Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

1.
2.
3
Damlamalar:
1.
2.
3

---

namunalari ishlatiladi. Jumladan O’zbekistonda yovvoyi holda o’sadigan va madaniylashtirilgan 
o’simliklarning soni 4000 dan ko’pdir, shulardan 500 dan ortigi shifobaxshligi bilan tanilgan.
Ma’lumki o’simlik mahsulatlari tarkibida turli xil hayotbaxsh dori darmon, vitaminlar, oqsil 
moddalar karbon suvlar efir moylari shuningdek organizmning hayot faoliyati uchun juda zarur 
bo’lgan kalsiy, fosfor, temir kabi tuzlar va boshqa muhim bilologik faol moddalar bor tabiat 
ne’matlaridan dori darmonlar kimyoviy va sun’iy usulda olinadigan dorilarga nisbatan beasoratligi 
va afzalligi bilan ajralib turadi.
Sababi o’simliklar olamidan hosil bo’lgan dori darmonlar kimyoviy usul bilan olinidigan 
vositalardan farqli o’laroq, inson organizmiga begona bo’lmay, latif tasir ko’rsatadi .
Fitoterapiyaning zamonaviy tibbiyotdagi ahamiyati fitoterapiyaga oid normativ – texnik 
hujjatlar bilan (XI DF O’zR SSV ning buyruqlari ma’lumotnomalar bilan tanishish. O’zR 
sanitariya qoida va qo’llanmalar me’yorlari bilan SanPiN № 0152-04) bilan tanishib chiqish.
Har bir narsaning o’lchovi bo’lgani kabi dorivor o’simliklardan foydalanishning ham 
me’yori bo’ladi.
Shu sababli bemor o’simlik mahsulotidan foydalanishdan oldin, albatta shifokor ko’rigidan 
o’tishi va ular bilan maslahatlashishi kerak, chunki shifokor xasta kishining ahvolidan xabar olib 
turishi shart, lozim topganda davolashni boshqa o’simlik bilan almashtirish mumkin.
Meditsina amaliyotida ishlatiladigan quyidagi o’simliklarning suvli shifobaxsh ichimliklari 
tayyorlanadi.
a) Nafas olish organlari kasalligida
b) Yurak – qon tomir kasalligida
v) Oshqozon – ichak kasalligida
g) Jigar – o’t kasalligida
d) Qand – diabet kasalligida
e) Buyrak kasalligida
y) Teri kasalligida
j) Darmonsizlanish kabi kasalliklarida
Shifobaxsh o’simliklarning, asosan ildizi, ildiz poyasi, po’stlog’i, urug’i, mevasi, o’ti, guli 
va boshqa foydali qismlardan tadbirkorlik bilan foydalaniladi.
Shifobaxsh ichimliklar “oddiy” va “murakkab” bo’ladi. Oddiy shifobaxsh ichimlik deb, 1 ta 
shifobaxsh o’simlikdan tarkib topgan yozmaga aytiladi.
Murakkab shifobaxsh ichimlik deb, 2 ta va undan ortiq bo’lgan shifobaxsh o’simlikdan 
tarkib topgan yozuvga aytiladi.