Reja: Byudjet tuzilishi shakllari

Davlat byudjeti tizimi va byudjet tuzilmasi
Reja:

• Byudjet tuzilishi shakllari.
• Byudjet tizimi.

Tayyorladi: Kadirova Ruxsora
Qabul qildi: Raxmonova Lobar
Byudjet tuzilmasi
Ta’rifi
Belgilanishi
Davlat budjetini tashkil etish bilan boglik boʻlgan munosabatlar majmuiga (uning ichki boʻlinmalari tarkibi va tuzilmasi, ulardan foydalanish soxa-larining funksional cheklanganligi, oʻzaro buysunuvchanligi, alokadorligi va ta’sirchanligi xamda xukukiy tomon-larini inobatga olgan xolda) budjet tuzilmasi deyiladi
Har bir mamlakatning budjet tuzil-masi uning milliy-davlat yoki ma’muriy-hududiy tuzilishi bilan belgilanadi
O’zbekiston Respublikasi Byudjet Kodeksining 5-bob, 35- moddasiga muvofiq mahalliy byudjetlar tarkibiga kiruvchi byudjetlar tuzilmasiga quyidagi byudjetlar kiradi:

• Qoraqalpog’iston Respublikasi byudjeti tuzilmasiga Qoraqalpog’iston Respublikasining respublika byudjeti, Qoraqalpog’iston Respublikasiga qarashli bo’lgan tumanlar va shaharlarning byudjetlari kiradi;
• viloyatlar mahalliy byudjetlari tuzilmasiga viloyat byudjeti, viloyatlar tarkibidagi tumanlar va shaharlar byudjetlari kiradi;
• Toshkent shahar mahalliy byudjeti tuzilmasiga shahar byudjeti va shahar tarkibiga kiruvchi tumanlarning byudjetlari kiradi.

Jahon amaliyotida davlat tuzilishining shakllariga mos ravishda byudjet tuzilishi modellari shakllangan:
markazlashmagan (nomarkazlashgan) model
markazlashgan model;
aralash model.
Byudjet qurilishining markazlashmagan (nomarkazlashgan) modelida markaziy va mahalliy byudjetlar avtonom (mustaqil) bo’lib, ularning har biri o’z xarajatlarini to’liq qoplay oladigan daromad manbalariga ega bo’ladi.
Markazlashgan model barcha darajadagi byudjetlarni yagona davlat byudjetida birlashtirishni nazarda tutadi, bunda markaziy byudjet barcha mahalliy byudjetlar uchun (daromadlilik darajasini) tartibga soluvchilik vazifasini bajaradi.
Byudjet tuzilishining aralash modeli barcha darajadagi byudjetlarni yagona davlat byudjetida birlashtirishni nazarda tutadi, lekin bunda har bir mahalliy byudjetning o’z xarajatlarini qoplashga mo’ljallangan o’z daromad manbalari mavjud bo’lgani holda, har bir yuqori turuvchi byudjet o’zidan quyi turuvchi byudjetlarning daromadlilik darajasini tartibga solish vazifasini bajaradi
E’tiboringiz uchun rahmat!