Samarqand davlat arxitektura-qurilish

6.2. Avtomatlashtirilgan axborot tizimlaring tasnifi - darajasiga ko'ra avtomatlashtirish
Avtomatlashtirilgan axborot tizimi ta’minlovchi va funksional qismlarga ega.
Ta’minlovchi qism axborot, texnik, matematik, dasturiy, tashkiliy, xuquqiy, uslubiy, ergonomik,
psixologik va lingvinistik ta’minotdan iborat bo’ladi.
Axborot tizimlarining funksional qismi axborot tizimlarining vazifa va topshiriqlari
bajarilishini ta’minlaydi. Amalda bu yerda tashkilotni boshqarish tizimining modeli saqlanadi.
Mazkur tizim doirasida boshqaruv maqsadlarining funksiyalariga funksiyalarning esa axborot
tizimi kenja tizimiga o’zgarishi ro’y beradi. Kenja tizimlar vazifalarni amalga oshiradi. Ular

---

tizimning biror bir belgisiga ko’ra ajratib ko’rsatilgan qismidir. Odatda axborot tizimlarida
funksional qism funksional belgilariga ko’ra kenja tizimlarga bo’linadi:
- Boshqaruv darajasi(oliy, o’rta, quyi);
- Boshqariladigan resurs turi(moddiy, mehnat, moliyaviy va hakazo);
- Qo’llanish sohasi (bank, jamg’arma bozori va hakazo);
- Boshqaruv ishi va davri.
Shuni qayd etish lozimki, avtomatlashtirilgan axborot tizimlarining funksional qismi tarkibi
va mazmuni ma’lum bir obyektga bog’liq. Axborot tizimlarining ta’minlovchi qismi tarkibi va
mazmuni turli obyektlar uchun bir xilda bo’ladi.
6.3  Boshqaruv jarayoni ko'rinishiga ko'ra qo'llanish sohalari bo'yicha avtomatlashtirish
yo'llari
Axborot tizimlarini boshqaruvda qo’llash
Qaror qabul
qiluvchilarning
turlari
Tashkiliy daraja
Operasiyalarni
boshqarish
Menejment
Strategik
rejalashtirish
Tarkiblashtirilgan
Hisob
Byudjet tahlili
Strategik reja
Yarim
tarkiblashtirilgan
Zahiralarni
boshqarish
Qisqa muddatli
bashoratlash
(MIS)
Ishlab chiqarishni
joylashtirish
(DDS)
Tarkiblashtirilmagan
Loyihani taqvimli
rejalashtirish
Byudjetni
tayyorlash (ESS)
Sotuv dasturi
Yangi mahsulotlar
chiqarish to’g’risida
qaror.
Yetkazib beruvchilar
va iste’molchilar
o’rtasidagi munosabat