Samarqand davlat universiteti turaev b. X., Nizamov a. N


Permanent daromad nazariyasi



Yüklə 1,88 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə126/169
tarix20.05.2023
ölçüsü1,88 Mb.
#118313
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   169
Permanent daromad nazariyasi. Monetaristlarning empirik tadqiqotlari 
asosida Dj. M. Keyns nazariyasining bir qator iqtisodiy tezislari xususan, uning 
«Asosiy psixologik qonuniyati» inkor etildi. Saymon Kuznets (1901-1985) 1869-
1924 yilgacha bo`lgan davrda AQSHning asosiy iqtisodiy ko`rsatkichlari taxlili 
tadqiqotini amalga oshirib, xulosa qildiki, iste`molchilikka nisbatan o`rtacha 
moyillik garchi daromadlar o`sgan bo`lsa ham o`zgarmas holatda qolgan. Buni 
boshqa qator iqtisodchilar tadqiqotlari ham tasdiqladi.


209 
Asta - sekinlik bilan, iste`molchilik harakatining Yangi nazariyalari paydo 
bo`la boshlab, ular iste`molning daromaddan emas, turli ijtimoiy - psixologik 
omillarga bog`liqligini ko`rsatishdi. 1957-yilda M. Fridmen «Iste`molchilik 
funktsiyasi nazariyasi» asarini yozib, unda permanent daromad nazariyasini 
rivojlantirdi. M. Fridmen daromadni (Y) ikki asosga bo`ladi: 
a) Permanent daromad (Yp), ya`ni individ o`z ma`lumoti darajasi
professional imkoniyatlari, ijtimoiy holatidan kelib chiqgan holda doimiy ravishda 
olishni mo`ljallayotgan daromad. 
b) Vaqtinchalik yoki tasodifiy daromad (Yi), ya`ni tashqi holatlarning 
vaqtinchalik o`zgarishi natijasida yuzaga kelgan va doimiy tavsifga ega bo`lmagan 
daromad (Masalan me`ros, lotereyada yutuq, sohaning siklik ko`tarilishi va 
boshqalar). Keyinchalik M. Fridmen, iste`mol darajasi faqatgina permanent 
daromad bilan belgilanishi haqidagi tezisni ilgari surgan. Barcha vaqtinchalik 
daromadlar, odatda vaqtinchalik mablag`lar sirasiga qo`shiladi. Bunda, permanent 
daromaddagi (Cp) iste`molchilik ulushi qator kattaliklar yordamida belgilanib, ular 
korrelyatsiyaning mo„ayyan koeffitsientini (k) shakllantiradi. 
SP=k YP 
Mazkur koeffitsient foiz stavkasi (i) zahira kapitali kattaligi (W) va 
iste`molchilar xohishi yoki (U) kabi holatlarga bog`liq. Shunday qilib, M.Fridman 
permanent iste`mol formulasi quyidagicha ifodalaydi.
CP =k (I, w, u) Yp 
Ilgari surilgan permanent daromad kontseptsiyasi asosida M. Fridmen 
iste`mol darajasi, uzoq muddat davomida doimiyligini saqlab qolishini 
ta`kidlaydiki, o`z nazariyasini tasdiqlash maqsadida u 1905-1951 yilgacha bo`lgan 
davrda AQSH daromadlari haqidagi empirik ma`lumotlarini yig`ib, mazkur 
ma`lumotlar permanent iste`molning permanent daromadga bog`liqligini 
tasdiqlaydi. Natijada M. Fridmen, Dj. M. Keyns tomonidan ilgari surilgan samarali 
talab nazariyasi kamchiliklari muammosi mavjud bo`lmay, u daromadlar o`sishi 
sayin iste`molga maksimal moyillik chiqarishi bilan bog`liq holatlar mavjud emas 
deb xulosa qiladi («Asosiy psixologik qonuniyat»). Demakki, mazkur talabni 
rag`batlantirish bo`yicha alohida choralarni ko`rish ham shart emas. 

Yüklə 1,88 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   169




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin