Samarqand iqtisodiyot va servis instituti r. S. Amriddinova, N. E. Ibadullayev, G. R. Tursunova, O. I. Tuxliyev

 
 
 
14.2. Yuraknimassajqilishqoidasi 
 
Gidekskursiyajarayonidajabrlanuvchigabirinchitibbiyyordamningasosiyelem
entlaridanbo‘lganyuraknimassajqilishqoidasinibilishikerak. 
Gid
yurakning tashqi massajini
yurakqisqarishlarito‘xtagandaamalgaoshiradi. 
Yurakqisqarishlarinito‘xtagani quyidagibelgilarda namoyon bo‘ladi: 

teriqoplamalariningoqimtirligiyokiko‘kimtirligi; 

uyqu arteriyalarida pulsning yo‘qligi; 

hushniyo‘qotish; 

nafas olishni to‘xtashi yoki buzilishining kuzatilishi. 
Gid yurakni massaj qilishdaquyidagilarga amal qilishi shart: 

jabrlanuvchini tekis, qattiq yuzaga yotqizishi (pol, skameyka va h.k.); 

uning yonboshidan turib, ikkita tez-tez «og‘izdan-og‘izga» yoki 
«og‘izdan- burunga» sun’iy nafas berishi; 

qo‘lining bir kaftini (ko‘pincha chap qo‘lini) ko‘krak suyagining pastki 
qismiga (ko‘krak pastki suyagidan uch ko‘ndalang barmoq cheklanib)va ustidan 
ikkinchi kaftini qo‘yishi kerak. Bunda qo‘lbarmoqlarijabrlanuvchining tanasiga 
tegmasligi kerak; 

ko‘krakka 
tez-
tezturtkilarbilankaftlaryordamida(qo‘lkaftlarbilakkayo‘naltirilganholatda)keskinver
tikalholatdapastga 4-5smda, bosilishdavomiyligi 0,5 sekundvabosilishintervali 0,5 
sekunddaolibborilishikerak; 

---

282 

harikkimartachuqurberilgannafasga 
15 
ta ko‘krak qafasigaturtki 
beriladi(agarda yordamnibirkishi ko‘rsatayotganbo‘lsa); 

jonlantirish tadbirida ikkikishiishtiroketayotganbo‘lsa, «nafas - massaj» 
nisbati 1:5 (ya’ni,birchuqurnafasdankeyinbeshmartako‘krak qafasibosiladi); 

jonlantirish 
tadbirinibirkishi 
o‘tkazayotganidahar 
2 
daqiqada 
sun’iymassajnito‘xtatib,jabrlanuvchininguyquarteriyasidagipulsinitekshiribturadi;