Reja: kirish I bob. Boshlang’ich sinf o’quvchilarini chiroyli yozishga o’rgatishda husnixat darslarining ahamiyati

«Tarmoqlar» metodi (klaster)
juda uzoq o‘ylab o‘tiradigan o‘quvchi butun guruhga ajratilgan vaqt- ni sarflaydi. Shuningdek, o‘quvchi mashg‘ulotga tayyor bo‘lmasa, bunda ham u guruhga pand beradi, chunki guruh uning uchun ishla- shi kerak bo‘ladi;
- o‘quvchilar o‘z javoblarini ikki marta:yozma ish paytida va og‘zaki muhokama vaqtida tahlil qilib chiqishadi.
Rotatsiya (aylanma) metodi bilan fikrlarni ко‘rib chiqish
Bu metod mashg‘ulot mavzuini har bir kichik guruh alohida- alohida muhokama qilib chiqishi va yozganlarini butun guruh tahlil qilib ko‘rishi uchun qo‘llaniladi.
Har bir kichik guruh 30 daqiqa davomida 3 ta topshiriqni muhokama qiladi, keyin 15 daqiqa davomida esa, muhokama birga- likda o‘tkaziladi.
Sinfga tartib raqamlari bilan birga bir nechta topshiriq osib qo‘yiladi. Har bir kichik guruh (2-3 kishi) 10 daqiqa davomida muhokama qilib, o‘z javobining variantini yozib oladi-da, so‘ngra keyingi topshiriqqa o‘tadi va oxirigacha shunday qilib boradi.
Har bir guruh o‘ziga rangli flomaster oladi: 1-guruh- da ko‘k, 2-guruhda qora, 3-guruhda yashil flomaster bo‘ladi. Qo‘shimchalarni har kim har bir varaqqa o‘zining rangli flomasteri bilan yozib boradi, shunda uchchala guruhdan har birining ishtiroki yaqqol ko‘rinib turadi.
Topshiriqni 10 daqiqadan keyin almashtiriladi, 1-guruh 2-top- shiriqqa, 2-guruh 3-topshiriqqa, 3-guruh esa 1-topshiriqqa o‘tadi.
Guruh oldingi o‘quvchilar tomonidan yozib qo‘yilganlami o‘qiydi va o‘z javobi variantini yozib, to‘ldiradi, bunda variantning takrorlanishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
Yana 10 daqiqadan keyin guruh keyingi topshiriqqa o‘tib, yozil- ganlami o‘qiydi va o‘z javoblari bilan to‘ldiradi.
Yana 15 daqiqadan keyin javoblar tahlil qilinib, muhokama o‘tkaziladi.
So‘ngra eng ma’qul javob tanlab olinib, daftarga yozib qo‘yiladi.
Bu metod mavzuni jamoa bo‘lib muhokama qilishni ko‘zda tutadi.
Har xil rangdagi flomasterlardan foydalanish yozilganlaming yaqqol ko‘rinib turishi va har qaysi guruhning javobdagi ishtiroki- ni baholash uchun qulay. Yozilgan javoblar tartib raqamlari bilan belgilab qo‘yiladi, bu - to‘g‘ri javoblami hisoblash uchun qulaydir. Javoblami hammadan ko‘p sonda yozgan kichik guruh eng yuqori ball oladi.
«Davra» metodi
0‘quvchilar davra qurib o‘tirib, taklif etilgan savolni galma- gal izohlab chiqishadi. Har bir o‘quvchi o‘z fikrini bayon qilib, muhokamaga foydali ulush qo‘shish imkoniga ega bo‘ladi, chunki barcha qatnashchilaming fikrini bilish muhim. Lekin qatnashchilar o‘z ixtiyori bilan navbatini o‘tkazib yuboradigan bo‘lsa, bu - ta- momila odatdagicha hoi. Ba’zan qanday bo‘lmasin biror savol yoki topshiriq davra bo‘ylab o‘tkaziladi va uni olgan o‘quvchi o‘z fikrini aytish huquqiga ega bo‘ladi.
Davra bo‘lib ishlashda hamma, jumladan, o‘qituvchi ham, teng huquqlidir; hamma bir-birini ko‘rib turishi, vizual aloqani qo‘llab- quwatlab borishi va shu bilan bir vaqtda so‘zlayotgan kishining gaplarini diqqat bilan tinglashi mumkin. Raundlardan ko‘pgina maqsadlarda, jumladan baho berish, muammoni hal qilish, ijo- biy mustahkamlash, davrani rejalashtirish, o‘tkazish uchun foy- dalansa bo‘ladi. Davrani muvaffaqiyatli o‘tkazish uchun ham­ma o‘quvchilar va boshlovchi bir-birini ko‘rib tura oladigan joy tayyorlash, ish tartibini tushuntirib berish zarur. So‘zga chiqmag- anlar diqqat bilan tinglab borishlari, aytilayotgan gaplarga izoh bermasliklari kerak, bunday qilish hattoki o‘qituvchiga ham rux- sat etilmaydi. Oxirida hammaga ulaming ishtirok etganliklari uchun tashakkur bildiriladi. Guruh bilan ishlashda davralar qoi- dalarini o‘quvchilarga tushuntirib qo‘yish zarur. Bunday o‘yinga o‘rganmagan guruh bilan ishlashni o‘qituvchi nimalar qilish kera- kligini o‘quvchiga tushuntirganidan keyin boshlashi lozim. Guruh
bir qadar tajribali boisa, davra mashqining kimdan boshlanishi ahamiyatga ega emas.
Davraiardan o‘quv mashg‘ulotining boshi yoki oxirida foydalanish mumkin.