Samarqand davlat tibbiyot universiteti buxoro davlat tibbiyot instituti
Yüklə 3,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 57 – rasm. Surunkali abdominal ishemiyada qon aylanish holati. O`quv qo`llanma
|
Gospital xirurgiyasi
171 Sahifa noliydilar. Bu hol birmuncha ehtiyotlaydigan ovqat rejimiga o’tishga majbur etadi, bu axvolni vaqtincha engillashtiradi. Tez orada bemorlar og’riq paydo bo’lishida ovqatning sifatidan ko’ra uning mikdori ahamiyatli ekanligini payqab qoladilar. Bu qonuniyatni bilib olib, ular ko’p ovqat eyishdan o’zlarini tiyadilar, uni oz-ozdan eyishga xarakat qiladilar – «smeal meal sindrome». Ovqat eyilganda qorinda azobli og’riq paydo bo’lganligidan bemorlar ovqatdan yuz o’girishga majbur bo’ladilar. Abdominal ishemik og’riqlarning paydo bo’lishi va davomiyligida muayyan qonuniyatni kuzatish mumkin. Ko’pchilik bemorlar og’riq ovqatdan 15-20 minut o’tgandan keyin paydo bo’lishidan noliydilar. Og’riq ovqat ingichka ichakdan o’tib bulguncha, ya’ni taxminan 2-2,5 soat davom qiladi. Og’riq simptomokompleksi aksariyat qorin stvoli xavzasida qon aylanishi buzilishlarida (76,3%), kamroq yuqori ichak tutqich arteriyasi zararlanishlarida (37,4%), atigi 8,1% hollarda pastki ichak tutqich arteriyasi zararlanishlarida kuzatiladi. Klinikasi. Shunday qilib, surunkali abdominal ishemiya sindromida og’riq xarakteri va joylashuvi turlicha bo’lishiga qaramay, uning muayyan o’ziga hos belgilari ham bor: u ovqat eyishga, tegishli hazm tsikli vaqtiga va o’ng qovurg’alar ostiga beriladi, ovqat hazm qilish keskin chegaralanganda bosiladi. 57 – rasm. Surunkali abdominal ishemiyada qon aylanish holati. O`quv qo`llanma 172 Sahifa Surunkali abdominal ishemiyaning ikkinchi simptomi – ichak disfunktsiyasidir. U taxminan 60-80% hollarda kuzatiladi va uning motor, sekret ajratish va absorbtsion funktsiyasi buzilishida yuzaga chiqadi. Bu simptomlarning og’ir-engilligi ishemiya darajasiga bog’liq. Ilk bosqichlarida – qorin dam bo’lishi, aerokaliya, qattiq qabziyat yoki ich ketib turishi bilan namoyon bo’ladigan qorindagi yoqimsiz hodisalar kuzatiladi. Biroq, bu simptomlar asta-sekin avj olib boradi. Qabziyat asta- sekin ich ketar bilan almashinib, bu juda og’riqli bo’ladi. Yuqori ichak tutqich arteriyasidagi qon aylanishi buzilishi uchun ichakning ham motor-sekretor, ham absorbtsion funktsiyasining buzilishi xosdir. Pastki ichak tutqich arteriyasi zararlanganda evakuator funktsiyaning buzilishi ko’zatiladi: uzoq vaqtgacha qabziyat bo’ladi, «qo’y qumalog’i» ko’rinishidagi axlatga aksariyat qon aralashgan bo’ladi, tug’ri ichak sfinkterlari funktsiyasi pasayadi. Shunday qilib, ichak ishemiyasi (surunkali) ikkita asosiy formada yuzaga chiqadi: yuqori ichak tutqich formasi – ichakning sekretor va absorbtsion funktsiyasi ustunlik qiladi (proksimal enteropatiya) va pastki ichak tutqich formasi – ichak terminal bo’limining evakuator funktsiyasi buziladi (terminal kolopatiya). Bemorlarda ovqatdan yuz o’girish, ichakning sekretor va absorbtsion funktsiyalari pasayib ketadigan surunkali abdominal ishemiyaning uchinchi simptomi tobora oriqlab ketish hisoblanadi. Bu simptom bemorlarning 35-45 foizida aniqlanadi. Pastki ichak tutqich arteriyasi zararlanishlarida klinik belgilar ko’pincha bo’lmaydi, bu magistral qon oqimi tanqisligining yuqori ichak tutqich arteriyasi hisobiga yaxshi qoplanishidan dalolat beradi. Yo’g’on ichak chap qismidagi qon aylanishining surunkali buzilishlari kechishida 3 bosqich farq qilinadi: kompensatsiyalangan bosqich, funktsional buzilishlar bosqichi bo’lib, bunda yo’g’on ichak kolopatiyasi sindromi rivojlanadi va ishemik kolitlar, segmentar stenozlar, yo’g’on ichakda gangrena rivojlanishi bilan o’tadigan organik buzilishlar bosqichi. Yüklə 3,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|