s) kaliy permanganat tuzining parchalanishi: 2KMnO4 🠚t K2MnO4 + MnO2 + O2⭡ - bitta murakkab moddadan ikkita murakkab va bitta oddiy modda hosil bo’ladi.
Qizdirilganda kaliy permanganatni parchalanishi:
So’nayotgan alangani yonishini kuchayishi, kislorodni ajralib chiqishidan darak beradi: 2KMnO4🠚t K2MnO4 + MnO2 + O2⭡
O’rin olish reaksiyasi – bu shunday reaksiyalar-ki, ularning natijasida oddiy modda atomi, murakkab modda tarkibidagi elementlardan birini atomini o’rnini oladi.
Anorganik kimyoda bunday jarayonlarga misol tariqasida metallarni xossalarini tavsiflovchi reaksiyalarni keltirish mumkin: а) ishqoriy va ishqoriy-yer metallarini suv bilan reaksiyasi: 2Na + 2H2O = 2NaOH + H2⭡
Са + 2Н2О = Са(ОН)2 + H2⭡
b) eritmalarda metallarni kislotalar bilan ta’sirlashishi: Zn + 2HCl = ZnCl2 + H2⭡
s) eritmada metallarni tuzlar bilan ta’sirlashishi: Fe + Cu SO4= FeSO4 + Cu g) metallotermiya: 2Al + Cr2O3 🠚t Al2O3 + 2Cr Almashinish reaksiyasi – bu shunday reaksiyalar-ki, ularda ikki murakkab modda o’zining tarkibiy qisimlari bilan almashinadi
Ushbu reaksiyalar elektrolitlarni xossalarini tavsiflaydi va Bertole qoidasiga ko’ra boradi, yani cho’kma, gaz yoki kam dissosialanadigan modda (masalan, Н2О) hosil bo’lishi natijasidagi reaksiyalar. Anorganikada bu ishqorlar xossalarini tavsiflovchi reaksiyalar bo’lishi
mumkin:
а) tuz va suv hosil bo’lishi bilan boradigan – neytrallanish reaksiyalari: NaOH + HNO3 = NaNO3 + H2 O yoki ion ko’rinishida 2 b) gaz hosil bo’lishi bilan boradigan ishqor va tuz orasida boradigan reaksiyalar: