Fa’n:Biologiya Guruh:1 b Tayyorlagan: Tursinbayeva Shahzoda
Siyrak va zich biriktiruvchi to’qima
01
Siyrak biriktiruvchi to’qima tarkibidagi hujayrala
Zich Biriktiruvchi to’qima
Suyak shakllanishi va o'sishi
03
Siyrak biriktiruvchi to’qima tarkibidagi hujayralari
Siyrak biriktiruvchi to’qima hujayralariga: fibroblast, gistositlar, plazmatik hujayralar, semiz hujayralar, pigment, adventisial hujayralar va qon tomirlaridan migrasiya yo’li bilan tashqariga chiqadigan ayrim leykositlar kiradi.
Fibroblastlar siyrak biriktiruvchi to’qima tarkibida hamisha bo’ladi. Yirik uzunchoq hujayra bo’lib markazida yumaloq yoki ovalsimon xromatinning kamroq yadrosi bor. Yadrosi ichida 2-3 dona yadrochasi bor. Hujayra sitoplazmasi tuzilishiga qarab 2 ga bo’linadi. Uning tashqi ya`ni, pereferik qismi ektoplazma – suyuqroq, gomogen holda bo’lib, bo’yoqlarda juda sust bo’yaladi
Gistisoidlar (makrofaglar) g’ovak biriktiruvchi to’qima tarkibidagi hujayralarga kiradi. Tashqi ko’rinishidan yumaloq va ovalsimon ko’rinishiga ega lekin shaklini o’zgartirib turadi. Sitoplazma yadrosi fibroblastlarga nisbatan intevsiv bo’ladi.
Zich biriktiruvchi to'qima tarkibida mexaniq elementlar ko'pligi bilan farq qiladi. Ularning tolalari zich joylashgan bo`ladi. Demak, to'qima mustahkamlikni ta'minlaydi. Zich biriktiruvchi to'qima kollagen tolachlarning joylashshiga ko'ra shakllanmagan va shakllanganga bo'linadi.
Shakllanmagan zich biriktiruvchi to'qima. To'qimaning bu turini shakllanmagan deyilishiga sabab, kollagen tolachlar tutamlarining tartibsiz joylashgan bo'lishidir. Bu to'qimaga terining to'r qavati, bo'g'imlar va ichki organlar ustini qoplab turuvchi kapsula to'qimalari kiradi. Shakllalnmagan zich biriktiruvchi to'qima har xil yo'nalishda joylashgan kollagen tolachlardan iborat tutamlardan hamda to'rsimon shaklda joylashuvchi elastik tolachalardan tashkil topgan bo'lib ular orasida retikula tolachlari ham uchraydi. Shakllangan zich biriktiruvchi to'qima.
Zich Biriktiruvchi to’qima shakllangan va shakllanmagan bo’ladi. Shakllanmagani teri asosini yoki uning to’r qavatini tashkil etadi. Shakllangan zich Biriktiruvchi to’qima tolali tuzilmalarning tartibli joylashishi bilan ajralib turadi; ba’zi a’zolar (ko’z oqi, teri, fassiya) da ular o’rim bo’lib joylashsa, boshqalarida (boylamlar, paylarda) parallel joylashadi. Shakllangan zich Biriktiruvchi to’qimadan tomirlar, bronxlar va boshqa tuzilmalar devorini hosil qiladigan elastik to’qimalar ham tashkil topadi. Suyak Biriktiruvchi to’qimadan odam va umurtqali hayvonlar skeletk tashkil topadi.