Reja: Ta’lim jarayoni – ustoz~o`quvchi faol munosabati. Ta’lim jarayoni tizim sifatida. Ta’lim jarayoni tarkibiy qismlari orasida mutanosiblik. Ta’lim jarayoni tarkibiy qismlar orasida nomutanosiblik va uning oqibatlari. Kirish

6-chizma
ONA TILI TA’LIMI MAQSADINING PROGRESSIV DINAMIKASI

№	DAVRLAR	MAQSAD	VOSITALAR
1	V-IX asrlar	Xat-savodli turkona tabiatli shaxsni shaklantirish	Qadimgi turkiy yodgorliklar
2	IX-XIX asrlar (jadidlargachа)	Xat-savodli, itoatkor shaxsni shakllantirish	IX-XIX asr maktabidagi o`quv manbaalar
3	XX asr boshlari (jadidchilikdа)	Zamonaviy ilmiy bilim asoslari bilan tanishgan, milliy tuyg`ularga ega bo`lgan xat-savodli (faol) shaxsni shakllantirish	Jadid namoyandalari tomonidlan yaratilgan darslik va o`quv qo`llanmalari
4	1925-1970-yillar	Adabiy me’yorlarni singdirish, milliy adabiy tilni ommalashtirish, rasmiy yozma-og`zaki nutqda sheva nutqidan foydalanishga chek qo`yish	1925-1970-yillar mobaynida yaratilgan o`quv dasturlari, darsliklar va o`quv adabiyotlari
5	1970-1990-yillar	Milliy adabiy tilda yozma-og`zaki nutqni rivojlantirish, o`quvchilarning ijtimoiy-gumanitar hamda tabiiy o`quv predmetilar bo`yicha savodxonligini oshirish	O`quv dasturlari, darsliklar, o`quv qo`llanmalari, ilmiy va badiiy adabiyotlar
6	1999-yildanr hozirgacha	O`quvchida ijodiy, evristik hamda mustaqil tafakkurni rivojlantirish, ijodiy tafakkur mahsulini nutqsharoitiga mos ravishda to`g`ri, ravon bayon etish ko`nikmalarini tarkib toptirish	DTSlar, o`quv dasturlari, darsliklar, qo`llanmalar, audio vositalar, kompyuter texnologiyalari, ilmiy hamda badiiy adabiyotlar

Jadvalda ona tili ta’limi maqsadi misolida o`quv predmeti umumiy va xususiy maqsadining davr talabi hamda ehtiyojlari asosida uzluksiz progressiv dinamikasi− keyingi davr maqsadi oldingi davr maqsadini o`z ichiga olgan holda undan yuksakroq maqsadni ko`zlashini ko`rsatib turibdi.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР


1. Абдураҳмонов Н. Қадимги туркий тил. – Т.: Ўқитувчи, 1989.
2. Абдуллаев Й. Эски ўзбек мактабларида (1865-1917 йиллар) савод чиқариш: – Пед. фанлари номз…дисс. афтореф.– Т.: 1961.
3. Абдуллаев Й. Эски мактабда хат-савод ўргатиш. – Т.: Ўрта ва олий мактаб, 1960.
4.Баркамол авлод – Ўзбекистон тараққиётининг пойдевори. – Т.: Шарқ, 1997.
5. Баркамол авлод орзуси. – Т.: Шарқ, 1999.
6.Умумий ўрта таълимнинг давлат таълим стандарти ва ўқув дастури. Она тили. Адабиёт. – Т.: Шарқ, 1999.
7. «Ўзбекистон Республикаси давлат тили ҳақида» Қонун. – Т.: Ўзбекистон, 1989.
8.Абдуллаев Ф.А. XV аср адабий тилининг диалектал асослари // Навоий ва адабий таъсир масалалари. – Т.: 1968.
9.Абдуллаев Й. Мактабда ягона орфография ва нутқ режими. – Т.: ЎзПФИТИ, 1953.
10. Абдуллаев Й. 7-синфда она тилидан баъзи темаларни ўтишдаги тажрибамиз // Сов. мактаби. – 1954. – № 4.

1 Каримов И.А. Юксак маънавият – енгилмас куч. Т.: Маънавият, 2008 й. 4-бет.

1 Каримов И.А. Тарихий хотирасиз келажак йўқ. – Т.: Шарқ, 1998. – 32 б.

1 Каримов И.А. Тарихий хотирасиз келажак йўқ. Т.: Шарқ, 1998. 11-б.

1 Biz bu atamalardan, asosan, ikkitasidan – o`quvchi va ustoz so`zlaridan foydalanamiz.

1 Баркамол авлод орзуси. – Т.: Ўзбекистон миллий энциклопедияси, 2000. – 13-b.

2 O`sha asar. – 19-b.

1 Баркамол авлод орзуси. – Т.: Ўзбекистон миллий энциклопедияси, 2000. – 17-b.

1 Сўфи Оллоёр. Сабот ул-ожизин. (Нашрга тайёрловчилар: Ҳожи Пўлатқори Муҳаммад Али ва б.)− Т.: Меҳнат. − 1991.− 81- b.

1 Неъматов Ҳ., Ширинова Н. Пурсамар қонун// газ. Бухоронома.2010. 81-сон.20 октябрь (http://www.buxoronoma.uz/cgi-bin/main.cgi?lan=u&nom=279&id=3082)

1 Mahmudov N., Nurmonov A., Sobirov A., Qodirov V., Jo`raboyeva Z. Ona tili. Umumta`lim maktablаrining 5-sinfi uchun darslik. – Т.: Ma`naviyat, 2004.–224 b.

1 Bu yerda shuni alohida eslatib o`tish lozimki, respublikamizda keyingi yillarda ancha ommalashgan xususiy tayyorlov o`choqlarda ta’lim tizimining bu tarkibiy qismlari orasida uyg`unlik umumta’lim maktablaridan ko`ra ancha yaxshi yo`lga qo`yilgan.

1 Aholini ro`yxatdan o`tkazishning sovet davrida o`tkazilgan oxirgi amaliyoti (1980-yillar)da o`z milliy mansubligini o`zbek deb sanagan ko`p kishi ona tilini rus tili deb ko`rsatganligi statistikadan ma’lum.

1 Беҳбудий М. Танланган асарлар (Нашрга тайёрловчи Б.Қосимов). – Т.: Маънавият, 1997. – 132 б.