Sanoat ishlab chiqarish korxonalarida asosiy fondlardan

JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 
http://www.newjournal.org/  Volume–22_Issue-1_February_2023 
180 
agar bu usullar allaqachon qo‘llanilgan bo‘lsa yoki darhol samarasiz deb hisoblansa, 
boshqaruv tizimlaridan biridan foydalanish hayot yo'liga aylanadi. Korxona 
samaradorligini oshirishning muhim omili hisoblanadi ilmiy-texnikaviy taraqqiyot... 
Zamonaviy sharoitda inqilobiy, sifatli o‘zgarishlar, tubdan yangi texnologiyalarga, 
keyingi avlodlar texnologiyasiga o‘tish, barcha tarmoqlarni tubdan qayta jihozlash 
zarur. Milliy iqtisodiyot fan va texnikaning eng yangi yutuqlariga asoslangan. 
Texnologiya va texnologiyadagi tub o‘zgarishlar, barchani nafaqat texnik, balki 
tashkiliy, iqtisodiy va ijtimoiy omillar mehnat unumdorligini sezilarli darajada oshirish 
uchun shart-sharoit yaratadi. Eng yangi texnika va texnologiyani joriy etishni 
ta’minlash, ishlab chiqarishda mehnatni ilmiy tashkil etishning ilg‘or shakllarini keng 
qo‘llash, uni tartibga solishni takomillashtirish, ishlab chiqarish madaniyatini 
yuksaltirish, tartib va intizomni mustahkamlashga intilish zarur. Korxonalarning ishlab 
chiqarish samaradorligini intensivlashtirish va oshirishning muhim omillaridan biri bu 
tejamkorlik rejimidir. Resurslarni tejash yoqilg‘i, energiya, xom ashyo va materiallarga 
bo‘lgan ortib borayotgan talabni qondirishning hal qiluvchi manbasiga aylanishi kerak. 
Ishlab chiqarish samaradorligini oshirish asosiy fondlardan to‘g‘ri foydalanishga 
bog‘liq. Yaratilgan ishlab chiqarish salohiyatidan yanada jadalroq foydalanish, ishlab 
chiqarish ritmiga, asbob-uskunalarning maksimal yuklanishiga erishish, uning ishidagi 
smenani sezilarli darajada oshirish va shu asosda har bir uskuna birligidan mahsulot 
chiqarilishini oshirish; ishlab chiqarish maydonining har bir kvadrat metridan. Ishlab 
chiqarish quvvatlaridan intensiv foydalanishni tashkil etish natijasi qo‘shimchasiz 
ishlab chiqarishni o'sish sur'atlarini tezlashtirishdir kapital qo‘yilmalar... Ishlab 
chiqarish samaradorligini oshirishda tashkiliy-iqtisodiy omillar muhim ro‘l o‘ynaydi. 
Ularning ro‘li, ayniqsa, masshtabning ortishi bilan ortadi ijtimoiy ishlab chiqarish 
iqtisodiy aloqalarning murakkablashishi bilan. Talab qiladi yanada rivojlantirish ishlab 
chiqarish samaradorligi darajasiga sezilarli ta’sir ko‘rsatuvchi ishlab chiqarish ijtimoiy 
infratuzilmasini takomillashtirish. Bu butun xo'jalik mexanizmini boshqarish, 
rejalashtirish, iqtisodiy rag'batlantirish shakllari va usullarini takomillashtirishdir. 
Xuddi shu omillar guruhida xarajatlarni hisobga olish va moddiy rag‘batlantirishning 
turli xil tutqichlari keng qo‘llaniladi, moddiy javobgarlik va boshqa o‘zini-o‘zi 
ta’minlaydigan iqtisodiy rag‘batlantirish. Korxona iqtisodiyotini intensivlashtirish, 
resurslarning solishtirma sarfini kamaytirishda mahsulot sifatini oshirish alohida o‘rin 
tutadi. Bu vazifa doimiy e’tibor va nazorat mavzusi, har bir mehnat jamoasi faoliyatini 
baholashning asosiy omili bo‘lishi kerak. 
Asosiy fondlardan samarali foydalanish. Korxonaning asosiy fondlaridan 
foydalanish samaradorligining nazariy jihatlari. Korxonaning asosiy fondlari tarkibi 
har qanday ishlab chiqaruvchi kompaniyaning asosiy resursi bu asosiy vositalar (OT) 
bo‘lib, ularning tahlili an’anaviy ravishda ularning holati va foydalanish 
samaradorligini baholashni o‘z ichiga oladi. Asosiy vositalarni tahlil qilish algoritmi 

---