Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Tarkibida antratsenglikozidlar bo‘lgan dorivor o‘simliklardan 
Qaynatmalar tayyorlash
Oling: Sano bargi qaynatmasidan – 150 ml
Qand qiyomidan – 30 ml
Aralashtiring. Bering. Belgilang.
Pasport: Sano bargi - 15,0 gr
Qand -iyomi - 30 ml
Suv- 150- (15x1,8) - 177 ml
Umumiy hajmi 180 ml
Dorixatda konsentratsiya ko‘rsatilmaganligi uchun qaynatma 1:10 nisbatda tayyorlanadi.
Sano bargining suv shimish koeffitsienti DF da keltirilgan va 1,8 ga teng.
Infundir stakaniga 15,0 gr 5 mm gacha maydalangan sano bargi solinib ustiga 177 ml suv 
quyiladi va qaynab turgan infundir apparatiga 30 min qo‘yib, vaqt-vaqti bilan aralashtirib 
turiladi. So‘ng qaynatmani xona xaroratida to‘liq sovuguncha qoldiriladi va bemorga beriladigan 
idishga suzib, kerak bo‘lsa 150 ml xajmgacha suv bilan etkazib, Qand qiyomidan 30ml 
qo‘shiladi va bemorga berish uchun jixozlanadi. "Qo‘llashdan oldin chayqatilsin", "Salqin joyda 
saqlansin" singari etiketkalar yopishtiriladi.
Talabalarini o‗zlashtirishini tekshirish:
Test nazorat savollari
1. Quyidagi tarkib buyicha suvli ajratmalar tayyorlash uchun qancha quruq ekstrakt kerak 
bo‘ladi?
Oling:Baxorgi Adonis o‘ti damlamasi 200 ml Bering. 
Belgilang. 1 osh koshikdan kuniga uch maxal
6,6
3,0 
-10,0 
-3,6
2. Quyidagi tarkib buyicha suvli ajratma tayyorlash uchun qancha suyuq ekstrakt kerak bo‘ladi? 
Oling:Valeriana ildizi va ildizpoyasi damlamasi 200 ml
Natriy bromid 2,0
Koffein benzoat ?natriy 0,6 
Marvaridgul tindirmasi 5 ml
Bering. Belgilang. 1 osh koshikdan kuniga uch maxal 
-13,2ml
6ml
-6,6ml
-12,2ml
3. Quyidagi tarkib buyicha suvli ajratma tayyorlash uchun qancha quruq ekstrakt kerak bo‘ladi?
Oling: Etilmorfin gidroxlorid 0,2 
Termopsis uti damlamasi 300 ml
Natriy gidrokarbonat 4,0
Bering. Belgilang. 1 osh koshikdan kuniga uch maxal
-0,75 
- 10,0 
- 20,0 
-1,0

---

4. Quyidagi tarkib bo‘yicha suvli ajratmalar tayyorlash uchun qancha quruq ekstrakt kerak 
bo‘ladi?
Oling: Gulxayri ildizi damlamasi 200 ml
Geksametilentetramin
Natriy gidrokarbonat 2,0 dan
Kukrak eliksiri 3 ml
Oddiy sharbat 20 ml
Bering. Belgilang. 1 osh qoshiqdan kuniga uch maxal
-10,0 
- 1,0
- 2,0 
-3,0
5. Quyidagi tarkib bo‘yicha suvli ajratmalar tayyorlash uchun qancha suyuq ekstrakt kerak 
bo‘ladi?
Oling: Arslonkuyruk o‘ti damlamasi 10,0-200 ml 
Natriy bromid 4,0 dan
Valeriana tindirmasi 6ml
Bering. Belgilang. 1 osh qoshiqdan kuniga uch maxal
- 20ml 
- 6 ml 
- 12ml 
- 10ml
6. Suvli ajratma tayerlashda byuretka moslamasidan foydalanish mumkinmi?
mumkin, agar usimlikning ekstrakt konsentrati bulsa
mumkin emas
mumkin emas, chunki ajratma suyulib ketadi
farmakopeya ruxsat bermaydi
7. Suvli ajratma tayyorlashda byuretka moslamasidan foydalanish mumkinmi? 
-mumkin, agar usimlikning ekstrakt konsentrati bulsa
- mumkin emas
- mumkin emas, chunki ajratma suyulib ketadi
- farmakopeya ruxsat bermaydi
8. Adonis o’ti bilan suvli ajratmalar olish nisbatini ko’rsating:
-1:30
-1:10
-1:20
-1:400
9. Cito‖ ko’rsatmasi bo’yicha suvli ajratma olishda ekstraksiya rejimi:
-30 minut qaynatib, 10 minut sovutamiz
-25 minut qaynatib, sun‘iy sovutamiz
-15 minut qaynatib, 45 minut sovutamiz
- 30 minut qaynatib, sovutmasdan
10. Sano bargi qaynatmasi suziladi:
-to’liq sovutib
- sovutiladi
-10 sovutmasdan
-45 minut minut sovutiladi
11. Efir moyi saqlovchi o‗simliklardan ekstraksiya qilish jarayoni:
- infundir apparatida ochmasdan 
- sovutamasdan suzamiz
- natriy gidrokarbonat qo‗shib
- kislotali muxitda

---

12. Turli xil gistologik tuzilishga ega bo’lgan o’simliklardan ajratma olishning o’ziga xosligi
-bir necha infundir stakanda 
-bitta infundir stakanda
- har xil ekstraksiya vaqtida
-bir necha xil ekstraksiya vaqtlarda
13. Quyidagi tarkib bo‘yicha suvli ajratmalar tayyorlash uchun qancha suyuq ekstrakt kerak 
bo‘ladi?
Oling: Arslonquyruq o‘ti damlamasi 4,0-100 ml 
Natriy bromid 2,0 dan
Valeriana tindirmasi 3ml
Bering. Belgilang. 1 osh koshikdan kuniga uch maxal
8 ml 
5
ml 
6
10ml
15ml