Termiz iqtisodiyot va servis unversteti iqtisodiyot fakulteti IQTISODIYOT YOʻNALISHI SIRTQI 33-22-guruh talabasi ALIMARDANOVA SEVARAning iqtisodiyot axborot kamunakatsion texnalogiyalari va tizimlari fanidan mustaqil ishi
Reja:
1.Tizimli dasturiy ta’minot
2. Servisli dasturiy ta’minot
3. Windows tarmoq operatsion tizimini boshqa tarmoq operatsion tizimlari bilan qiyosiy xaraktеristikalari
Iqtisodiyotda tizimli va amaliy dasturiy taʼminotning rivojlanish tendensiyalari
Axborot va kommunikatsiya texnologiyalari iqtisodiy yuksalishning ota muhim tarkibiy qismiga aylandi. Ularga nafaqat tayyor mahsulot sifatida, balki unumdorlik va rentabellikni oshirishga qodir muhim vositalar sifatida ham qarash mumkin.
Axborot va kommunikatsiya texnologiyalari iqtisodiy yuksalishning ota muhim tarkibiy qismiga aylandi. Ularga nafaqat tayyor mahsulot sifatida, balki unumdorlik va rentabellikni oshirishga qodir muhim vositalar sifatida ham qarash mumkin.
Kadrlar tayyorlash milliy dasturi da ham ijtimoiy hayotning barcha sohalarida axborotlar bilan ishlashni jadallashtirish rejalariga katta ahamiyat berildi. Shu bilan birga barcha sohalarga zamonaviy axborot texnologiyalarni keng joriy qilish borasida mamlakatimiz xukumati tomonidan bir qancha muhim qaror va dasturlar qabul qilindi.
1999 yilning fevralida Ozbekiston respublikasi vazirlar Mahkamasining Malumotlarni uzatish milliy tarmogini tashkil etish va jahon axborot tarmoqlaridan foydalanishni tartibga solish togrisida qarori qabul qilindi.
Bazaviy dasturiy taminlanish (base software)-kompyuterini ishlashini taminlovchi dasturiy vositalarning eng kichik majmuasidir.
Bazaviy dasturiy taminlanish (base software)-kompyuterini ishlashini taminlovchi dasturiy vositalarning eng kichik majmuasidir.
Servisli dasturiy taminlanish - bazaviy dasturiy taminlanishning imkoniyatlarini oshiruvchi va foydalanuvchiga qulayroq ish muhitini tashkil qiluvchi dasturlar va dasturiy majmualardir.
Bazaviy dasturiy taminlashga quyidagilar kiradi:
operatsion tizim;
operatsion qobiq(matnli va jadvalli);
tarmoqli operatsion tizim.
Operatsion tizim foydalanuvchi fayillarni bajarish, EHM hisoblash resurslarini rejalashtirish va boshqarish uchun moljallangan.
Dasturiy taminlash va operatsion tizimlar sektorida IBM, Microsoft, NISYS, Nowel firmalari etakchi orin egallaydilar. Operatsion tizimlarni sotishdan daromad yiliga ortacha 20 mil dollardan oshib ketadi.
Tarmoqli operatsion tizimlar - tarmoqqa malumotlarni ishlab chiqish, uzatish va saqlashni taminlovchi dasturlar majmuasidir. Tarmoqli tizimlarning har xil turlari (fayllarni boshqarish)ni taqdim etadi abonent tizimlarida ishlashni qollabquvvatlaydi. Tarmoqli operatsion tizimlar mijoz-server arxitekturasi va bir rangli arxitekturadan foydalanadi. Oldin tarmoqli operatsion tizimlar faqat mahalliy hisoblash tarmoqlari (MHT)ni qollab quvvatlaganlar, hozir bu operatsion tizimlar mahalliy tarmoqlar assotsiatsiyasiga tarqatiladilar .
Dasturiy ta’minot — kompyuter texnikasi vositasida ma’lumotlarni qayta ishlash tizimi (mkit)ni yaratish va foydalanish dasturiy vositalari yig’indisidir. Dasturiy ta’minot tarkibiga bazaviy (umumtizimli) va amaliy (mahsus) dasturiy mahsulotlar kiradi.
Dasturiy ta’minot — kompyuter texnikasi vositasida ma’lumotlarni qayta ishlash tizimi (mkit)ni yaratish va foydalanish dasturiy vositalari yig’indisidir. Dasturiy ta’minot tarkibiga bazaviy (umumtizimli) va amaliy (mahsus) dasturiy mahsulotlar kiradi.
Qo’llash sohasidan qat’i nazar, axborot tizimlarining samarali faoliyat kursatishi bir qator ta’minotlar bilan bog’liqdir. Ularni dasturiy, texnik, huquqiy, axborot, tashkiliy, matematik va lingvistik ta’minotlarga ajratilishi Qabul qilingan.
Ekspert tizimni qo’llash mezoni
EKspert tizimni qo’llash mezoni Bir qator masalalar borki, ularni bilimlarga asoslangan tizimda yechimini topishistalgan boshqa yo’llar bilan topishdan oson kechadi. Bu tizimlardan foydala-nilganda quyidagi mezonlarga asoslangan holda ish yuritiladi: • Ma’lumot va bilimlar ishonchli, vaqt o’tishi bilan o’zgarmaydi; • Bo’lishi mumkin yechimining ko’lami katta emas; • Masala yechimini topishda formal fikrlamaydi. Bilimlarga asoslangan tizimlar borki, ular masala yechimini abstrakt tushunchalar yordamida yecha olmaydi-lar. Masala yechimi protsedura tahliliga bog’liq bo’lgan hollarda bilimlarga asoslanadi
Ekspert tizimlardan foydalanish
Ekspert tizimlardan foydalanish Hatto, hozirda katta EHM da ham, kichik EHM da ham yaxshi ishlaydigan ekspert, tizimlar, odam ekspertga nisbatan ma’lum chegaralanishga ega. 1. Ko’pchilik ET foydalanuvchi tomonidan ishlatishga yaroqli emas. Agar siz bu tizimlar bilan avvaldan ishlamagan bo’lsangiz, unda siz katta qiyinchi-liklarga duch kelishingiz mumkin. Ko’pchilik tizimlar faqatgina bilimlar bazasi-dan yaratuvchi ekspertlar tomonidan foydalanishlari mumkin. 2. Odatda bu tizimlarda qo’llaniladigan savol-javob rejimi, yechimni olishni qi-yinlashtiradi. Masalan, MYCIN tizimidan foydalanmagan vrach, tizimdan foyda-langanga nisbatan yechimga tezroq ega bo’lishi mumkin (ko’pgina hollarda shunday bõladi