Scientific progress volume ǀ issue ǀ

www.scientificprogress.uz
 
Page 1131
asosiy tarkibiy qismlaridan birini xalq dostonlari, jumladan, “Alpomish” dostoni tashkil 
etadi. "Alpomish" dostoni ajdodlarimiz ijodiy dahosining bebaho badiiy yodgorligi. U 
bugungi kunda o’zbek xalqining milliy birligi va ma’naviy uyg’onish, o’z-o’zini 
anglashining ramziga aylangan dostondir. 
«Alpomish» dostoni xalqimiz orasida juda keng tarqalgan. U hozir ham ayrim 
baxshilar tomonidan kuylanib kelinmoqda. Maktabgacha ta’lim tizimida bolalar 
adabiyoti, pedagogika, bolalar nutqini o’stirish, bolalarni sahnalshtirish va ijodiy 
faoliyatga 
o’rgatish 
sohalari 
bo’yicha 
ko’rsatilgan 
yo’nalishlarda 
«Tarbiyalanuvchilarning umummadaniy va axloqiy ko’nikmalari, savodxonlik 
malakalarini shakllantirish bilan birga bolaning mantiqiy tafakkur qila olish salohiyatini, 
aqliy rivojlanishini, dunyoqarashini, kammunikativ savodxonligini oshirishga, jismonan 
sog’lom bo’lishga, moddiy borliq go’zalliklarini his etishga, go’zallik va nafosatdan 
zavqlana olishga, milliy urf - odatlarni iziga singdirishga va ardoqlashga, ularga rioya 
qilishga» alohida ahamiyat berilgan. Shunday ekan xalqimizning urf - odatlaridan 
chuqur o’rin olgan maktabgacha ta’lim tarbiyalanuvchilarni vatanparvarlik ruhida 
tarbiyalash milliy istiqlol g’oyasining asosiy negizini tashkil etadi. Chunki, 
xalqimizning qadim-qadimdan avloddan avlodga o’tib kelayotgan insonparvarligi 
bugungi kunda jamiyatimiz ma’naviyatini yuksaltirishda, mustaqil O’zbekistonda 
demokratik, insonparvar davlatni barpo etishda muhim o’rin tutadi.
Tarbiyalanuvchilarga xalq dostoni personajlarining xarakterini ochib berish, shu 
maqsadni ifodalovchi ibora va jumlalarning mazmunini, ya’ni asl va ko’chma 
ma’nolarini ham tushuntirish matnning puxta tushunib olinishiga yordam beradi. 
Maktabgacha ta’lim guruhlarda xalq og’zaki ijod materiallari mashg’ulot 
jarayonida o’rganilganda tarbiyalanuvchilarning ma’naviy shakllanishiga ta’siri 
tarbiyachi tomonidan maxsus e’tiborga olinishi talab etiladi. Har bir fanining bilimlari, 
bilimlar tarkibidagi alohida mavzular o’quvchi ongini ilmiy-nazariy bilimlar bilan 
boyitibgina qolmasdan, uning ma’naviyatiga ta’siri ham mualliflar tomonidan 
mo’ljallangan bo’ladi. Buni o’qituvchi mashg’ulot jarayonida hisobga olganda, 
tarbiyaviy maqsadga erishishga harakat qilganda o’quvchining ma’naviy dunyosi boyib 
boshlaydi. Turli markazlar tarbiyachi ma’naviyatining o’ziga mos bo’lgan tomonlarini 
rivojlantiradi. Maktabgacha ta’lim guruhlarda nutq o’stirish, bolalar adabiyoti, bolalarni 
sahnalashtirish va ijodiy faoliyatga o’rgatish nazariyasi va metodikasi tarkibiga xalq 
og’zaki ijod namunalari kiritilganligini bayon etgan edik. Ushbu materiallar 
tarbiyalanuvchilarning dunyoqarashiga kuchli ta’sir etib, ongi va axloqini 
takomillashtiradi: