Savod o’rgatish darslarida o’quvchilarni ongli o’qishga o’rgatish

1-chizma	o‘zlashtirish
malakalarini shakllantirish uchun keyingi darslarda

darsning mustahkamlash jarayonida biz ifoda bilan 2-chizmani beramiz, va o‘quvchilarga mustaqil hisoblashni tavsiya etamiz. Agar biz birinchi bosqichda o‘quvchilar bilan yetarli darajada ish olib borgan bo‘lsak, u holda o‘quvchi 60:3*4

ifodaning qiymatini topishda amallar ketma – ket bajarilishi kerakligini bilib

natijani hisoblaydilar. Ba‘zi o‘quvchilar esa chizmaga murajaat etgan holda

birinchi ko‘paytirish, keyin bo‘lish amalini bajaradi va yuqoridagi ifodaning

qiymatini noto‘g‘ri topadi.

Boshqa bir guruh o‘quvchilar darhol mustaqil fikr yuritib o‘qituvchidan ifoda noto‘g‘ri berilganligini yoki chizma asosida hisoblansa, ifodada qavs qolib ketganligini aytadilar. 3, 4, 5, 6-chizmalarda o‘quvchilarni chizma asosida ishlab izlanayotgan ifodani tuzadilar va qimatlarni topadilar.

	3			*		4			4	*	6			4	*	5
60				:								-

			2-chizma			3-chizma
			60:3*4			4*6-4*5
	14		-		8
			:
	42
						4-chizma
						42:14-8

30		:			10				720	:	10
										-
			*			8			100

- 8


6-chizma


100-720:10


5-chizma


(30:10)*8-8

Biz o‘quvchilarni shunday chizmalar asosida ifodalarning qiymatlarini oson hisoblashlariga hamda ifodalarni tez tuza olishlariga, shuningdek, amallarni bajarish tartib, qoidalariga erishganimizdan so‘ng quyidagi chizmani tavsiya etamiz.

		-		4	Bu yerda o‘quvchi bosh katakchaga ixtiyoriy sonni
					qo‘yishi hamda bo‘lishga doir misol va masala tuzishi
					mumkin. o‘quvchilari nechta bo‘lsa shuncha
					o‘quvchi masala namunalarini beradi. O‘qituvchi

o‘zi uchun ko‘rgazma sifatida ushbu namunadan foydalanishi, bo‘lish o‘rniga boshqa mallarni qo‘yishi va shu asosida keyingi chizmalarni qo‘llashi mumkin.

Mazkur topshiriqlarni dars jarayonida			qo‘llash	hozirgi kun		dars talabiga
mosdir. Yuqorida ko‘rib		turganimizdek murakkablik darajasi turlicha					bo‘lgan
topshiriqlarni	bevosita	o‘quvchilarning	o‘zlashtirish		darajalariga		qarab
guruhlashtirishni tavsiya etishimiz maqsadga muvofiqdir. Bu							yerda
tabaqalashtirish	muammosi o‘z-o‘zidan		ijobiy	hal	etiladi.	Bular	bo‘sh

o‘zlashtiruvchi o‘quvchilar uchun va yaxshi o‘zlashtiruvchi o‘quvchilar uchun tavsiya etiladi.

Savod o’rgatish o‘quvchilarining yosh va taraqqiyot darajasiga mos ravishda o‘quv materiallarini tanlash ta‘lim natijalarining samaradorligini oshiradi, ularda bilishga qiziqish uyg‘otadi hamda bolalarning salomatligini muhopfaza qilish imkonini beradi. a ta‘limi jarayonini yuqorida keltirilgan misol va masalalar asosida tashkil etganda o‘quvchilarning faolligi, mustaqil bilimini bayon qila olish qobiliyati shakllanadi.

XULOSA

Bitiruv malakaviy ishini quyidagi masalalarni hal qildik.

1. Savod o’rgatish o‘quvchilarining ongini

shakllantirishning pedagogik-psixologik asoslarini o‘rganildi.

2. Savod o’rgatish o‘quvchilarining ongini

shakllantirishning psixologik xususiyatlarini o‘rganiladi.

3. 
   Savod o’rgatish o‘quvchilarining ongini shakllantirish metodikasini, ya‘ni Savod o’rgatish o‘quvchilarining ongini
   

shakllantirish yo‘llari, Savod o’rgatish o‘quvchilarining ongini shakllantirishga oid misollar va masalalarni o‘rgatish metodikasini ko‘rsatdik.

Xulosa qilib aytganda, Savod o’rgatish o‘quvchilarining

ongini rivojlantrish maqsadida ushbu vositalardan foydalanish samarali natija beradi. Bular: qiziqarli o‘yinlar, boshqotirmalar, muammoli arifmetik masala va geometrik mantiq masalalarda Savod o’rgatish o‘quvchilarining ongini shakllantirishda foydalanish mumkin.

Yuqorida nomlari keltirilgan materiallar o‘zining qiziqarliligi, tuzilishi bilan bolalarga yaqindir. Boshqotirmalar geometrik masallar geometrik masalalar o‘quvchilarni shunday sharoitga soldiki o‘quvchilar o‘ylashga, fikr yuritishga majbur bo‘ladilar. Dars jarayonida o‘quvchilarda hosil bo‘lgan ijobiy his – tuyg‘ular ularga aqliy qobiliyatlarni shakllantirishga asosiy shartlardan biri bo‘lib hisoblanadi.

Savod o’rgatish o‘quvchilarining ongini shakllantirishga qaratilgan sistemali ravishda olib borilgan ishning ijobiy natija berishi tafakkurning shakllantirishiga olib keladi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI

1. 
   Karimov I.A. ―Mamlakatni modernizatsiya qilish va kuchli fuqarolik jamiyati barpo etish-ustivor maqsadimiz’. O‘zbekiston Respublikasi
   

Oliy majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining 2010 yil 27 yanvar kuni bo‘lib o‘tgan qo‘shma majlisidagi ma‘ruzasi. Adolat gazetasi –

Toshkent.: 2010 yil, 29 yanvar. №4 (761) 1-3 bet

2. 
   ―Barkamol avlod yili’ davlat dasturi. O‘zbekiston Respublikasi prezidentining Qarori. Adolat gazetasi – Toshkent.: 2010 yil , 29 yanvar. №4 (761), 1-2 bet
   

2. 
   Karimov I.A.Yuksak ma‘naviyat-engilmas kuch – Toshkent.: 2008.
   

2. 
   Karimov I.A. ―Yuksak malakali mutaxasislar - taraqiyot omili ‘-Toshkent.: O‘zbekiston, 1995-24 bet
   

2. 
   Karimov I. Barkamol avlod – O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.-
   

T.: ―Sharq’ nashriyot - matbaa konserni. 1997.

2. 
   Karimov I.A. ―Ozod va obod vatan, erkin va farovon hayot pirovard maqsadimiz’- Toshkent.: O‘zbekiston, 2000, 525 bet.
   

2. 
   O‘zbekiston Respublikasining ―Ta‘lim to‘g‘risidagi qonun’ // Barkamol avlod - O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.- Toshkent.: Sharq,
   

1997, 20-29 bet.


8. O‘zbekiston Respublikasining ―Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to‘g‘risida’ gi qonun // Barkamol avlod- O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.- Toshkent.: Sharq, 1997, 31-61 bet.

9. 
   Barkamol avlod orzusi- Toshkent.: 1999, 205- b.
   

10. Abdullayeva B.S., N.A.Xamedova M. Xusanovalarning ―Savod o’rgatish a darslarida pedagogik texnologiyalardan foydalanish metodikasi’ (Toshkent 2010, 135 bet ) uslubiy qo‘llanma


11. Abdullayeva B.S.,.O‘rinboyeva L.O‘, Muhitdinova Sh.S, Ishankulova L.T.. Savod o’rgatish o‘quvchilariga geometrik materiallarni o‘rgatish

metodikasi Pedagogika oliy ta‘lim muassalarining 5141600-«bоshlang‗ich ta‘lim va tarbiyaviy ish» bakalavr yo‗nalishi talabalari