Pnevmotoraks.
Ko‘krakning teshib kiruvchi jarohatlari ochiq, yopiq pnevmotoraksi bilan ifodalanadi. Klapanli pnevmotoraks, gematoraks, teriosti emfizemasi asoratlari ham yuz beradi. Ularning turli xil qo ‘shaloqligi b o lis h i mumkin. Ochiq pnevmotoraks holati ko‘krak devorining shikastlanishi natijasida plevra bo‘shlig‘iga havoni to‘siqsiz kirishida yuz beradi. Ochiq pnevmotoraksda paradoksal nafas yuzaga keladi. Nafas olishdan jarohatlangan o ‘pka chiqadi va sog‘ o‘pka nafas olish faoliyati keskin kamayadi. Kokkrak qafasida katta
hajmdagi tegishi b o ‘lgan ochiq pnevmatoraks k o'pincha o ‘lim holatiga
olib keladi. O’ziga xos xavfni qopqoqchali pnevmatoraks yuzaga keltiradi. Bunda o‘pka, bronx yoki ko'krak devori yaralari qopqoqcha hosil qiladi. Havo plevra bo‘shlig‘iga kirib, chiqib ketolmaydi. Buning natijasida tarang pnevmatoraks yuzaga keladi, o‘pkaning siqilishi, ko‘krak orti organlarining qarama-qa rshi tomonga siljishi kuzatiladi.
Gematoraks.
Plevra bo‘shlig‘ining qon ketish o‘choqlari turli xildir.
Bunga ko‘krak devorining shikastlanishi natijasida qovurg‘alararo arteriyalardan
qon ketishi, o'pka parenximasining shikastlanishi, qon tomiriar diafragma, perikard, yurakdan qon ketishi sabab bo‘lishi mumkin.
O‘pka parenximasidan qon ketishi nisbatan xavf tug‘dirmaydi, birinchidan, u intensiv emas, ikkinchidan o‘z -o‘zidan to‘xtash xususiyatiga ega. Qon tomirlardan va yurak jarohatidan qon ketishda esa aksariyat hollarda o ‘lim yuz beradi.
Ko'krakning jarohatlarida gemotrakslar kichik (suyuqlik sinuslarda)
o‘rta (suyuqlik ko‘krak o‘rtasigacha), katta (suyuqlik ko‘krak o‘rtasidan
yuqori)ga bo‘linadi. To‘g‘ri diagnoz rentgenografiya o‘tkazish orqali
qo‘yiladi.
Plevra bo‘shlig‘iga quyilgan qon qisman qotib qoladi, ammo kunning
oxiriga kelib yana suyuqlashadi. Ba’zi hollarda oqib tushgan
qonning barchasi quyilib, qotib qolgan gemotoraksni hosil qiladi. Qon
plevra bo‘shlig‘iga oqib tushishi natijasida o 'p k an in g siqilishi va keyinchalik
nafas olish vaqtida to ‘la chiqishi kuzatiladi. Davolash usullarini
qo‘llashda Ravul-Greguare uslubi qo‘llanishi maqsadga muvofiqdir.
Oz miqdorda probirkaga plevra b o kshlig‘idan qon olinadi.
Agarda qon tez orada qotib qolsa, qon ketishi davom etayotganidan,
agarda qon qotib qolmasa, qon ketish to ‘xtaganidan dalolat beradi
Yurakda qon tiqilishi. Yurak jarohatlanishi teshib o ‘tuvchi, ko‘r,
yalab o ktuvchi turlarga bo‘linadi. Yurakning teshib o'tmagan jarohatida
qachonki o ‘q yurak miokardida qolganda va qon quyqumi bilan
yopilib qolganda yaradorga malakali davolash bosqichi o‘tkazilishi
mumkin. Yurakning qon bilan siqilishi juda o g ‘ir asorat hisoblanib,
yurak jarohatlanishida yoki perikard jarohatlanishida perikard bo'shlig'i
qon bilan to ‘lishi va qorinchalarning blokadaga uchrashi venaga qon
qaytishining qisqarishi natijasida yuzaga keladi. Tashxis bo‘yin venalarining
shishishi, sust puis, taxikardiyaga asoslanib qo‘yiladi. Jarohatlanganlar
zudlik bilan yordam ko‘rsatilishiga muhtoj, aks holda
yurak faoliyatining to'xtashi kuzatiladi.
Dostları ilə paylaş: |