratsiya ko'rsatkichlariga umumiy talablar
  • ular hisoblash va izohlash uchun qulay bo'lishi, firmalarning xatti-harakatlarini tushuntirishi kerak;
  • bozor hajmidan mustaqil bo'lishi kerak;
  • nazariy jihatdan mukammal raqobat bozoriga to'g'ri keladigan noldan bitta (monopoliya bozori) oralig'iga tegishli bo'lishi kerak.

“Tarmoq bozorlari nazariyasi”

Bundan tashqari, kontsentratsiya indeksi bozorning "yadrosi" dagi farqlarni yumshata oladi. Misol uchun, ikkita sanoat bir xil konsentratsiya indeksiga ega bo'lishi mumkin 80% . Ammo bitta sanoatda 4 ta firma "yadro"ga kiradi, ularning har biri bozorning 20% ​​ni nazorat qiladi va 4 ta firma boshqa "yadro"ga kiradi, ular tegishli ravishda 55%, 20%, 4% va 1% ni nazorat qiladi.

Bundan tashqari, kontsentratsiya indeksi bozorning "yadrosi" dagi farqlarni yumshata oladi. Misol uchun, ikkita sanoat bir xil konsentratsiya indeksiga ega bo'lishi mumkin 80% . Ammo bitta sanoatda 4 ta firma "yadro"ga kiradi, ularning har biri bozorning 20% ​​ni nazorat qiladi va 4 ta firma boshqa "yadro"ga kiradi, ular tegishli ravishda 55%, 20%, 4% va 1% ni nazorat qiladi.

Konsentratsiya indeksini hisoblashda import tomonidan qoplanadigan bozor ulushi hisobga olinmaydi. Bu indeksning mintaqaviy va mahalliy bozor tuzilmalarini baholash uchun amalda qo'llanilmasligining asosiy sababidir.


“Tarmoq bozorlari nazariyasi”
E’tiborlaringiz uchun rahmat!
Yüklə 2,14 Mb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin