Rivojlantiruvchi mashqlar tipologiyasi

Pedagogik ta’lim klasteri: muammo va yechimlar 
Pedagogical Education Cluster: Problems and Solutions 
Кластер педагогического образования: проблемы и решения 
Chirchik, Uzbekistan 433 International Conference 
TYPOLOGY OF EXERCISES FOR DEVELOPING SPEAKING 
SKILLS IN FOREIGN LANGUAGE TEACHING 
 
Abstract: This article discusses communication, ability, language acquisition, 
concentration, creativity, innovation, artistic and cultural communication, self-
management, perseverance, initiative, decision-making among students in higher 
education. Ability and flexibility are highlighted. The article discusses the 
processes of using cultural resources that are already accepted in society through 
cultural competence, but include potential opportunities analyzed.
Keywords: Communication, ability, empathy, command of language, ability 
to concentrate, creativity, ability to innovate, artistic and cultural competencies, 
self-competencies, self-control, resilience, initiative, decision-making ability and 
flexibility 
Gapirish ko‟nikmasining rivojlanishi turli xil subkompetentsiyalardan iborat. 
Ushbu kichik ko'nikmalar talaffuz, grammatika va so'z boyligidir. Gapirish 
qobiliyatlarini rivojlantirish darsda berilgan topshiriqlar va mashqlardan to'g'ri 
foydalanishga bog'liq. Kerakli topshiriqlar va mashqlarni taqdim etishdan oldin, 
qisqacha ikki terminga izoh beramiz. “Vazifa” (die Aufgabe) atamasi 
kommunikativ muammolarni vaziyatda hal qilish va hal qilishni anglatadi. 
Vazifalar mustaqil ish uchun kirish vazifasini bajaradi va amalga oshirishning turli 
usullarini taklif etadi. Boshqa tomondan, mashqlar takrorlash va konsolidatsiya 
qilish yo'li bilan hal qilinadigan muammolarga qaratilgan. Tilshunoslik va vaziyatli 
hodisalar asosan alohida ajratilgan holda ko'rib chiqiladi, bu esa mashqlarga bir 
o'lchovli xususiyat beradi. Gapirish ko‟nikmalari uchun mashqlarning yagona 
tipologiyasi mavjud emas. Odatda didaktik va uslubiy qo'llanmalarda 
kommunikativ mashqlar sifatida keltirilgan. Umumiy tuzilish yoki bo'linma qiyin, 
chunki o'qituvchilar va o'quvchilarga talablar har xil. Jismoniy mashqlar 
tipologiyasini, masalan, mahorat darajalariga qarab yaratish mumkin. Keyin bizda 
o'zgaruvchan, har xil va nihoyat erkin so'zlash uchun vazifalar va mashqlar 
mavjud. Agar so'zlashuvni dialogik va monologik nutqqa bo'lishdan kelib 
chiqadigan bo'lsa, monologik va dialogik nutqni rivojlantirish uchun vazifalar va 
mashqlarni ta'minlaydigan mashqlar tipologiyasi natijalari. 
Bir nechta mualliflar tomonidan taklif qilingan mashqlarning yana bir 
tipologiyasi quyidagilardir:
- gapirishga tayyorlovchi vazifalar va mashqlar,

---