S L a V y a n u n I v e r s I t e t I

cymecTBOBaB- 

i u h h   p a H b u ıe . 

İlkbuxar maşını

  n e p B a a   n a -  

p o B a a   M au iH H a , 

kosmosa ilk uçuş

  n e p B b if t  : 

n o jıe T   b  

kocmoc;  5) 

H e  H cnbiTaHH M H   p a H h - 

nıe. 

Ilkm əhəbbət

 

nepBaa 

a ı o ö o B b ; 

2. 

H a- 

q ä a b H b iH   ( a a a a ıo ııiH H c a ,  c a y x a m H H  

H aaa- 

a o M   a e r o - a . ) .  

İlk  mərhələ

  H a n a a b H b iH  

n e p n o a ,  

ilk təlim

  H a q a a b H o e   o ö y a e H H e , 

ilk 

istiqamət

  H a ı a a b H o e   H a n p a B a e H w e , 

ilk da- 

yaq

  H a n a a b H a a  

onopa, 

ilkgərginlik

  cj3H3.,

3   a . - t  e  x .  H aM aab H o e  H a n p a x e H H e ; 

3. 

n e p -  

j 

b İ w h w h ;  l) a B a a ıo ı ıiH Ü c a   n e p B o ü   c r y n e H b io  

b   pa3BHTHH  a  e  r  o  - a . 

İlk emal

  n ep B H H H aa 

o S p a ö o T K a , 

ilk parametrlər

  n e p B H a H b ie  

n a p a M e T p w , 

ilk amillər

  n ep B H H H b ie  (})aK- 

T o p b i, 

ilksənəd

  n e p B H a H b iü   ao K y M eH T , 

ilk 

qabıq

 

6

o t .   n e p B m n a a   K o p a , 

ilkd ü zən -  \ 

lik

  r e o r p .   n e p B m H a a   paB H H H a, 

ilkcərə- 

yan

  (} )H 3 .,  a a . - T e x .   nepBHM HHH  t o k ,  

ilk 

dindirmə

  i o p h h .   n e p B H H H b iü   a o n p o c ,  

ilk 

sarğı

  m  e  a .  n e p B H H H a a   n o B H 3 K a; 

2 ) 

o c -  

h o b h o h ,   r a a B H b iü . 

İlk  cinsiyyət əlamətləri 

n ep B H M H b ie  n o a o B b i c   n p H 3 H aK H ; 

3) 

n p e a -  

CTaB JiaroıH H Ü   c o ö o ü   n e p B o e   3 B eH 0   K a -  

k  o  ü  - a .  o p r a H H 3 a u H H .  h  c  t  o  p . 

İlk  p a r- 

tiya təşkilatı

  nepB H M iıafl  n a p T H Ü H a a   o p r a -  

H H 3 a H H a; 

4 . 

0 6

b i M H

0

  M H . a .   p aH H H e . 

M .Y.Lermontovun  ilk  əsərləri

 

p a H H H e  

n p o H 3 B eaeH H H  

M.K).JlepMOHTOBa;  5.  npea- 

B a p H T e a b H b itt  (n p e a m e c T B y ıo m H Ü   a  e  m y  - 

a n

6

o   ocH O BHO M y,  raaB H O M y ). 

İlkiza h a t 

ı ı p e a B a p H T e a h H o e  

oötacHeHne,  ilk (ilkin, 

ibtidaı)  istintaq

  n p e a B a p H T e a b H o e  

enen,- 

CTBHe, 

ilk

 (

ilkin) danışıqlar

  n p e a B a p H T e J it-  

H w e   n e p e r o B o p b i ,  

ilk (ilkin) saziş

  n p e a B a -  

p H T e a b H o e   c o r a a ıu e H H e , 

ilk(ilkin)rəngləmə 

n p e f lB a p H T e jib H a a   O K p a c K a , 

ilk (ilkiri) he- 

sablamalar

  n p e a B a p H T e a b H b ie   h c i h c j i c -  

h h h ,  

ilkkəşfiyya t

  r e o a .   n p e jjB a p H T e a ı.-  

H a a   p a 3 B e a K a ; 

6

.  H c x ö a r a ı ü ,   O T n p aB H Ö ü . 

İlk

  (

ilkin

)  

mövqe

  H c x o a n a a   n o 3 H U H fl, 

ilk 

(ilkin)  vəziyyət

 

H c x o a H o e  

n o a o x e H H e ;

7 .  nepBoöbrrHbiH  (o th o c h iiih h c h   k   apeB- 

HeHmeMy 

n e p H o a y  

h c to p h h  

’- ıe a o B e '-ıe c - 

T B a ). 

İlk  insan

 

nepBoSbiTHbiü  leaoB eK ;

8

.  3aıäTOHHbiH  (HaxoaamHücH  b  Hanaae 

C B o e r o   p a B B H T n a ). 

İlkyarpaqlar

 

6

o t .   3 a - 

q aT O H H b ie  a H C T b a ; 

ilk tamaşa

  n p e M b e p a ;  

ilk  m ənbə

  n ep B O H C T o aH H K ; 

0

 

ilk  addım

nepBbift 

ı n a r   k   a e M y - a . ;  

ilk atılan daş 

uzağa düşər

 nepBbiü 

KaMeHb a a x ib in e  

aeTHT; 

ilk baxışda  (nəzərdə)

 

H a  n e p B b iiı 

B3raaa; 

ilkbaxışdan (nəzərdən)

 

c   n e p B o r o   B 3 ra a a a ; 

iik qaranquş

  nepBafl 

a a cT O H K a ; 

ilk dəfə

  b 

n e p B b iü   p a 3 ,  B n e p B b ie ; 

ilk əldə

  b  nepByıo 

o ^ e p e ji b ,  n epB M M   a e a o M ,  n ep B b iM   a o a r o M , 

n p e x a e  

B cero; 

ilk öncə

 

c 

caM oro 

H a n a jıa ; 

n p e a c a e   B c e r o ; 

ilksöz

  n e d e   nepBoe  caoBo 

b   a  e  m ; 

ilkkəlm ədən

 

c   n e p B o r o   c a o B a ; 

ilk 

həmlədə  (cəhddə)  npn

 

n e p B O ü   n o n b iT K e ; 

k i m i n ,   n e y i n  

ilk çağırışı  ilə

 

n o   n e p -  

BOMy 

30By 

k o t o ,   a e r o ;  

ilkbahar

 

n o ə T.  

s e c H a .

İL K A Ğ IZ L IL A R  

c y m .  

3

o o a .   n e p u H '-ıu o - 

p Ö T b ie  ( r p y n n a   6 ecn o 3 B O H O '-iH b ix   j k h b o t -  

H b ix ,  B K a ıo q a ıo ın a fl  n e p B e ü ,  MOJiarocKOB  h  

HaeHHCTOHOTHX).

İL K (İ) 

c y m .   n e p B C H e u  

(nepB biü 

p e ö e ııO K , 

CTapuiHH 

H3 

aeT eü ). 

Anasmın ilki

  nepBbiH 

| 

p e ö e H O K   c B o e f t  M a T e p n .

İL K İN  

n p n a .   1 . 

nepBbiü. 

Ilkin məlumatlar 

nepBbie  CBeaeHHfl, 

ilkin  tanışlıq

  nepBoe 

3HaKOMCTBO; 

2. 

nepBHHHMÜ  (B03HHK3K)- 

m n f t ,   o 6 p a3 y ıo ın H H C H   H a  n e p B o ü ,   HaM ajib- 

h o h  

C T y n e H H ). 

Ilkin  emal n e p m 'm m

 

06

- 

p a ö o T K a ;  r e o a .  

ilkin qırışıqlar

 

ııe p B H a - 

Hbie  CKJiaaKH, 

ilkin  quruluş

  nepBHHHafl 

c r p y K T y p a , 

ilkin  sular

 

n e p B H a H b ie   b o a m , 

ilkin süxur

 

n e p B H M n a a   n o p o a a ,  

ilkin filiz

- 

lər

  nepBHHHbie  p yaw , 

ilkin  kristallaşma 

n ep B H H H a fl  K p H C T a a a H

3

aHHH, 

ilkin  dalğa 

(Jd h  3 .  nepBHHHaa 

s o a H a ;  

ilkin  uzanma 

a  

h  h  r  B .  nepBH'inası 

a o a r o T a ,  

iikin ləkrar 

n e a .   nepB fflH oe  noBTopeHHe,  M e a .  

ükxrı 

sonsuzluq

  nepBHHHOe  ö e c n a o a w e , 

ilkin 

hipertoniya

 

nep B H H H aH   r n n e p T O H H fl, 

ilkin 

uçot

  3 k o h .   nepB H qııw ü  y-ıeT; 

3. 

ııpejı- 

B apH T eabH biH . 

İlkin mərhələ

 

n p ea B ap H T eaı> - 

Hbiü  3T an, 

ilkin şərtlər

  npeaBapHTeJibHtıe 

ycaoBHfl, 

ilkin  yekun

  npeaBapHTejibHbift 

HTor.

İL K İN D İ 

ı ı p

h

:

i

. 

c m

. 

ikindi.

İL K İN L İK   c y m .  

ııep B H M H O cib .

İL Q A R  

c y ı n .  

1.  B epH O C Tb,  n p e a a H H o c T b ;

2. 

o ö e m ä H H e ,   caÖ B O ,  o

6

eT . 

Dostların  il- 

qarı

  o6eT   a p y 3 e ü ; 

ilqar almaq

  n o ay ıaT b , 

n o a y H H T b  

o 6em aH H e 

( c a o B o ) ;  

ilqar ver- 

m ək

  aaBaTb,  aaTb  caoB o  (oöem aH H e); 

il- 

'

qarına düz çıxmaq

 

H c n o aH H T b  

aaHHOe  o6e- 

j

n ıa H H e , 

6

biTb  BepH biM   aaH H O M y   c a o s y ;  

ilqarmdan  dönmək

 

H a p y m H T b  

o ö e m a H H e  

( o

6

eT ,  a a H H o e   c a o B o ) ;  

ilqar  bağlamaq 

noKaacTbCfl 

b

  BepHocTH  a p y r   apyry- 

İ L Q A R L I   n p n a .   B ep H b ift  C B oeM y  c a o B y , 

npeaaH Hbiü.

İ L Q A R L I L I Q  

c y m .  

B e p H o c T t 

caoBy,  o 6 e- 

Ty,  o ö e m a H H io ;  n p e a a H H O C T b .

İ L Q A R S I Z   n p n a .   BepoaÖMHfcVH,  H

3

M eHHH- 

a e c K H ft,  H a p y ın a ro m H Ü ,  H e   caep > K H B aıo - 

i h h ü  

C B o e ro   c a o B a ,   H apyuiH B iH H Ü   o

6

e r .  

İ L Q A R S I Z L I Q   c y m .   BepoaÖM CTBO   ( H a p y -  

H ieH H e  KJlflTBbl  BCpHOCTH  B  aiOÖBH  H  T .n .) . 

İ L L A H   H a p e n .   p a s r .   o c ö ö e H H o ,  b   o c o -  

6

eHH

0

CTH, 

6

o a e e  a p y r a x ,   b  

6

o a b i ı ı e ü   M ep e. 

Illah da son zamanlar

 

0

C

06

eH H

0

  b   n o c a e a -  

H c e  

B peM fl, 

illah  da  ki,  mənim  kimisini... 

0

C

06

eH H

0

  T a K o r o ,  K aK  h . . . ;  

illah  etmək 

(eləmək)

 

y M O J iH T b , 

n p o c H T b   c a e a a T b  

h t o -  

a «

6

o ;  0  

hərçi illah elədilər,  ancaq...

  K a x  

h h  

C T a p a a H C b , 

h o . . .

İ L L Ə R C Ə   H a p c q .  c m .  

illərlə.

İ L L Ə R L Ə  

h

 

a 

p  e  M .  r o a ä M n ,  b   'ic -ıe ıiH e  

m h o

-  

t h x

 

a e T . 

İllərlə gözləmək

  x a a T b   r o a a M H , 

illərlə işləmək

  p a ö o T a T b   r o a a M H .

İ L L Ə T   c y m .  y c r a p .   1.  x B o p b , 

6

o a e

3

H b;

2 .

  n o p Ö K  

(<})H3H'ieCKHH 

H ea O C T aT O K )

;

3.  npHHHHa  (oÖCTOflTeabCTBO, 

H BJieHHe, 

o ö y c a o B a H B a ı o m e e  

a p y r o e  

H B a e H H e );

4.  aceaäHHe,  MenTä.

İ L L Ə T L İ  

n p n j ı

. 

y c T a p .   1. 

X B Ö p b iä , 

6 o a b - 

h ö h ,   6 o j ı e 3 H e H H b i f t ;  

2 .  c   nopoKOM,  c   dpn- 

3mecKHM  HeaocTaTKOM; 

3. 

HMeıoıHHH 

n p n -  

MHHy.

İ L L Ə T L İ L İ K   c y m .   X B Ö p o cT b , 

6

o a e

3

H eH -

HOCTb.

İ L L Ə T S İ Z   n  p  h  a .  1.  H e   ö o a b H o ü ,   s a o p ö -  

BL.ıft; 

2 .  6 ec n p H 4 H H H fc ift.

İ L L Ə T S İ Z L İ K   c y m .  

6

e c n p n a H H H O C T b . 

İ L L İ K  

n p n a .   1. roaoBÖH,  roaH4Hwü:  1) n p o - 

aoaxarouiHÜCfl 

b   T e n e H H e   r o a a ,   n o a y a a ı o -  

ıHHÜcfl  k   K O H iıy  r o j j a ,   b   H T o r e   3 a   r o a .   İ l l i k  

qiymət

 

n e a .  

r o a o B a a  

oueHKa, 

illik gəlir 

r o a o B o ü   a o x o a ,  

illik icmal

  r o a o B o f t  o Ö 3 o p , 

illik  m əzuniyyət

  ro a H H H b iü   o T n y c K , 

illik 

orta temperatur

  c p e a H e r o a o B a a   T e M n e p a -  

T y p a , 

illikfəaliyyət

  r o a m H a f l   ae flT e a b H o c T b ;

2 ) 

paccHHTaHHbift  Ha 

r o a .  

İllik plan

  r o -  

aoB oü  ruıaH, 

illik tapşırıq

  r o a o B o e   3 aa aH H e,

illik ehtiyat

 

roaoBoft  sanac, 

illik norma

 

ro - 

aoBan  HopMa, 

illik məhsuldarlıq

  r o a o B a f l 

npoH3BoaHTeabHocTb,  3 k o h .  

İllik artım 

roaoBoft  npHpocT, 

illik balans

  r o a

0

B

0

ü  

6a- 

aaHC, 

illik smeta

 

roaoBaa  CMeTa, 

illik he- 

sabat

 

roaoBoft 

O T H er, 

illikqrafik

 

roaoBoft 

r p a ı J i H K ;  

2. 

e a c e r ö a H W H  

( n p o B o a H M H fi 

pa3 

B 

ro a , 

BblXOaHUIHft, 

H3aaK)UIHHCH  OaHH 

pa3 

b   r o a ) .  

İllikyığıncaq  e x e ro m o e   coöp

a -  

HHe, 

illik məcmuə

 

exeroaH biü  c

6opHHK, 

illik hesabatlar

 

exeroaH bie  OTaeTbi;  3. ro- 

aoBäawü 

(b   B 0 3 p ac T e 

oaHoro 

ro a a  

-  

o

6

w h -  

h o  

o 

aOMauiHHX 

JKHBOTHwx). 

İllik heyvan 

r o a o B a a o e   x h b o t h o c .

...İL L İK   BTopaa 

a a c T b   c a o a c H b ix  

n p n a a r a -  

T e a b H b ix ;  1.  ...ae T H H Ü   (H M erouiH Ü   C T o a b - 

k o   JieT ,  CKOJihKO  y K a 3 a H 0   b   n e p B o f t  n a c -  

t h   c a o x H o r o   c a o B a ) . 

İkiillik

  a B y x a e T -  

H Hft, 

iyirmiillik

  a B a a u a T H a e T H H ft, 

çoxillik 

MHoroaeTHHÜ 

n

  T.n.;  2.  ...roaHaHbift  (n p o - 

a o a x H T e a b H o c T b i o   b   C T o ab K O -T o   a e T ) . 

Birillik

 

o aH o ro am H b ift, 

üçillik

  T p e x r o -  

a m H b i f t   h   T .n .

İLLÜ M İN A SİY A   I 

c y m .   HJUnoMHHäıjHH  ( a p -  

Koe  aeKopaTHBHoe  ocBemeHHe  3aaHHft, 

yaH U   n o   c a y n a ı o   K a K o r o - a .   T o p x e c T B a , 

n p a 3 a H H K a ) ; 

II 

n p n a .   HJiaıOM HHaHHÖH- 

H b iü . 

İllüminasiya transporantı

  HJiaıOM H- 

HauHOHHbift  TpaHcnopaHT.

İLL Ü M İN A T O R 1 

c y m .  

HJijiıo.MHHäTop  frep- 

M eTH H ecK H   3 a K p W B a ıo m e e c fl  o k h o   H a   k o -  

p a

6

a e ,  

caM oaeTe  h   T.n.).

İLLÜ M İN A TO R2 

c y m .  

HJiaıoMHHäTop 

( c n e -  

H H a aH cT   n o   y c T p o ftc T B y  

m u m u m a n m ) .

İLL Ü STR A SİY A   I 

c y m .  

H j ıa ıo c r p ä n H a :

1 .  p H c y n o K ,  H 3 o 6 p a x e H H e ,  n o flC H H fo u iH e 

TeKCT. 

Jum alın  illüstrasiyası

  n a a ı o c T p a -  

H h h   x y p H a a a ,  

kitab  illüstrasiyası  ja n n  

x a H p   k h h j k h o h   H Jia ıo c T p a u H H ; 

2. 

n p H M e p , 

H arnflaH O   noHCHflioiHHft  i t o - j i . ;  

II 

ı ı p H a .

1.  H Jiaıo cT p aH H Ö H H b lft. 

İllüstrasiya mate- 

rialı

  H JiaıocT paH H O H H bift  M a T e p n a a ; 

2. 

n a -  

aıo cT p aT H B H b ift  (H a n iH a H b ift).  ı ı e a .  

illüs- 

trasiya üsulu

  m u ııo cT p aT H B H b ift  M eT o a ; 

il- 

lüstrasiya vermək

  H /ıa ıo cT p H p o B aT b   ( c H a

6

- 

X a T b ,  C H aÖ jH Tb  pHCyHKaM H  H T O - a . ) .  

K i- 

taba illüstrasiya vermək

  H Jiaıo c T p H p o B aT b  

K H H ry, 

mətnə illüstrasiya  vermək

  m ı a ı o c -  

ı  p H p o B a i h  TeKCT; 

illüstrasiya verilmək

  H a-

İ L L _____________________________________________________

j ı r o c T p H p o B a T b c a ,  

6

b n ı  

H J in r a c T p n p o B a H -  

HblM,  npOHJIJIIOCTpHpOBäHHblM.

İ L L Ü S T R A S İ Y A Ç I   c y m .  

c m .  

illüstrator.

İ L L Ü S T R A S İ Y A L I   n p H J i .   c   w w ı o c T p a H H S i -  

MH,  HJUIIOCTpHpOBaHHblH  (CHaSjKeHHHH 

p H -  

c y H K a M H ,   H 3 o 6 p a j K e H H a M H ) .  

İllüstrasiyah 

kitab

 

K H H r a   c  

H ju ııo c T p a ı;M M H , 

illüstra- 

siyalı ju m a l

 

H J u ı ı o c T p H p o B a H H b iü   x y p H a n .

İ L L Ü S T R A T İ V  

n p H J l .  

H J U lI O C T p a T H B H b lH  

( H a n ı s m H b i H ,   H 3 o 6 p a 3 H T e j i b H b i f t ) .  

Lüğətdə 

illüstrativ materialın verilməsi

 

n o j j a ı a  

hji- 

j ı ı o c T p a T H B H O r o   M a ı e p n a j ı a   b

 

c j ı o B a p e .

İ L L Ü S T R A T O R   I   c y m .   H H J i ıo c T p ä T o p   ( x y -  

Ä O X H H K ,   B b in O J lH a iO m H H  

pHCyHKH 

K   T C K C -  

T a M ) . 

Kitab illüstratoru

 

H J im o c T p a T o p  

k h h t

;

II 

n p  

h  

ji  .  H JU iıo cT p ä T o p cK H H . 

İllüstrator 

sənəti

 

HJuııocTpaTopcKoe 

M a c T e p c T B o .

İ L L Ü Z İ O N İ S T   I   c y m .   h j u h o

3

h o h h c t ,   h j i -  

j ı i 0 3 H 0 H H C T K a :   1 .  n o c J i e n o B a T e j i b   h j u h o 3 h -  

O H H 3 M 3   ( B   1  3 H a i . ) ;   2 .   I I H p K O B O H   a p T H C T , 

| 

B J ia a e r o m H H   H C K y C C T B O M   H IIJ T K )3 H O H H 3 M a , 

i 

( J lO K y c H H K ;   I I   n p H J I .   H J U I I 0 3 H O H H C T C K H H . 

! 

İllüzionist  sirk  nömrələri

 

h j u i k w h o h h c t -  

j 

C K H e   U H p K O B b i e   H O M e p a .

İ L L Ü Z İ O N İ Z M  

I  

c y m .  

h j u h o

3

h o h h

3

m :

1 .  H n e a J i H C T H q e c K o e   ^ H J i 0 C 0 ( | ıC K 0 e   B 0 3 -  

3peHHe, 

C O T J la C H O   K O T O p O M y   B H e iH H H H   M H P  

! 

n p e Ä C T a B j ı a e T   J i H i u b   b h j i h m o c t i , ,   o Ö M a H  

j 

M y B C T B ;  

2

.  b h j i   q n p K O B o r o   h   ə c T p a j j H o r o  

H C K y C C T B a ;  

II 

n p H J I .   H J U I K ) 3 H O H H C T H H e C - 

k h h .  

Illözionizm fəlsəfəsi

 

h j i j i k m h o h h c t h -  

q e c K a a   4 ) H J io c o ( | iH a .

İ L L Ü Z İ Y A   I   c y m .  

m u ım m :

  I . 

jio>kiioc, 

o ı ı i H Ö O H H o e   n p e a c T a B J i e H H e ,  

0

C H

0

B a H H

0

e  

j 

H a   o

6

M a H e   H y B c T B .  

Optik  illüziya

 

o n T H -  

j 

n e c K a a   H J i.m o 3 H a ;   2 .   n e p e H .  

Heoöocno-

 

j 

B a H H a a   H a a e a c j ıa ,   H e c ö b iT O H H a a   M e m   / / -  

lüziyaya qapümaq

 

n p e a a B a T b c a   H iu ıi0 3 H a M ;  

|

3 .   n p o r p a M M H b i H  

HOMep 

( J o K y c H H K a - ı u ı -  

j 

jiK ) 3 H O H H C T a . 

İllüziyamrt sirkjanrı

  nnpK o-  ] 

B O H   X a H p   H J U 1 I 0 3 H H ; 

II 

n p H J l .   1.  

h j i j i i o

- 

j 

3 o p H b iH  

(nopoxjıeHHbiH  juuiKBHeH,  Hecöw-  | 

T O M H H H ,   O I H H Ö O H H b lH ) ;   2 .   H J U I K O H O H H b lH . 

| 

lllüziya  məharəti

 

h j

]

j h o

3

h o h h h h

  r p ı o K .  

j

İ L M Ə   c y m .   n e T j ı a :   I .

c m

. 

ilgək;

 

2 .  

h h t h

- 

H o e   K O J ie 'f K O ,   o 6 p a 3 y ı o m e e c a   n p n   B 8 3 a -  

j 

h h h

,  ı m e T e H H H .  

Ilməni  sökm ək

  (

açmaq

)  j 

c n y c T H T b  

n e T j ı ı o .  

j

İ L M Ə - D Ü Y M Ə   c y m .   p a 3 r .  

3

a c T e * K a .

_______________________________________ ILT

İL M Ə K   c y m .  

1. 

neTJia  (cnoaceHHHH  h  

3

aBa- 

3äHHbIH  KOJIbHOM  KOHeU  BepeBKH,  UIHypKa 

h   T .n.). 

İlm əyi çəkmək

  3aTaniBaTb,  3aTa- 

Hyrb  neTJiıo;  2.  c m . 

i l mə l .

İL M Ə K L Ə M Ə   c y m .   o t   r j ı a r .  

ilməklə- 

mək.

İL M Ə K L Ə M Ə K   r j ı a r .   n ə y i :   1.  iaBasuBaTL. 

3aa3aTb  neTJiefl  h t o ;   2 .  oÖMeTMBaTb, 

06

- 

MeTaTb  neTJiH.

İL M Ə K L Ə N M Ə   c y m .   o t   m a r .  

ilmək- 

ləmək.

İL M Ə K L Ə N M Ə K   r j ı a r .