Reja: Innovatsiya jarayoni va modeli



Yüklə 285,69 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/4
tarix07.10.2023
ölçüsü285,69 Kb.
#152885
1   2   3   4
strategik menejment 3

Kompaniya chegarasi:

Asosiy texnologik yutuqlar 

Ilmiy-tadqiqot va innovatsionlarning o'sishi 

Yangi mahsulotlar 

Foyda va sotish xaj
mining o’sishi. 
Ushbu paradigmaning asosi shundaki, barcha jarayonlar faqatgina ichki qarorlarga tayanib, 
kompaniya ichida sodir bo‘lishidir. Ushbu paradigma XX asrda ancha ishonchli ishladi. Keyingi 
yillarda yopiq innovatsiyalarning asosiy qoidalarini buzishni boshlagan omillar ham paydo 
bo‘ldi. 
Buning sababi 2000- 
yillarning boshidan boshlab kuzatilishi mumkin bo‘lgan quyidagi 
tendensiyalardir:
1) 
sanoat
 jamiyatidan bilimlarni ishlab chiqara
digan jamiyatga o‘tish, unda bilimlarni ishlab 
chiqaradigan jamiyat institutlari, xususan universitetlar, yangilik va taraqqiyotda muhim rol o‘ynaydi; 
2) ishlab chiqarishni tashkil qilishning keng ko‘lamli shakllaridan ba’zan barqarorroq va doimiy 
rivojlan
ishga tayyor bo‘lgan kichik firmalarga o‘tish; 


3) bir vaqtning o‘zida ham nazariy, ham amaliy bo‘lgan biotexnologiya, kompyuter va 
nanotexnologiya kabi sohalarda ko‘p parametrli bilimlarning paydo bo‘lishi bir vaqtning o‘zida 
ko‘plab 
mutaxassis
larni jalb qilish zarurligini keltirib chiqaradi; 
4) bilimlar va ma’lumotlarning zaxiralari alohida kompaniya tomonidan to‘plangan ko‘plab 
patentlangan ishlanmalardan mehnat jihatidan, moliyaviy, moddiy va vaqt resurslari yetishmasligi 
sababli har doim ham to‘liq foydalana olmaydi. Ushbu kompaniya balki, butun jamiyat tomonidan 
g‘oyalarni yo‘qotish xavfi mavjud; 
5) intellektual mulk uchun 
ochiq bozor
ni faol rivojlantirishi; 
6) yangi ish joyiga avvalgi ish joyida olingan bilim va g‘oyalarning katta hajmini olib keladigan tajribali 
hamda professional o‘qitilgan harakatchan kadrlarning tobora ortib borayotganligi; 
7) tadqiqot natijalarini tijoratlashtirish bosqichiga o‘tkazadigan yangi 
firmalar
 
(boshlang‘ich 
kompaniyalar)ni yaratishda xususiy venchur kapitalining o‘sib borayotgan roli bu sohada uzoq 
vaqtdan beri faoliyat yuritib kelayotgan 46 kompaniyalarning yangi g‘oyalarini tez-tez ishlatib turadi. 
Bu esa kompaniyaning tashqi yopiq chegaralarini buzadi; 
8) ko‘pgina mahsulotlar va xizmatlarning bozorda har doim qisqarishi sababli qo‘shimcha 
qiyinchiliklar yuzaga keladi, shu sababli individual texnologiya muddati qisqaradi.
[4]
 
Ushbu omillar bir vaqtning o‘zida ishlayotgan vaziyatlarda yopiq innovatsion model endi ishlamaydi. 
Asosiy texnologiyalarni, marketing tadqiqotlarini va ilmiy-tadqiqot ishlarini birgalikda rivojlantirish 
uchun strategik sheriklik aloqalarini yaratish zarur
, bu ochiq innovatsiya modeliga o‘tishni anglatadi. 
“Ochiq innovatsiya” atamasi Genri Chesbroning “Ochiq innovatsiya” kitobida ilk bor qo‘llanilgan. 
Mazkur tushuncha texnologiyalarni yaratish va ulardan foydalanishning yangi usulidir (2003). Ochiq 
innovatsiyalar ichki innovatsion jarayonlarni jadallashtirish uchun maqsadli bilim oqimlaridan 
foydalanishni hamda innovatsiyalardan samarali foydalanish uchun bozorlarni kengaytirishni o‘z 
ichiga oladi. 
Ochiq innovatsiyalar nazariyasi ilmiy-tadqiqot jarayonini ochiq tizim sifatida belgilaydi. Kompaniya 
nafaqat o‘zining ichki rivojlanishi orqali, balki boshqa tashkilotlar bilan hamkorlikda yangi g‘oyalarni 
jalb qilishi va yangi mahsulot bilan bozorga kirishi mumkin. Ochiq innovatsion model qo‘shimcha 
g‘oyani olish uchun ichki g‘oyalarni bozorga tashqi kanallar orqali olib kirish mumkin, ya’ni 
kompaniyalarning amaldagi biznes turlari bilan cheklanmasligi mumkin degan taxminga 
asoslanadi. 
G‘oyalar kompaniyadan tashqariga chiqish mexanizmi bo‘lishi ham mumkin:
• eski kompaniyalar tadqiqotchilari tomonidan tez-tez tuzilgan va ishlaydigan boshlang‘ich 
kompaniyalar; 
• 
litsenziyalash;
 
• brakonerlik bilan shug‘ullanadigan xodimlar; 
• yirik kompaniyalar tomonidan ustuvor texnologiyalarni birgalikda ishlab chiqish. 
Teskari jarayon mavjud bo‘lib, dastlab g‘oyalar kompaniyalarning tadqiqot markazlari tashqarisida 
paydo bo‘ladi. Keyinchalik kompaniya ichiga kirib borib, undan foydalanishi natijasida kompaniya 
chegaralari shaffof bo‘lib qoladi.
[5]
 

Yüklə 285,69 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin