Seçki hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı məhkəmə proseslərinin monitorinqi və pulsuz hüquqi yardım

İnsan Hüquqları üzrə Hüquqşünaslar Komitəsinin
“Seçki hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı məhkəmə proseslərinin monitorinqi və pulsuz hüquqi yardım” layihəsi üzrə
ARALIQ HESABATI
(15.09.2010 – 10.11.2010)
Bu hesabat İnsan Hüquqları üzrə Hüquqşünaslar Komitəsi tərəfindən “Açıq Cəmiyyət İnstitutu – Yardım Fondunun dəstəyi ilə həyata keçirilən “Siyasi hüquqların müdafiəsi üzrə məhkəmə proseslərinin monitorinqi və pulsuz hüquqi yardım” layihəsi çərçivəsində hazırlanıb. Layihənin həyata keçirilməsində əsasən 2 məqsəd qarşıya qoyulub:

- 7 noyabr 2010-cu ildə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə seçki şikayətləri üzrə keçirilən məhkəmə proseslərinin ədalətli olub-olmamasını müəyyən etmək,

- baş vermiş seçki hüququ pozuntularının səbəblərini və xarakterini müəyyənləşdirmək.

Layihə 2 istiqamətdə həyata keçirilib – seçki subyektlərinə pulsuz hüquq yardımı göstərilib və seçki hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı keçirilən məhkəmə proseslərinin monitorinqi aparılıb.

1. Pulsuz hüquq yardımı:

1.1 Bu istiqamət üzrə Bakı, Sumqayıt, Gəncə və Quba şəhərlərində “Qaynar Xətt” fəaliyyət göstərmiş, buraya 300-dən çox telefonla müraciətlər olmuş və bütün müraciətlər üzrə şifahi (bəzən də yazılı) məsləhətlər verilmişdir.

“QAYNAR XƏTT”ə daxil olan müraciətlər əsasən aşağıdakıları əhatə etmişdir:

- deputatlığa namizədlərin qeydə alınması üçün hansı sənədlər lazımdır;

- dairə seçki komissiyaları deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasına neçə gün müddətində baxır;

- deputatlığa namizədlərin neçə vəkili ola bilər;

- deputatlığa namizədlər bank hesabını hansı müddətdə və necə açmalıdır;

- təbliğat-təşviqat mərhələsinin müddəti neçə gündür;

- hərbi xidmətdə olan hərbi qulluqçuların səsvermədə iştirakı nəzərdə tutulubmu;

- vətəndaşların seçkilərdə iştirak etməsi üçün lazım olan sənədlər hansılardır;

- məcburi köçkünlərin seçkilərdə iştirakının necə həyata keçiriləcəyi;

- müşahidəçi olmaq üçün hansı sənədləri təqdim olunmalıdır;

- DSK-larının yol verdiyi qanun pozuntularından hara və necə şikayət etməli;

- şikayətlərə neçə gün müddətində baxılır və sair.

Müraciətlərə əsasən müəyyən edilmiş pozuntular əsasən aşağıdakılardan ibarət olmuşdur:

- DSK-nın sədrini iş yerində tapmaq olmur və bu səbəbdən də imza vərəqələrini vaxtında əldə etmək olmur,

- imza vərəqələri az sayda verilir,

- müxalifət partiyalarının namizədləri və müstəqil namizədlər üçün imza toplayanlara müxtəlif təzyiqlər olur,

- seçicilərə müxtəlif təzyiqlər edilir ki, müxalifət partiyalarının namizədlərinə və müstəqil namizədlərə qeydə alınmaq üçün imza verməsinlər,

- namizədlərdən qanunda nəzərdə tutulmayan sənədlər tələb edilir,

- icra orqanları seçki prosesinə birbaşa müdaxilə edir,

- bir sıra namizədlərinin bir gün müddətində qeydə alınmasının qanuni olmasının şübhə doğurma və s.

1.2 Dairə Seçki Komissiyalarına (bundan sonra DSK adlandırılacaq) və Mərkəzi Seçki Komissiyasına (bundan sonra MSK adlandırılacaq) şikayətlər yazılmış və ya yazılmasında telefon vasitəsi ilə köməklik göstərilmiş şikayət ərizələrinin sayı isə 40-dır. (DSK-lara və MSK-ya verilmək ücün hazırlanmış şikayətlər barədə məlumat yekun hesabatda əks olunacaq)

1.3 Məhkəməyə verilən şikayətlər:

Bu vaxta qədər apellyasiya instansiyası məhkəməsinə 5 iddia ərizəsi, kassasiya instansiyası məhkəməsinə isə 12 kassasiya şikayəti hazırlanıb verilib. Bütün məhkəmə iclaslarında şikayətçilər onlara hüquqi yardım etmək üçün layihənin hüquqşünasları və vəkilləri ilə təmin edilib.

Apellyasiya instansiyası məhkəməsində:

Mərkəzi Seçki Komissiyası tərəfindən deputatlığa namizədliyinin qeydə alınmasından imtina olunmuş 5 namizədin sikayəti hazırlanaraq Bakı Apellyasiya Məhkəməsinə təqdim olunmuşdur. Ərizəçilərdən Oqtay Tahirovun (44 saylı Sumqayıt-Abşeron seçki dairəsi), Yeganə Hacıyevanın (122 saylı Xankəndi seçki dairəsi), Xəyyam Məmmədovun (120 saylı Cəbrayıl-Qubadlı seçki dairəsi) və Elçin Məmmədin (42 saylı Sumqayıt ikinci seçki dairəsi) şikayətinə baxan Bakı Apellyasiya Məhkəməsi onların heç birini təmin etməmişdir. Digər ərizəçi Həmid Azərinin (90 saylı Ağdaş seçki dairəsi) şikayəti isə qismən təmin edilmişdir. Kassasiya instansiyası məhkəməsində:

Kassasiya instansiyası məhkəməsində 12 namizədə vəkillik edilib.

Ərizəçilərdən Oqtay Tahirovun (44 saylı Sumqayıt-Abşeron seçki dairəsi), Yeganə Hacıyevanın (122 saylı Xankəndi seçki dairəsi), Xəyyam Məmmədov (120 saylı Cəbrayıl-Qubadlı seçki dairəsi), İbrahim Əhmədzadənin (43 saylı Sumqayıt seçki dairəsi), Elçin Behbudovun (17 saylı Yasamal üçüncü seçki dairəsi), Tural Abbasovun (21 saylı Nəsimi birinci seçki dairəsi), Arif Hacıyevin (83 saylı Ağcabədi-Fizuli seçki dairəsi), Həmid Azərinin (90 saylı Ağdaş seçki dairəsi), Qaya Əliyevin (77 saylı Astara seçki dairəsi), Azər Canıyevin (111 saylı Zaqatala-Balakən seçki dairəsi) şikayətlərinə baxan Ali Məhkəmə heç birini təmin etməmişdir. Ali Məhkəmə yalnız Elçin Məmmədovun (42 saylı Sumqayıt ikinci seçki dairəsi) və Tariyel Şirinlinin (79 saylı İmişli seçki dairəsi) şikayətləri qismən təmin edib.

2. Məhkəmə proseslərinin monitorinqi:

05 noyabr 2010-cu il tarixədək Bakı Apellyasiya Məhkəməsində 35 məhkəmə prosesinin, Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsində 33 məhkəmə prosesinin monitorinqi aparılıb. Monitorinqlərlə müəyyən edilib ki, verilən şikayətlərin 95%-dən çoxu deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasından imtina ilə bağlı olub.

2.1 Bakı Apellyasiya Məhkəməsində məhkəmə proseslərinin monitorinqi:

N	Ərizəçinin adı, soyadı və atasının adı (namizədliyi)	Şikayətin (iddia ərizəsinin) predmeti	Deputatlığa namizədliyin irəli sürüldüyü seçki dairəsi	Məhkəmənin qərarı	Ərizəcinin secki və ədalətli məhkəmə araşdırılması hüququ
1.	Abdalov Etibar Əliş oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	MSK-nın qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	17 saylı Yasamal üçüncü Seçki Dairəsi	Şikayət (iddia tələbi) təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
2.	Həsənov Əlayif Həsən oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	92 saylı Zərdab-Ucar Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
3.	Carullayeva Dünyaxanım Cahan qızı AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nın deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	86 saylı İsmayıllı Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
4.	Əhmədzadə İbrahim Zabit oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	43 saylı Sumqayıt üçüncü Seçki Dairəsi	Qismən təmin edilib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
5.	Əkbərli İltizam Nizam oğlu AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nın deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	79 saylı İmişli Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
6.	İsgəndərli Şəkər Şükür qızı AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nın deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	48 saylı Yevlax Seçki Dairəsindən	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
7.	Məmmədzadə Nizami Kamil oğlu “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	27 saylı Sabunçu ikinci Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
8.	Qaya Əliyev İbad oğlu “İslahat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	77 saylı Astara Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
9.	Abbasov Razi oğlu “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	63 saylı Sabirabad Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
10.	Həziyev Seymur Məşgül oğlu AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nın deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	36 saylı Xətai dördüncü Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
11.	Hacıyev Xalid Bahadır oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku” nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	64 saylı Sabirabad 2-ci Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
12.	Hacıyeva Yeganə Telman qızı “Musavat” partiyasının deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	122saylı Xankəndi Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
13.	Qasımlı Əli Salah oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	80 saylı İmişli-Beyləqan Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
14.	Behbudov Elçin Tofiq oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	17 saylı Yasamal üçüncü Seçki	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
15.	Əliyev Fuad Rəsul oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	28 saylı Sabunçu Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
16.	Mənsimov İlqar İsmayıl oğlun “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	23 saylı Nəsimi-Sabunçu üçüncü Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
17.	Əliyev İntiqam Kamil oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	43 saylı Sumqayıt 3-cü Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
18.	Cahangirova Nazilə Soltanlı qızı “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	50 saylı Qobustan-Sumqayıt Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
19.	Tahirov Oqtay Ağca oğlu “Musavat” partiyasının deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	44 saylı Sumqayıt-Abşeron Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
20.	Cəbrayilova Rahilə Qaçay qızı deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	91 saylı Goranboy Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
21.	Məmədov Şakir Məmmədəli oğlu “KXCP”-nın deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	44 saylı Sumqayıt-Abşeron Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
22.	Mirələmli Təzəxan Məhərrəm oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	67 saylı Cəlilabad Şəhər Seçki Dairəs	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
23.	Xuduzadə Eldəniz Yaqub oğlu “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	26 saylı Sabunçu birinci Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
24.	Məcidli Elnur Abdulla oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	94 saylı Bərdə Kənd Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
25.	Məmmədov Əlizamin Məmmədsəlim oğlunun deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	31 saylı Suraxanı ikinci Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
26.	Məcidov Arzuman Məcid oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	74 saylı Lənkəran Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
27.	Əhmədov Zaur Qalib oğlu “İslahat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	53 saylı Quba-Qusar Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
28	Ağayev Qaraxan Zilfi oğlu “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	11 saylı Qaradağ Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
29.	Zəki Mirzəkulla Mirövlə oğlu “KXCP”-nın vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	66 saylı Biləsuvar Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
30.	Şirinova Xədicə Seyfəddin qızı deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	98 saylı Şəmkir şəhər Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
31.	Əliyev Vüqar Sabir oğlu “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	91 saylı Tərtər Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
32.	Soltanov Səxavət Soltan oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	50 saylı Qobustan-Xızı-Sumqayıt Seçki dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
33.	Atakişiyev Məmi İmran oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	79 saylı İmişli Seçki dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
34.	Gülaliyev Vəzir Ataxan oğlu “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	MSK Qərarının ləğv edilməsi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınması	57 saylı Kürdəmir Seçki Dairəsi.	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)

Bakı Apellyasiya Məhkəməsində aparılan monitorinqlərin nəticəsində məlum olub ki, məhkəmə işlərə ərizəcilərin secki və ədalətli məhkəmə araşdırması hüququnu pozmaqla baxıb. Bu pozuntuları aşağıdakı kimi qruplaşdırmaq olar:

Çəkişmə və tərəflərin məhkəmə qarşısında bərbərliyi pozulmusdur:

- MSK Seçki Məcəlləsinin tələblərinə əsasən şikayətçilərə verməli olduğu sənədləri, yəni imzaların yoxlanılması barədə protokolu və cədvəli onlara vermədiyindən onlar məhkəmədə şikayət ərizələrini müdafiə etməkdə çətinlik çəkiblər. Həmin sənədlərlə tanış olmaq üçün verilən vəsatətlər isə əksər hallarda məhkəmə tərəfindən rədd edilib.

- hakimlər əksər hallarda bitərəf olmaq əvəzinə, MSK-nın nümayəndəsinin tərəfin tutub və şikayətçinin çıxışına imkan verməyib.

- şikayətçinin şahidlərinin dindirilməsi və təqdim olunan sübutların araşdırılması barədə vəsatətləri heç bir əsas gətirmədən rədd edilib.

QEYD: Bakı Apellyasiya Məhkəməsi 2010-cu il 25 oktyabr tarixinə kimi baxdığı işlərdə imzaların yoxlanılması ilə bağlı məhkəmə ekspertizasının keçirilməsi üçün verilən vəsatətləri hec bir əsas göstərmədən rədd edib. Lakin 25 oktyabr tarixindən başlayaraq məhkəmə kollegiyaları bütün şikayətlərlə bağlı ekspertiza təyin etməyə başlayıb.

Sübutetmə vəzifəsi ilə bağlı:

Məhkəmə seçki pozuntuları ilə bağlı şikayətləri rədd edərkən əksər hallarda Azərbaycan Respublikası Mülki-Prosessual Məcəllənin 77.1-ci maddəsinə istinad etmiş və qətnamələrdə göstərmisdir ki, şikayətçilər öz tələblərinin və etirazlarının əsası kimi istinad etdiyi halları sübut edə bilməyiblər.

Azərbaycan Respublikası Mülki-Prosessual Məcəllənin 77.2-ci maddəsi dövlət orqanlarının, icra və s. orqanların aktlarının etibarsız hesab edilməsi barədə mübahisələrə baxıldıqda, həmin aktların qəbul edilməsi üçün əsas olan halları sübut etmək vəzifəsini bu aktı qəbul edən orqanın üzərinə qoyur.

Bundan başqa Azərbaycan Respublikası Mülki -Prosessual Məcəllənin 287-ci maddəsinə əsasən, dövlət hakimiyyəti və yerli özünüidarə orqanlarının, habelə başqa orqanların aktlarının və qərarlarının qəbul edilməsi üçün əsas olmuş halları sübut etmək vəzifəsi aktı və ya qərarı qəbul edən orqanın üzərinə düşür.

Məhkəmə qeyd edilən qanunun normalarina riayət etməmis və bütün hallarda MSK-nın-nümayəndəsinin heç bir fakta söykənməyən izahatlarını və tərtib etdikləri protokolları mötəbər sübut kimi qəbul edərək şikayətləri rədd etmisdir.
2.2 Ali Məhkəmədə məhkəmə proseslərinin monitorinqi:

N	Ərizəçinin adı, soyadı və atasının adı (namizədliyi)	Şikayətin predmeti	Deputatlığa namizədliyin irəli sürüldüyü Seçki Dairəsi	Məhkəmənin qərarı	Ərizəcinin secki və ədalətli məhkəmə araşdırılması hüququ
1.	Orucov Əhməd Abdul oğlu “KXCP”-nın deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	18 saylı Nərimanov-Nizami Seçki Dairəsi	Şikayət təmin ediməyib	Pozulub (işə ədalətli baxılmayıb)
2.	Hacıyev Xalid Bahadır oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	64 saylı Sabirabad 2-ci Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
3.	Abdalov Etibar Alış oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	17 saylı Yasamal üçüncü Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
4.	Cəfərov Natiq Mehman oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	12 saylı Qaradağ-Yasamal-Binəqədi Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
5.	Qasımlı Əli Salah oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	80 saylı İmişli-Beyləqan Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
6.	Hacıyeva Yeganə Telman qızı “Musavat” partiyasının vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	122 saylı Xankəndi Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
7.	Tahirov Oqtay Ağca oğlu “Musavat” partiyasının vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	44 saylı Sumqayıt-Abşeron Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
8.	Məmmədov Elçin Məmməd oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	42 saylı Sumqayıt ikinci Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
9.	Əliyev Mübariz Əziz oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	122 saylı Xankəndi Seçki Dairəsi	Təmin edilib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
10.	Şirinli Tariel Adışirin oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	79 saylı İmişli Seçki Dairəsi	Qismən təmin edilib Qeyd: Bu işlə bağlı məhkəmənin iki fərqli Qərarı var	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
11.	Gülaliyev Vəzir Ataxan oğlu “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	57 saylı Kürdəmir Seçki Dairəsi	Qismən təmin edilib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
12.	Məmmədli Nurəddin Musa oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	18 saylı Nərimanov-Nizami Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
13.	Əhmədzadə İbrahim Zabit oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və DSK-nın üzvlərinin əməllərində cayət təkibinin olub-olmamasının araşdırılması	43 saylı Sumqayıt üçüncü Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
14.	Abbasov Razi Umudəli oğlu “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	63 saylı Sabirabad birinci Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
15.	Əzimov Aslan İsmayıl oğlu “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	67 saylı Cəlilabad Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
16.	Aslanlı Araz Azad oğlu “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	66 saylı Biləsuvar Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
17.	Hacıyeva Şəhla Malik qızı “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	20 saylı Nərimanov ikinci Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
18.	Hacızadə Cəmil Malik oğlu “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	12 saylı Qaradağ- Yasamal Binəqədi Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
19.	Dadaşzadə Əmirulla Balahüseyn oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	14 saylı Xəzər ikinci Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
20.	Məcidli Elnur Abdull oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	94 saylı Bərdə Kənd Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
21.	Məmmədov Xəyyam Məhərrəm oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	120 saylı Cəbrayıl-Qubadlı Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
22.	Əkbərli İltizam Nizam oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	79 saylı İmişli Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
23.	Atakişiyev Məmi İmran oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	79 saylı İmişli Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
24.	Behbudov Elçin Tofiq oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	17 saylı Yasamal üçüncü Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
25.	Bağırov Xalid Zakir oğlu “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	76 saylı Lənkəran-Astara Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
26.	Əliyev Vüqar Sabir oğlu “Qarabağ Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	95 saylı Tərtər Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
27.	Əliyev İntiqam Kamil oğlu deputatlığa namizədliyini öz təşəbbüsü irəli sürüb	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	43 saylı Sumqayıt 3-cü Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
28.	Soltanov Səxavət Soltan oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	50 saylı Qobustan-Xızı-Sumqayıt Seçki dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
29.	Hacıyev Arif Rəhim oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	83 saylı Ağcabədi-Füzuli Seçki dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
30.	Azəri Həmid İdris oğlu “AXCP-Musavat Seçki Bloku”-nun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	90 saylı Ağdaş Seçki dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
31.	Əliyev Qaya İbad oğlu “İslahat bloku” siyasi partiyalar blokun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	77 saylı Astara Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
32.	Abbasov Tural Feyruz oğlu Öz təşəbbüsü ilə namizədliyi irəli sürülmüş	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	21 saylı Nəsimi birinci Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)
33.	Canıyev Azər Məmmədcan oğlu “Demokratiya” siyasi partiyalar blokun deputatlığa vahid namizədi	Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin Qətnaməsinin ləğvi və deputatlığa namizədliyin qeydə alınmasının MSK-na həvalə edilməsi	111 saylı Zaqatala-Balakən Seçki Dairəsi	Təmin edilməyib	Pozulub (İşə ədalətli baxılmayıb)

Ali Məhkəmədə aparılan monitorinqlərlə müəyyən olunub ki, Ali Məhkəmə də Apellyasiya Məhkəməsində olduğu kimi işlərə ərizəcinin secki və ədalətli məhkəmə araşdırması hüququnu pozmaqla baxıb. Belə ki, Bakı Apellyasiya Məhkəməsində şikayətçilər tərəfindən qaldırılmış vəsatətlərin qanunsuz olaraq təmin olunmamasına, cəkişmə prinsipinin pozulmasına, məhkəməyə müraciət hüququnun məhdudlaşdırılmasına, xeyli sayda maddi və prosessual hüquq pozuntularının bas verməsinə heç bir hüquqi qiymət verilməmişdir.

3. Seçki Günü: “Qaynar Xətt”-ə seçki hüquqularının pozulması ilə bağlı 34 halda zəng olub. Daxil olan şikayətləri aşağıdakı şəkildə qruplaşdırmaq olar:

- Rayon icra hakimiyyəti orqanları və digər səlahiyyətli dövlət orqanları seçki prosesinə kobud şəkildə müdaxilə ediblər. Belə ki, namizədlərin müşahidəçiləri hüquq-mühafizə orqanlarına çağırılaraq onlara təzyiq edilib;

- seçkilərdə səslərin saxtalaşdırılması ilə bağlı “karusel əməliyyatı” həyata keçirilib. Bu qanunsuz fəaliyyətə büdcədən maliyyələşən bütün təşkilatların işçiləri, xüsusilə həkimlər və müəllimlər partiyalarla kütləvi şəkildə səsverməyə gətiriliblər;

- seçki başlayanda məntəqələrdə seçki bülletenlərin yerləşdiyi seyf müşahidəçilərin gözü qarşısında deyil, başqa otaqda açılıb və müşahidəçilər nə qədər bülleten təqdim olunduğunu görməyiblər;

- məntəqələrin qarşısında naməlum şəxslər tərəfindən ayrı-ayrı namizədlərə səs vermək üçün vətəndaşlarla təbliğat işi aparılıb;

- müxalifət partiyalarından olan və bitərəf müşahidəçilər məntəqələrdən müxtəlif bəhanələrlə qovulublar;

- müşahidəçilərin seçki prosesini axıradək izləməsinə imkan verilməyib;

- barmaqların yoxlanılması üçün istifadə olunan ultura-bənövşəyi lampaların işləməməsindən verilən şikayətlərə məntəqə sədrləri münasibət bildirməyib və s.