Reja Transport vositalarining ish unumiga ta’sir etuvchi asosiy ekspluatatsion ko‘rsatkichlar

Jizzax politexnika instituti Sirqi bòlimi. Transport logistikasi yònalishi. 609-22 T.L guruh talabasi Resulev Emir-Asan Yuklarni tashishni tashkil etish fandan Slaydi

Mavzu:Transport vositalarining ish unumdorligi.
Reja
1.Transport vositalarining ish unumiga ta’sir etuvchi asosiy ekspluatatsion ko‘rsatkichlar.
2. Transport vositalarining ish unumiga asosiy texnik-ekspluatatsion omillar ta’siri.
3. Aniq sharoitda ishlovchi transport vositasining ish unumini ifodalovchi chizma.

Transport vositalarining ish unumiga ta’sir etuvchi asosiy

Transport vositalarining ish unumiga ta’sir etuvchi asosiy

ekspluatatsion ko‘rsatkichlar.

• Har qanday uskuna yoki jihozning ish unumi deyilganda uning vaqt birligida ishlab chiqargan mahsuloti tushuniladi. Avtomobillar yuk va passajirlarni ma’lum masofaga tashib berishini hisobga olinsa. Ularning ish unumi vaqt birligida tashilgan yuk va passajirlar miqdoridan, ya’ni tonna (passajir)-kilometrlarda o‘lchanuvchi transport ishidan iboratdir

Masalan, avtomobilning yuk bilan bir qatnovidagi yuk miqdorida o‘lchanuvchi ish unumi:
, t (1)
bo‘lsa, tonna-kilometrda bajarilgan transport ishi:
, tkm (2)
dan iborat bo‘ladi.
Aytilganlarga ko‘ra, avtomobilning bir ish kuni davomidagi unumi:
, t (3)
, tkm (4)
bo‘ladi. Bunda Zyuk-bir ish kuni davomida yukli qatnovlar soni.
O‘z navbatida, nolinchi qatnovga sarflangan vaqt ham hisobga olingan bir ish kuni davomidagi yukli qatnovlar soni
Bunda Tish-avtomobilning ishda bo‘lish vaqti, soat;
tayl-bir to‘liq qatnov uchun zarur vaqt, soat.
Bir to‘liq qatnov uchun zarur vaqt avtomobilning yuk ortish punktidan uni tushirish punktigacha yukli qatnov vaqti, yuk tushirish punktidan navbatdagi yuk ortish punktigacha bo‘sh qatnov vaqti hamda ortish-tushirish vaqti yigindisidan iborat bo‘ladi:
Soat (6)
bunda: -avtomobilning yukli qatnov vaqti;
-bo‘sh qatnov vaqti;
-transport vositasining yuk ortish-tushirishda turish vaqti.
Harakat vaqtini aniqlash uchun yukli va bo‘sh qatnovlar masofasini harakat tezligiga bo‘lish lozim:
, soat (7)
bunda lyuk-avtomobilning yukli qatnov masofasi;
lb.k-avtomobilning bo‘sh qatnov masofasi;
Vt-avtomobilning texnik harakat tezligi.
Amalda bo‘sh qatnov masofasining aniq miqdoriga ko‘ra, uning yukli qatnovga nisbatan tutuvchi o‘rni aniqlanishini hisobga olib, qatnov masofalaridan unumli foydalanish, ya’ni yukli qatnov koeffitsiyenti ko‘rsatkichidan foydalaniladi. Bu koeffitsiyent umum qatnovdan qay darajada unumli foydalanilganini xarakterlab, uning miqdori yukli qatnovlar umumiy miqdorining umumiy masofaga nisbati sifatida aniqlanadi va uni texnika adabiyotlarida b (betta) xarfi bilan belgilanadi.
Agar avtomobilning yukli qatnovlar masofasi va yo‘l qatnovidan (yo‘ldan) foydalanish koeffitsiyenti ma’lum bo‘lsa, avtomobilning harakat vaqti quyidagicha aniqlanadi:
, soat (8)
Bir aylanish vaqti esa:
(9)
Aylanish vaqti va avtomobilning marshrutda bo‘lish vaqti ™ ma’lum bo‘lsa, ish kuni davomidagi qatnovlar miqdorini quyidagi farmula bo‘yicha hisoblab topish mumkin:
(10)
Nolinchi qatnov ham hisobga olinganda:
(11)
bunda b-kun davomidagi, nolinchi qatnovni ham hisobga oluvchi, yo‘ldan foydalanish koeffitsiyenti.
Demak, kun davomidagi yukli qatnovlar sonini oshirish uchun avtomobilning ish kuni (ish vaqti yoki kasr surati)ni uzaytirish yoki bir aylanish vaqti (kasrning maxraji)ni kamaytirish, yoki bir mahalning o‘zida kasr suratini oshirish va mahrajini kamaytirish zarur.
Tashish masofasi berilgan holda bir aylanish vaqtini kamaytirish uchun avtomobilning texnik harakat tezligini oshirish va avtomobilning orti-tushirish operatsiyalarida bekor turish vaqtini kamaytirish lozim bo‘ladi.
Transport vositasining bir soatlik ish unumi quyidagi formulaga binoan hisoblanadi:
;
Bunda WQ-transport vositasi birligining t/soat da aylanuvchi bir soatlik ish unumi;
Wr-transport vositasi birligining tkm/soat da o‘lchanuvchi bir soatlik ish unumi.
Transport vositalarining 1 kunlik ish unumi qo‘yilsa, yuqoridagi formulaning ko‘rinishi:
t soat (12)
tkm soat (13)
bo‘ladi.
Yuk ko‘taruvchanlikdan foydalanish koeffitsiyenti (g)ning transport vositasining ish unumiga ta’siri tahlil etilganda ham yuqoridagi xulosa, ya’ni ular o‘rtasidagi bogliqlik ham to‘gri chiziq qonuniga binoan bo‘lishi kelib chiqar ekan. Faqat bunda .
O‘zgarmas koeffitsiyent ga teng bo‘lib, miqdor jihatdan oldingi koeffitsiyent miqdoridan farq qilgani uchun burchak miqdori ham farqlanadi.
3. Aniq sharoitda ishlovchi transport vositasining ish unumini ifodalovchi chizma.