Rivojlanishni dasturlash, prognozlashtirish

Ijtimoiy-iqtisodiy prognozlash yo‘nalishlarining mantiqiy asosi, bir tomondan, real iqtisodiy jarayonlardan kelib chiqqan holda, o‘rganilayotgan hududda yaqin yoki uzoq kelajak istiqbollarini aniqlash, rivojlanish maqsadlarini shakllantirish, ikkinchi tomondan. prognoz davridagi oqibatlari nuqtai nazaridan qabul qilingan qarorni prognoz qilish va baholashga asoslangan optimal rejalarni ishlab chiqishga hissa qo'shish hisoblanadi.

Strategik rejalashtirish - bu moslashuvchan jarayon bo'lib, buning natijasida doimiy monitoring va baholash asosida dasturlar, prognozlar, rejalar, qo'shimchalar va ularni amalga oshirish bo'yicha chora-tadbirlar tizimiga o'zgartirishlar shaklida qarorlarni muntazam (yillik) tuzatish amalga oshiriladi.

Indikativ rejalashtirish aniq iqtisodiy vaziyatni hisobga olgan holda strategik rivojlanish rejasida belgilangan maqsadlarga erishishning asosiy ish quroli hisoblanadi. Indikativ prognoz rejasi strategik rejani to'ldiradi va qisqa va o'rta muddatli istiqbolda iqtisodiyotni rivojlantirishda amaliy vosita bo'lib xizmat qiladi.

Direktiv rejalashtirish, ya'ni majburiy, qat'iy majburiy, birinchi navbatda, qo'mondonlik va boshqaruv mexanizmlaridan foydalanishni o'z ichiga oladi. Belgilangan maqsad va vazifalarni amalga oshirish majburiy shart orqali amalga oshiriladi .

Indikativ rejalashtirish - bu iqtisodiy tizimni shakllantiruvchi va rivojlantiruvchi parametrlar tizimini shakllantirish jarayoni hisoblanadi. Indikativ rejalashtirish strategik rejalashtirishni to’ldiradi va odatda iqtisodiyotni qisqa va o’rta muddatli rejalashtirishda qo’llaniladi. Indikativ rejalashtirish ko’rsatkichlari sifatida iqtisodiy samaradorlik, moliyaviy holat, pulning aylanishi, bandlik va hokazolar misol bo’lishi mumkin. Ushbu ko’rsatkichlardan foydalanishning asosiy maqsadi bozor ma’lum muammolarni hal qila olmagan holatda davlatning qayerga va qanday aralashishini aniqlab beradi .

Strategik rejalashtirish - bu iqtisodiy maqsadlar va qadriyatlarni aniqlash jarayoni bo’lib, eng muhim sohalardagi ko'rsatkichlar mamlakatning iqtisodiy rivojlanishi (tarmoqlar, korxonalar va boshqalar) o'rta va uzoq muddatli amalga oshirish rejasini aks ettiradi. Taktik rejalashtirish belgilangan maqsadlarni amalga oshirish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratish jarayonidir. Taktik rejalar asosan o'rta muddatli bo’ladi va umumiy ishlab chiqarish samaradorlikni oshirish rezervlarini asoslash va amalga oshirishga imkon beradi. Operatsion rejalashtirish qisqa muddatga tuzilib taktik rejaning kunbay amalga oshirilishini misol keltirish mumkin .

Prognozlarni ishlab chiqish to’rtta bosqichdan iborat bo’ladi .