Samarqandda Registonni kim qurdirdi. Registon ansambli – Ulug‘bek madrasasi

Tilla Qori madrasasi

Tilla Qori madrasasi maydonning shimoliy qismida Sherdor madrasasidan oʻn yil oʻtib 1420-yillardagi karvonsaroy oʻrnida qad rostlagan. Binoning kvadrat shaklida boʻlgan asosiy fasadi simmetrik boʻlib, markaziy portal va ikki pogʻonali old qanotlardan iborat boʻlib, ravoqli boʻshliqlar va burchak minoralaridan iborat. Keng hovli perimetri atrofida kichik turar-joy binolari bilan qurilgan, hujralar. Hovlining gʻarbiy tomonida masjidning gumbazli binosi joylashgan boʻlib, ustunlar ustida ikkita qoʻshni galereya joylashgan.
Madrasa binosi mozaika va geometrik va gulli naqshlar bilan bezatilgan mayolika bilan ko'p bezatilgan. Ichki makonni bezashda zargarlik ko'p ishlatilgan, bu madrasa nomini bergan, ya'ni "oltin bilan bezatilgan". Masjiddagi mehrob va minbar zarhallangan, devor va gumbazlar yuzasi rasmlar bilan qoplangan. kundal oltindan ko'p foydalanish bilan.
Tillaqori madrasasi o‘z tarixi davomida nafaqat talabalar tahsil oladigan maskan, balki sobor masjidi sifatida ham xizmat qilgan.
Boshqa tuzilmalar
Shayboniylar maqbarasi
Tilla Qori madrasasining sharqida Shayboniylar maqbarasi joylashgan boʻlib, u qabr toshlari toʻplami boʻlib, ularning eng qadimgisi XVI asrga toʻgʻri keladi. Shayboniylar davlatining asoschisi Abulxayrning nabirasi Muhammad Shayboniy boʻlib, u 1500-yilda Toshkentga oʻrnashib olgan Chagʻatoy xonligi koʻmagida Samarqand va Buxoroni bosib olib, u yerda hukmronlik qilgan temuriylar sulolasidan soʻnggi hukmdorlarni agʻdarib tashlagan. . Shundan so‘ng Shayboniy o‘z xayrixohlariga qarshi chiqib, 1503 yilda Toshkentni egalladi. 1506 yilda Xivani egallab, 1507 yilda Marv (Turkmaniston), Sharqiy Fors va Gʻarbiy Afgʻonistonga hujum qiladi. Shayboniylar 1502 yilda Oqqo‘yunluni (Eron) bosib olgan Safaviylarning hujumini to‘xtatdilar. Muhammad Shayboniy koʻchmanchi oʻzbeklarning rahbari edi. Keyingi yillarda ular Oʻrta Osiyo vohalarida mustahkam oʻrnashib oldilar. XVI asrdagi o‘zbeklar istilosi hozirgi o‘zbek millati etnogenezidagi so‘nggi tarkibiy qism bo‘ldi.