Sahifa sarlavhasi

---

1-Laboratoriya ishi 
HTML gipermatnlar tili 
Ishdan maqsad: Sahifa hujjatlarini tahrirlashning turli usullari bilan 
tanishish. Html-sahifa yaratishni o'rganish. Sahifaning fonini belgilash va 
fonga rasm qo'yish, sahifaga grafik tasvirlarni joylashtirishni o'rganish. 
Laboratoriya ishiga topshiriq: 
1. 
Ixtiyoriy nomdagi brauzer sarlavhasini yarating(1.1-rasmga 
qarang). 
1.1-rasm. Brauzer sarlavhasi 
2. 
Quyida keltirilgan misolga o'xshash 6 xildagi sarlav-hani o'z ichiga 
olgan html fayl yarating: 
1-daraja sarlavhasi
3-daraja sarlavhasi, markazlashtirilgan 
6-daraja sarlavhasi 
3. 
Matnni markazlashtirish, xatboshi (xatboshi) va qatorni ko'chirish 
teglaridan foydalangan holda to'rtlik she`r yozing: 
Boshni fido ayla ato qoshig'a, 
Jismni qil satqa ano boshig'a. 
Tun-kunga aylanur nurposh, 
Birisin oy ayla, birisin quyosh. 
A.Navoiy 
4. 
Matnlarni tahrirlash teglaridan foydalanib, yozuvni qaytaring: 
Bo'rttirilgan: Sahifani ko'rsatish mumkin emas. 
Kursiv: Bu sahifaga hozir kirish mumkin emas. 
Chizilgan: Bu veb uzeldagi texnik muammolar tufayli kelib chiqqan 
bo'lishi mumkin. 
Men tagiga chizilgan matnman. 
Bir xil kenglikdagi harflar. 
Log3(x) 
ax
2
+bx+c 
Bu matn Comic Sans MS shriftida yozilgan. 
Katta o'lchamdagi harflar. 
Kichik o'lchamdagi harflar. 

---

5. 
Ranglar jadvalidan foydalangan holda, 3-topshiriqdagi to'rtlikni 
bo'yang. 
6. 
O'zingizni rezyumengizni yozing. 
7. 
Rezyumengizni o'zingizni saytingizda gipermatn ko'rinishida 
ifodalang. Gipermatndagi hamma familiya va sanalarni belgilang. 
8. 
Paint grafik redaktorida rasm chizing va uni Html faylga 
joylashtiring. 
9. 
Rasmni fon ko'rinishida joylashtiring. 
Nazariy qism 
Sarlavha strukturasi 
Gipermatnli sahifa HTML tilida yoziladi va qo'sh markerlar bilan 
chegaralanadi: 
 va  
Izohlar esa izohlar markeri ichida keltiriladi va brauzer tomonidan aks 
ettirilmaydi: 
Sahifa - sarlavha qismidan va -sahifa tanasidan tashkil 
topadi. Bo'sh web-sahifa dasturi quyidagi ko'rinishda bo'ladi: 
 
 
 
 
 
TEXT= #rrggbb
LINK= #rrggbb
VLINK= #rrggbb
ALINK= #rrgbb> 

---

5. 
Sahifaga tasvir tushirish (images) 
Sahifadagi matnga tasvir(rasm,surat) joylashtirish uchun  markeri 
qo'llaniladi. Ushbu markerda tasvir joylashgan grafik faylga murojaat, 
shuningdek tasvirning balandligi va kengligi (qo'ymasa ham bo'ladi), hamda 
tasvir bo’lmagan holda yozuv matni ko'rsatiladi. 
HEIGHT="balandlik"
WIDTH="kenglik"
ALIGN="LEFT|CENTER|RIGHT|MIDDLE|TOP|BOTTON" 
- 
matnga qarab tekislash 
BORDER=n - ramka qalinligi 
VSPACE="matn va rasm orasidagi vertikal masofa" 
HSPACE="matn va rasm orasidagi gorizontal masofa" 
ALT="yozuv matni"> 
Misol uchun: IMAGES katolog ostiida joylashgan hamda balandligi 38 
va kengligi 30 piksel bo'lgan "yahoo" yozuvli, Gif kengaytmali “yahoo” 
tasvirini yuklash quyidagicha amalga oshiriladi: 
SRC="images/yahoo.gif" 
HEIGHT="38" 
WIDTH="30" 
ALT="yahoo"> 
Barcha brauzerlarda tasvirlarning .GIF va .JPG/, .JPEG standart 
formatlari qo'llaniladi 
Tasvirning o'lchamlarini 
ko'rsatish 
brauzerga 
faylni 
yuklashni 
optimallashtirish imkonini beradi. Brauzer darhol tasvir uchun ramka 
tayyorlaydi va sahifaga matnni yuklashni davom ettiradi. Grafik yuklangunga 
qadar, foydalanuvchi matnni o'qiy boshlash imkoniga ega bo'ladi. 
Sahifada shuningdek fon rasmini ham joylashtirish mumkin. Buning 
uchun sahifa tanasida BACKGROUND = "tasvir" atributi ishlatiladi. 
 
Nazorat savollari: 
1. HTML-hujjatning strukturasi qanday?
2. Brauzer oynasining sarlavhasi qanday yaratiladi? 
3. Hujjatda matn sarlavhalar qanday usullarda aks ettiriladi? 
4. Matnda yangi xatboshi qanday yaratiladi? 
5. Matndagi yozuv shaklini va rangini o'zgartirishda ishlatiladigan teglar 
nomlarini ayting? 
6. Rang qanday beriladi? 
7. Hujjatga tasvir qanday tushiriladi? 
8. Tasvirni hujjat foni sifatida ishlatish mumkinmi? 
9. Qaysi teg yordamida sahifada gorizontal chiziq chizish mumkin? 
10.Brauzerda bo'rttirilgan, tagiga chizilgan shriftni qanday aks ettirish 
mumkin? 
11.Xatboshilarning qanday xossalarini bilasiz? 

---