Santral siNİr sistemi: 1 İstemli Sinir Sistemi

SANTRAL SİNİR SİSTEMİ:

• 1) İstemli Sinir Sistemi

• 2) Otonom Sinir Sistemi

OTONOM SİNİR SİSTEMİ:

• İç organ düz kaslarını ve kalp kasını denetler.

• Salgı bezlerinin fonksiyonlarını düzenler

• İstemsiz çalışan iç organlarımızın ve yaşamsal fonksiyonlarımızın denetimini yapar.

OTONOM SİNİR SİSTEMİ

• Omurilik, beyin sapı ve hipotalamus tarafından kontrol edilir.

• Hipotalamus en üst düzey kontrol merkezidir.

SEMPATİK SİSTEM (Torkolomber Sistem)

• Nöron gövdeleri, medulla spinalisin torakal ve üst lomber kısmındaki “intermediolateral gri kolon”dadır.

• Aksonlar spinal sinirlerin ön köklerinden çıkar.

• Sempatik trunkus ve prevertebral ganglionlarda sonlanır.

SEMPATİK SİSTEM

• Ganglionlarda çoğu myelinsiz, post ganglionik sekonder visseral motor nöronların lifleri ile sinaps yapar.

• Sempatik sistemin preganglionik nöronlarından Asetilkolin,

• Postganglionik nöronlarından Adrenalin ve Noradrenalin salınır.

Sempatik sistemin etkisi ile böbrek üstü bezinden salgılanan katekolaminler, sempatik sistemin yaptığı etkiye benzer şekilde kan basıncını arttırırlar.

• Sempatik sistemin etkisi ile böbrek üstü bezinden salgılanan katekolaminler, sempatik sistemin yaptığı etkiye benzer şekilde kan basıncını arttırırlar.

• Daha yavaş devreye giren ama etkisi daha uzun süren bir mekanizmadır.

SEMPATİK SİSTEM

• Sempatik sistemden salınan adrenalin ve noradrenalin etkilerini  ve adrenerjik reseptörler aracılığı ile gösterirler

•  ve  adrenerjik reseptörler (adrenoseptörler) vücudun farklı organlarında farklı miktarlarda bulunurlar.

1 reseptörler : Periferik damarlarda daralmadan, idrar sfinkterlerinde büzülmeden, mesane boynu, prostat ve üretrada tonus artışından sorumludur.

• 1 reseptörler : Periferik damarlarda daralmadan, idrar sfinkterlerinde büzülmeden, mesane boynu, prostat ve üretrada tonus artışından sorumludur.

• 2 reseptörler : Presinaptik reseptörlerdir. Adrenalin ve noradrenalinin sinaps boşluğundan presinaptik nörona geri alımında rol oynar

1 reseptörler : Kalbteki + kronotrop, +inotrop, + dromotrop, + bathmotrop ve aritmojen etkiden sorumludur . Jukstaglomerüler aparattan renin salınımını sağlar.

• 1 reseptörler : Kalbteki + kronotrop, +inotrop, + dromotrop, + bathmotrop ve aritmojen etkiden sorumludur . Jukstaglomerüler aparattan renin salınımını sağlar.

• 2 reseptörler : Karaciğerde glikojenin yıkımından, bronşlardaki genişlemeden, periferik damarlardaki genişlemeden sorumludur.

SEMPATİK SİSTEM

• Sempatik sistem aktivite ve panik durumlarında hakim olan sistemdir.

SEMPATİK SİSTEM

• Kalpde  adrenoseptörler çoğunluktadır.

• Sempatik sistem  adrenoseptörler aracılığı ile

• kalbin hızını artırır.
• kasılma gücünü artırır.
• İleti hızı artar.
• Uyarılabilirlik artar.
• Aritmiye duyarlılık artar.

SEMPATİK SİSTEM

• Kan damarlarında Beta2 reseptörler aracılığı ile genişleme, (Vazodilatasyon)

• Alfa1 reseptörler aracılığı ile daralma yapar. (Vazokonstrüksiyon)

SEMPATİK SİSTEM

• Gözlerde, pupillada genişleme,

• Silier kasa etkisiz

SEMPATİK SİSTEM

• Ekrin ve apokrin ter bezlerini uyararak koyu, kokulu ve bol terlemeye neden olur.

SEMPATİK SİSTEM

• Bronşlarda Beta2 reseptörler aracılığı ile genişleme yapar.

SEMPATİK SİSTEM

• Barsak peristaltizmi ve barsak düz kasları tonusunu azaltır.

• Sfinkter tonusunu arttırır.

SEMPATİK SİSTEM

• Karaciğer, safra kesesi ve safra kanallarında inhibisyon

SEMPATİK SİSTEM

• Böbrekte idrar miktarında azalma,

• Üreterlerde inhibisyon yapar

• Böbrek üstü bezinin salgılanmasını uyarır.

• Renin salgılatır (Beta1)

SEMPATİK SİSTEM

• Kan pıhtılaşmasında artma,

• Kan glükozunda artma,

• Bazal metabolizmada % 100’e varan artma

SEMPATİK SİSTEM

• Zihinsel aktivitede artma

• İskelet kasında glükojenolizde artma,

• İskelet kası kasılma kuvvetinde artma

PARASEMPATİK SİSTEM

• İstirahat şartlarında hakim olan sistemdir.

• Ana siniri Nervus Vagus’tur.

PARASEMPATİK SİSTEM (Kraniosakral Sistem)

• Medulla spinalisin kranial ve sakral bölgelerinden çıkar.

• Preganglionik lifleri uzun, postganglionik lifleri ise kısadır.

• Parasempatik sistemin hem preganglionik hem de postganglionik liflerinden Asetilkolin salgılanır.

PARASEMPATİK SİSTEM

• Parasempatik sistem kolinerjik reseptörler veya muskarinik reseptörler aracılığı ile etki gösterir.

• Örneğin kalbde parasempatik sistem kalb atım hızını azaltır.

PARASEMPATİK SİSTEM

• Parasempatik sistem kalp atım hızının azalması yanı sıra, atriyumların kasılma gücünde hafif bir azalmaya neden olabilir.

• Deri kan damarlarında genişleme ve koroner damarlarda daralma dışında sistemik damarlara etkisi yoktur.

PARASEMPATİK SİSTEM

• Gözde pupillada daralma yapar, silier kası uyarır.

• Gözyaşı sekresyonunu uyarır.

PARASEMPATİK SİSTEM

• Barsakta peristaltizm ve tonüsü arttırır.

• Sfinkterleri gevşetir.

• Tükürük bezleri, mide ve pankreastan birçok enzim içeren bol sulu sekresyon salınımını uyarır.

• Safra kesesi ve kanallarında eksitasyon oluşturur.

PARASEMPATİK SİSTEM

• Bronşlarda daralmaya neden olur.

• Üreterleri uyarır.

PARASEMPATİK SİSTEM

• Ter bezleri,

• Glükoz salınımı,

• İdrar miktarında azalma,

• Kan pıhtılaşması,

• Bazal metabolizma

• Zihinsel ve iskelet kası aktivitesi

• Böbrek üstü bezi salınımına ETKİSİ YOK