Ş ərqi Zəngazur iqtisadi rayonunun su ehtiyatlarının qiymətləndirilməsi Şirinov Xanmurad Gülsəf oğlu

Şəkil 2. Su balansı elementlərinin dəyişilməsi: 1-ŞZİR, 2-Tərtər çayı
ŞZİR-nun su ehtiyatları 1446,7 mln.m³ həcmində hesablanmişdir. Bu ehtiyatların 60,6%-i (876,8 mln.m³) Kəlbəcər, 30,6%-i isə (442,7 mln.m³) Laçın inzibati rayonunun payına düşür. Digər inzibati rayonların (Qubadlı, Zəngilan, Cəbrayıl) birlikdə su ehtiyatları ŞZİR üzrə cəmi 8,81 % (127,4 mln.m³) təşkil edir. Şəkil 3-də ŞZİR-da su ehtiyatlarının rayonlar üzrə dəyişilməsi gedişi əks olunmuşdur.

Laçın

Digər rayonlar

876,8

60,6%%5

442,7

30,6%

8,81%

127,4

Digər rayonlar

mln.m³

Şəkil 3. ŞZİR-da su ehtiyatlarının rayonlar üzrə paylanması.
1978-ci ildə su ehtiyatlarının qiymıtləndirilməsi zamanı ŞZİR-nun su ehtiyatları 1793,6 m³ təşkil etmişdir. Bu isə CWBM metodunun tədbiqi aldığımız nəticə ilə müqayisədə 20,3 %, azalmışdır. Son illərdə regionun bəzi iri çaylarının yuxarı axınlarında yağıntıların qismən artması səbəbindən su ehtiyatlarındakı azalma tendensiyası nisbətən zəifləmişdir.
Ədəbiyyat siyahısı

1. 
   Махмудов Р.Н. Региональные климатические изменения и рекой сток в Азербайджане. Метеорология и гидрология №9, Москва, 2016, с 63-69
   
2. 
   Mahmudov.R.N. “Regıonal clımatıc changes ın Azerbaıjan and ıts ımpacton hydrometeorologıcal condıtıons” Slovak international scientifıc journal. N-63,2022 s.48-55.
   
3. 
   Mahmudov R.N. “Müasir iqlim dəyişmələri və təhlükəli hidrometeoroloji hadisələr”, Bakı, NAA-ın nəşri, 2018, 232s.
   
4. 
   Метеорологический ежемесячник, выпусник 15, Тбилиси, 1961, Вакy, 1962-1992
   
5. 
   Бюллетень Всемирной Метеорологической Организации. Женева 2011, Женева 2012.
   

Assessment of water resources of East Zangezur economic region
Shirinov.X.G.
In the presented article, East Zangezur, which was chosen as the main research area, was economically calculated water balance and water resources using modern methods. For this purpose, the principles of the Comprehensive Water Balance Method (CWBM) were taken as a basis. The application of the new methodology allows to obtain a high-quality calculation of water resources.