Reja: Jismoniy tarbiya nazariyasi. Maktabgacha yoshdagi bolalarni jismoniy tarbiyalash mazmuni va vazifalari. Jismoniy tarbiyaning asosiy vositalari

Madaniy-gigienik ko‘nikmalar va odatlarni tarbiyalash. Madaniy-gigienik 
ko‘nikmalarga badanni ozoda tutishga, to‘g‘ri ovqatlanishga, atrof-muhitda tartib 
saqlashga rioya qilish va bolalarning bir-birlari bilan, kattalar bilan, o‘zaro madaniy 
munosabatlariga doir ko‘nikmalar kiradi.
Madaniy-gigienik ko‘nikmalarni shakllantirishda quyidagi shartlarga e’tibor 
qaratish zarur: 
1. Maktabgacha ta’lim muassasasi va oilada harakatlar va topshiriqlarni bajarish 
uchun qulay vaziyatni (qulay mebel, jihozlar) yaratish. 
2. O‘zlashtirilayotgan madaniy-gigienik ko‘nikmalarni qat’iy belgilangan 
tartibda bir vaqtda bajarishga o‘rgatish. 
3. Har bir bola bilan yakka tartibda ish olib borish. 
4. Bolalarni madaniy-gigienik ko‘nikmalarni o‘zlashtirishlarini nazorat qilib 
borish. 
5. Bolalarni kattalarning barcha gigienik va madaniy talablarini so‘zsiz 
bajarishga o‘rgatish.
Jismoniy mashqlar va massajdan foydalanish. Jismoniy mashqlar – jismoniy 
tarbiya vazifalarini hal etishga qaratilgan maxsus harakatlar, shuningdek harakat 
Chiniqtirishni tashkil etishda quyidagilarga e’tibor qaratish 
lozim.
Chiniqtirishni butun yil 
davomida mavsumiy holatlarni 
hisobga olib, мунтазам 
o‘тказиш керак
.
Bolaning salomatligini, yosh xu-
susiyatini, hissiy holatini, uy va 
maktabgacha ta’lim muassasasini 
sharoitini hisobga olish zarur. 
Ta’sir etuvchi vositalarning 
kuchini asta-sekin kuchaytirish 
zarur.

---

faoliyatining murakkab turlaridir. Jismoniy mashqlar organizmga ko‘p qirrali 
fiziologik ta’sir ko‘rsatadi. U modda almashinuvini, qon aylanish jarayonlarini 
faollashtiradi, suyaklarning o‘sishiga yordam beradi. 
Massaj. Kichik bolalarni tarbiyalashda passiv gimnastika turlaridan biri – massaj 
(uqalash) qo‘llaniladi. Uqalash ta’sirida qon tarkibi, asab tizimi vazifalari, shuningdek 
teri va muskullarning oziqlanishi yaxshilanadi, issiqlik chiqishi ko‘payadi, 
muskullarning charchashi yo‘qoladi.