Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Yarim kolloid eritmalar
Yarim kolloid eritmalar bu shunday sistemalarki, ular ma‘lum sharoitda chin eritma bщlib, 
dispers fazaning konsentratsiyasi o‘zgarganda kolloid xollardagi zollarga aylanadi.
Bunda dispers faza bir vaqtda molekula, ion va xar xil o‘lchamdagi mitsellardan iborat 
bo‘ladi. Tibbiyot amalitida bunday eritmalarga tanidlar, sovun va ba‘zi bir organik asoslar 
(etakridin laktat) eritmalari ishlatiladi.YArim kolloidlar eritmalari dorixonada yuqorida 
keltirilgan qoidalar bo‘ycha tayyorlanadi.
Tanidlarning suvli eritmalari. Tanidlar bu fenol unumlaridir 
Rp: Tannini 3.0
Aquae purificatae 100 ml
M.D.S. kuyganda xo‘llash uchun.
YOrdamchi idishga 98.2 ml illiq tozalangan suv solinadi va unda 3.0 g tanin eritiladi 
(XOK- 0.61). Eritma paxta tampon orqali suuziladi va bemorga berish uchun jihozlanadi.
Kolloid eritmalarning sifatini aniqlash.
Kolloid 
eritmalarning 
sifatini 
aniqlashda 
ularning 
hujjatlari 
(retsept,pasport) 
tekshiriladi.Qo‘shimcha yorliqlar «Salkin joyda saqlansin!»,Ishlatishdan oldin chayqatilsin) 
bulishi shart.Kolloid eritmalarining xajmida o‘zgarish bor yo‘qligi, mexanik birikmalar,
iflosliklar yo‘qligi, hidi, rangi, jihozlanishi talabga muvofiq bo‘lishi kerak.
Talabalarini o‗zlashtirishini tekshirish:
Test nazorat savollari
YUMB eritmalari qaysi sistemaga kiradi?
-chin
-gomogen
geterogen
mikrogeterogen
Kollorgol uzining tarkibida necha foiz kumush saqlaydi? 
-70% kam emas
-60-65% 
-40-50% 
-10%
Retsept bo‘yicha o‘simlik ekstraktlar YUMB lar eritmasini tayyorlashda qaysi ekstraktdan olish 
kerak?
-quyuq ekstrakt 
- suyuq ekstrakt 
- quruq ekstrakt
- ekstrakt konsentrat
YUMB lar eritmalariga elektrolitlar qo‘shilganda qanday o‘zgarish bo‘lishi mumkin?
-koagulyasiya
cho‘kma tushish
tuzlanish
qatlam qatlamga ajrash
Ixtiolni eritmasi tayyorlanganda qanday eritma hosil bo‘ladi?
- kolloid 
- chin
- shilimshik 
- emulsiya

---

6.Kolloid eritmalarni qanday yo‘l bilan mexanik zarrachalaridan tozalanadi?
- shisha filtr orqali filtrlab 
- filtr qogoz orqali filtrlab 
- paxta orqali filtrlab
- keramik filtrlar orqali filtrlab
7. Kollargol, protargol moddaldan eritmalar tayyorlanganda, qanday eritmalar hosil bo‘ladi?
Kolloid eritmalar
chin eritmalar
suspenziyalar
YUMB lar
8. Kolloid eritmalar qaysi sistemaga kiradi? 
-mikrogeteregen
- gomogen 
- chin
- geterogen
9. Kolloid eritmalarni dorixona sharoitida uzoq muddatga tayyorlash
mumkinmi? 
- ex tempore
- 10 kun 
- 5 kun -
30 kun
10. Ixtiol eritmasini tayyorlashda qanday idishlarda ixtiol tortib olinadi?
-farfor chashkada
flakonda
xovonchada
ulchov kolbasida
Adabiyotlar:
1. Mirolimov M.M. ―Farmatsevtik texnologiya asoslari
2. Mirolimov M.M. va boshqalar ―Farmatsevtik texnologiya asoslari fanidan amaliy qo’llanma
2004
3. A.I.Tixonov. ―Texnologiya lekarstv. Xarkov 2002g.