Saqlagichlar va ularning turlari Reja

Saqlagich

Bir marta ishlaydigan termobimetall saqlagichlar ham himoya zanjiriga chiqish joyi I orqali ulanadi. Tok plastinalar 2, kontaktlar 3, 4, bimetall plastina 5 orqali o'tadi. Saqlagich qismlari plastmassa korpus 6 ga yig'iladi. Yuklama ortib ketganda yoki qisqa tutashuv bo’lganda plastina 5 qiziydi va teskari tomonga egilib kontaktlar 3, 4 ni uzadi. Plastina sovigandan keyin ham o'zining dastlabkl holariga qaytmaydi. Zanjirni ulash uchun tugma 7 ni qaytadan bosish kerak. Prujina 8 tugma 7 ni dastlabki holatiga qaytarish uchun xizmat qiladi. Uzilish tokining qiymati vint 9 yordamida rostlanadi. Bir marta ishlaydigan saqlagichlar chegaraviy tokning 5,10, 15, 20 A va undan ortiq qiymatlariga mo'ljallab chiqariladi.

O'fkazgichlar. Elektr energiyasini tok manbayidan iste'molchilarga uzatish uchun ishlatiladigan o'tkazgichlar avtomobilda vibratsiya, temperatura, neft mahsulotlarining doimiy ta'sirida ishlaydi. Shuning uchun ularga qo'yiladigan talablar ancha yuqori bo'ladi.
Rossiyada ishlab chiqarilgan avtomobilning past kuchlanish zanjirlarida ПТТBA va ПВА belgili o'tkazgichlar ishlatiladi. Bu o'tkazgichlar zarur egiluvchanlikni ta'minlash uchun ko’p jilg'ali qilib tayyorlanadi. O'tkazgichlarning polivinil-xlorid plastikdan tayyorlangan izolatsiyasi neft mahsulotlari ta'siriga va ishqalanishga chidamli, egiluvchanligi yuqori. ПTBA belgili o'tkazgichning izolyatsiyasi -40 °C dan +70 °C gacha, ПTBA belgiliniki esa 0 °C dan +105 °C gacha
o'z xususiyatlarini yo'qotmaydi.
O'tkazgichning kesimi yuzasi kattaligi zanjirdan o'tadigan yuklama toki qiymati, kuchianishning pasayishi va simning mexanik xususiyatlarini e'tiborga olgan holda tanlanadi.

0,5 ...16 mm" kesim yuzaga ega bo'lgan o'tkazgichlardan o'tishi mumkin bo'lgan tok kuchi qiymatlari jadvalda keltirilgan:

O’tkazgichning kesim yuzi,mm^2	Atrof-muhit turli haroratida (C^0) o’tkazgichdan o’tishi mumkin bo’lgan tok kuchi qiymati, A					O’tkazgichning kesim yuzi, mm^2		Atrof-muhit turli haroratida (C^0) o’tkazgichdan o’tishi mumkin bo’lgan tok kuchi qiymati, A
	20	30	50	80			20		30			50		80
0,5	17,5	16,5	14,0	9,5	2,5		45,5			43,5	37,5				26,0
0,75	22,5	21,5	17,5	12,5	4,0		61,5			58,5	50,0				35,5
1,0	26,5	25,0	21,5	15,0	6,0		80,5			77,0	68,0				47,0
1,5	35,0	32,0	27,0	19,0	18,0		149,0			142,5	122,0				88,5

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yhati


Asosiy adabiyotlar.

1. 
   A.S.Karimov. M. M. Mirxaydarov. “Elektrotexnika va elektronika asoslari” Darslik. Toshkent. O’qituvchi nashriyoti-1995 y.
   
2. 
   Alimxodjaev K., Abdullaev B., Abidov Q., Ibadullaev M. Elektr texnikaning nazariy asoslari. Darslik. 1-qism-T.: “Fan texnologiya” 2015.
   

3. S.F.Amirov. M.S.Yoqubov. N.G.Jabborov. “Elektrotexnikaning nazariy asoslari” Oliy o’quv yurtlari talabalari uchun o’quv qo’llanma, ToshTYMI -2007.


Qo’shimcha adabiyotlar.

1. 
   Арипов Х. К ва бошқалар. Электроника ва схемотехника. Ўқув қўлланма. Тошкент, ТАТУ.