Reja: Kirish Egri chiziqli harakat va uning xossalari

Tekis tezlanuvchan aylanma harakat
Burchak tezlanishi. Burchak tezlanishi deb burchak tezlikdan
olingan birinchi tartibli hosiladek aniqlanadigan vektor kattalikka
aytiladi: Burchak tezlanishning yo'nalishi burchak tezlik yotgan o‘q bilan
mos keladi. Tezlanish ortganda l va ó vektorlaming yo‘nalishlari
bir xil, tezlanish kamayganda esa qarama-qarshi bo'ladi
Burchak tezlanishning o'rtacha qiymatifoda yordamida topiladi.
Burchak tezlikning vaqt birligida o‘zgarishiga burchak tezlanish
deyiladi.

Tezlanishning tangensial tashkil etuvchisi a, ni chiziqli v va

burchak tezlik со orasidagi v = Rw bog'lanishdan foydalanib aniq-
laymiz. Bu yerda aylananing radiusi R — o'zgarmas kattalikdir:

XULOSA
Nuqtaning traektoriyasi deb, tanlangan sanoq sistemasiga nisbatan nuqta harakatida chiziladigan chiziqqa aytiladi.
Trayektoriyasi egri chiziqdan iborat bo‘lgan harakat egri chiziqli harakat deyiladi. Kuzatish boshlanganda egri chiziqli harakat qilayotgan moddiy nuqta trayektoriyaning A nuqtasidan o‘tayotgan bo‘lsin. Biror kichik Dt vaqt ichida kichik DS yoyni bosib V nuqtaga keladi.
Bu ifodadagi yig‘indining birinchi limitini markazga intilma tezlanish yoki normal tezlanish deb ataladi. Geometrik mulohazalar asosida normal tezlanishning moduli tezlik kvadratining trayektoriya ayni sohasining egrilik radiusiga (R) bo‘lgan nisbatiga tengligini aniqlash mumkin:
Tezlik grafigini chizish uchun absissa o‘qiga vaqtning, ordinata o‘qiga esa tezlikning qiymatini qo‘yamiz. Agar Vo = 0 bo‘lsa u holda tezlik grafigi koordinata boshidan o‘tgan to‘g‘ri chiziqdan iborat bo‘ladi. Vo ≠ 0 bo‘lganda esa tezlik grafigi ordinata o‘qida Vo ga teng kesmadan boshlanadi. 1,2-to‘g‘ri chiziqlar (a>0); 3 – to‘g‘ri chiziq tekis ( a<0 ) sekinlanuvchan harakatni, 4-to‘g‘ri chiziq esa (v-const ) to‘g‘ri chiziqli tekis harakatni ifodalaydi ( a=0 ).