1.4 SOLUNUM VE DOLASIM SISTEMI SOLUNUM SISTEMI VE SUNI SOLUNUM Solunum sisteminin temel fonksiyonu, vucuda (O-Oksijen) saglamak ve (CO-
Karbon diOksit)’nin atilmasini
temindir.
O ve CO’in yer degistirmesi ise akcigerlerde ve dokularda gerceklesir. Akcigerler ve hava yollari hastalanmadik
ve yaralanmadikca solunum otomatik olarak gerceklesir. Solunumu bozuk veya hic soluk alamayan hasta veya yaraliya
mudahale edebilmek icin, mudahalecinin sistemi ve prensiblerini bilmesi gerekir. (Anatomisi icin, gecmis ‘notlari’
karistirin. sekiller yardimiyla hatirlamaya calisin.)
O ve CO degisimi: Vucuttaki butun hucreler yasamak icin gerekli enerjilerini besinlerden alabilmek icin bir dizi kimyasal islemler
yaparlar ki buna “metabolizma” denir. Metabolik islemler sirasinda her hucre (O) kullanir ve (CO) ise atik maddeleri uretir.
Metabolizmaya katilip bu isi yapamayan hucreler olur. (Yani hucre ihtiyaci olan (O) veya besini alamaz, alsa bile
kullandiktan sonra olusan coplerinden (CO) vs. maddelerden kurtulamazsa olur. Hucrelerin gruplar hâlinde olumu
organlarin devre disi kalmalarina nihayet organizmanin (insanin) olumune neden olur.)
[NOT: Solunumun veya kan dolasiminin bozulmasi yahut durmasi isaret edilen bu metabolik fonksiyonlara mani
olarak olume goturur.]
Tum vucut hucrelerinin (
O)’e ihtiyaclari vardir. Hayatî organlardan kalb ve beyin hucreleri ise (O)’sizlige karsi
cok hassas olup birkac saniye ile 3-
5 dakikadan daha fazla (O)’sizlige tahammul edemez ve olmeye baslamistir. Daha da
kotusu olen hucrelerin yerine yenisi gelemez. Kalb veya beyin calisamaz hale gelirse (olurse) beden olur.
Dolasim Sistemi ve kan hucreleri ile Akcigerler arasinda basta (O)-(CO) besin vd. tasinmasini saglar. Kan
akcigerlerden aldigi (O)’ni tasir hucre ve dokulara aktarir. Buralarda metabolizme sonucu olusmus (CO) alir ve
akcigerlere disari atilmak uzere geri tasir. Oradan da disariya -atmosfere- atilir. Kanin damarlar icindeki dolasimini
saglayan guc ise kalbin pompa gucudur.