75
4-mavzu.
EKSKURSIYA XIZMATINI TAYYORLASH
TEXNOLOGIYASI
4.1. Yangi ekskursiyani tayyorlash jarayoni
4.2.
Ekskursiya xizmatining maqsadi, vazifasi va mavzusini aniqlash
4.3. Ekskursiyaxizmatima’lumotlariuchunmanbalarizlash
4.4. Ekskursiyaxizmatining asosiy va individual matnini tayyorlash
4.5. «Gid portfeli» ni tahlash
4.1. Yangi ekskursiyani tayyorlash jarayoni
Yangi mavzudagi ekskursiya xizmatini tayyorlash murakkab jarayon bo‘lib,
butun bir ishchi jamoaning faol ishtirokini talab qiladi. Bo‘lajak
ekskursiya
xizmatining mazmuni, uning ilmiy ahamiyati uslubchi va gidlarning bilimi,
salohiyati, ularning pedagogika va psixologiya asoslariniamaliy o‘zlashtirganlik
darajasiga, auditoriyaga ta’sir ko‘rsatishning eng samarali usullarini tanlay olish
ko‘nikmalariga to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liq bo‘ladi. Ekskursiya xizmati –
bu ikki
muhim jarayon, ya’ni uni tayyorlash va o‘tkazish natijasi bo‘lib, o‘zaro bir-biri
bilan bog‘liq, bir-birini to‘ldiruvchidir. Puxta tayyorgarliksiz ekskursiya xizmatini
yuqori sifatda o‘tkazib bo‘lmaydi. Yangi ekskursiya xizmatini tayyorlashda ikkita
asosiy yo‘nalishni ajratish mumkin:
-
yangi mavzudagi ekskursiya xizmatini ishlab chiqish;
-
endigina o‘z ishini boshlayotgan gidni tayyorlash (yoki ushbu mavzu bu gid
uchun yangi bo‘lishi mumkin).
Yangi ekskursiya xizmatini tayyorlash
ijodiy guruhga topshirilib, uning
tarkibida mavzuning murakkabligiga qarab 3-7 nafar gid kiradi. Ko‘pincha
maslahatchi sifatida turli soha mutaxassislari,
muzey ilmiy xodimlari, OTM va
o‘rta maktab o‘qituvchilari, shuningdek, boshqa mutaxassislar
ham taklif etilishi
mumkin. Odatda ijodiy guruhning har bir qatnashchisiga ekskursiya xizmatining bir
76
bo‘limi,
biron-bir
mavzusi
yoki
mavzuning
bir
nechta
kichik
mavzuostilarinitayyorlash topshiriladi. Mazkur ijodiy guruh ishining nazorati esa
mas’ul rahbarga topshiriladi.
Odatda yangi ekskursiya xizmatini tayyorlash 3 bosqichda amalga oshiriladi:
Dastlabki ishlar
, ya’ni yangi ekskursiya xizmati mavzusi bo‘yicha
ma’lumotlar to‘plash, ekskursiya xizmati maqsad va vazifalarini aniqlash, shu bilan
bir vaqtda ekskursiya ob’ektlarini tanlash.
Bevositaekskursiya xizmatinitayyorlash,
ya’ni ekskursiya
xizmati marshrutini
tuzish, ma’lumotlarga ishlov berish, ekskursiya xizmatiningasosiy matnini yozish,
uni o‘tkazish uslubini aniqlash, ekskursiya ob’ektini ko‘rsatish va hikoya qilishning
eng samarali usullarini tanlash, gidlar tomonidan individual
matnni tayyorlash
jarayonini o‘z ichiga oladi.
Yakuniy bosqich,
ya’ni,sinov ekskursiyasini o‘tkazish. Ekskursiya muassasasi
rahbari tomonidan yangi ekskursiya xizmatini tasdiqlash, mavzuni himoya qilgan
gidlarga ushbu ekskursiya xizmatini o‘tkazishga ruxsat berish jarayonlari kiradi.
Ekskursiya xizmatini o‘tkazish
tartibi uning mavzusi, turi va o‘tkazish
shaklidan qat’iy nazar bir xil bo‘ladi: tanishuv qismi, asosiy qism va yakuniy qism.
Dostları ilə paylaş: