Samarqand davlat arxitektura-qurilish

va animasiya (multiplikasiya, «tirik video») ko’rinishdagi axborotlarni turli xis etuvchi
organlari tomonidan qabul qilish darajasini yuksaltirilishini ta’minlaydi. Bu esa darslarni
qiziqarli va samarali tashkil etishni ta’minlaydi. Shaxsiy kompyuter o’qituvchining yordamchisi
sifatida ishtirok etadi. O’qituvchi ma’ruzalarga tayyorlanishida Microsoft Office dasturining
Power Point grafik dasturida videoslaydlar tayyorlashi kerak bo’ladi. Bu albatta o’qituvchidan
shaxsiy kompyuterda ishlash tajribasiga ega bo’lishini talab etadi. Bundan tashqari bunday
ma’ruzalarni yoki amaliyot mashg’ulotlarini tashkil qilish uchun maxsus jihozlangan
auditoriyalarni talab qiladi.
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining ta’limga keng kirib kelishi bilan ko’pgina
davlatlarda masofaviy ta’lim, ochiq ta’lim va malaka oshirishning masofadan turib oshirish
kurslari ham keng kirib keldi. Hozirgi kunda O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Iste’dod”
jamg’armasi qoshida ham bir qator masofadan malakasini oshirish kurslari yo’lga qo’yilgan va
muvoffaqiyatli faoliyat ko’rsatmoqda. Masofaviy ta’limning o’quv-uslubiy negizini tashkil
qiluvchi elektron o’quv adabiyotlarini yaratish bo’yicha ham “Axborot texnologiyalari va
menejment” fakultetida bir qator amaliy ishlar qilinmoqda. Hozirgi kunda 100 dan ortiq elektron
darslik va qo’llanma, avtomatlashtirilgan test tizimlari, virtual stendlar, multimedia tizimlari
ishlab chiqilib, o’quv jarayonida keng foydalanilmoqda. Quyidagi 7-rasmda “Shaxsiy
kompyuterning CD-ROM qurilmasining ishlash prinsiplari” nomli virtual stendidan bir lavha
keltirilgan.

---

1 - rasm. Virtual stenddan bir lavha
Axborot-kommunikatsiya texnologiyalaridan o’quv jarayonida ommaviy foydalanishda
elektron darsliklar katta ahamiyat kasb etmoqda. Elektron darslik har xil dasturlash tillari orqali
tuziladi, lekin dasturlashning ma’lum bir standarti hozirchalik mavjud emas. Har bir elektron
darslik o’ziga xos bo’ladi. Ushbu darslikning ham bir necha q u l a y l i k l a r i mavjud,
jumladan:
- o’rganilishi kerak bo’lgan materiallarni talabalarga qulay ko’rinishda taqdim etish;
- elektron darslikning talaba bilan interaktiv usulda muloqatda bo’la olishi;
- talabalarning o’quv materiallarini mustaqil ravishda o’rganishi va olgan bilimlarini test
sinovlari asosida sinab ko’rishi mumkinligi.
AKT keng ko’lamda qo’llanilishi ta’limni sifat va samaradorlik jihatidan yuksaltirishda
ko’maklashadi. Buning uchun quyidagilarni amalga oshirish lozim:
- ta’lim sohasidagi yangi texnika va texnologiyalar haqidagi axborotlarni keng tarqatish kerak;
- AKT o’rganishni maktab partasidan boshlashni keng yo’lga qo’yish kerak, bu esa
kompyuter savodxonligini tez vaqt ichida egallashda yordam beradi;
- ta’lim berishning barcha pog’onalarida sifat ko’rsatkichini yuksaltirish uchun AKT keng
foydalanish lozim;
- o’qituvchilarni tayyorgarlik darajasini yanada yuksaltirish kerak bo’lib, ular esa o’z o’rnida
axborotlashgan jamiyatga borish yo’lini ko’rsatib berishlari kerak;
- turli darajadagi hamkorliklar asosida AKT ta’lim sohasida samarali foydalanish ko’lamini
kengaytirish lozim.
Axborot-kommunikatsiyalar texnologiyalarini respublikamiz boshqaruv tizimida bosqichma-
bosqich joriy qilinib borilishi, jamiyatimizni to’liq axborotlashitirish, ta’lim tizimi tarkibida
yangi, ya’ni axborot va bilimlarga asoslangan tizimni shakllantirishga olib kelishi mumkin.