5. BULGU: DERI RENGI Deriye rengini, cilt altinda bulunan damarlardaki kan verir. Acik renk derili kisilerde cilt renginin kirmizi, beyaz
(soluk), mavi (morumsu) olmasi tibbî acidan onemlidir. Kirmizi renk; yuksek tansiyon, ates, CO (karbonmonoksit, sofben,
mazgal) zehirlenmeleri gunes ve sicak carpmalari ile kalp krizinde gorulebilir. Soluk, beyaz, grimsi renk rengi; yetersiz
dolasimin gostergesidir. (Kalp damar sisteminde problem, sok vs..) sok, asiri korku ve soguga maruz kalmak sonucunda
gorulebilir. Mavi, mor cilt rengi; kanin oksijenlenmesinin kotu oldugunu gosterir. (Solunum sisteminde problem...) Soluk
yolunun tikanmalari, bogulmalar, akcigerin yetersiz calismasi halinde gorulebilir. Erken olarak parmak ucu ve dudaklarda
farkedilmeye baslanir. Mutlaka duzeltilmesi gereken solunum yetmezligini isaret eder. (Acil mudahale gereklidir.) Basit bir
bulgu olan mavi-mor cilt renginden hareketle oncelikli uygulamalara nasil yaklasilacagini gostermek icin ornek olmasi
amaciyla yukaridaki tablo verildi.
6. BULGU: KAPILLER DOLUM Kapiller damarlar sistemi, damar sisteminin en ucta (perigerde) kalan mikro capli damarlardan olusan ve mikro
dolasimin gerceklestigi dolasim sistemi kismidir. Mikro dolasim, hucre dokusu duzeyinde gerceklesir. Dogal olmasi,
makro dolasimin dogalliligina isaret eder. (Kalp ve diger buyuk damarlardan olusan sistem) Kapiller dolum ozellikle, tirnak
yatagina hafifce bastirip biraktiktan sonra renk degisimi gozlenerek degerlendirilir. Normalde hafif pembe renkli olan
tirnak, bastirmakla solar; baski kaldiriliginda 2 saniye icinde eski haline doner. Bastirmakla solan tirnak renginin eski
haline donmemesi, dolasim bozuklugunu gosterir. (sok?)=(Kalp damar sisteminde problem?) Kapiller dolasim bozuksa,
uc organlarda ilk anlarda solukluk ve sogukluk, hemen pesinden morarma bulgulara eslik eder.
7. BULGU: PUPILLA BUYUKLUGU (ISIK REFLEXI) Pupilla, goz bebeginin ortasinda bulunan (renkli kismin) yuvarlak acikligin adidir. Acikligin miktari sabit olmayip,
isiga bagli olarak buyur veya kuculur. Isikta pupilla reflex olarak kuculur. Normalde pupillalar her iki gozde de ayni
buyuklukte olmalidir. Isiga ragmen pupillanin acik kalmasi (kuculmemesi), pupillalarin farkli farkli boyutlarda olmalari
mânâsidir. Kafa ici (beyni ilgilendiren) hadiseler hakkinda bilgi vermesi acisindan, pupillalar onemlidir. Isik tutuldugunda
pupillalarin kuculmemesi, hastaliklarda, zehirlenmelerde, kafa travma ve yaralanmalarinda (kafa ici olaylarda) gorulur.
Kalp ve solunum durduktan sonra (masaj ve sunî solunuma ragmen) pupillalarin ileri derecede genislemesi, beynin de
oldugunu (yani tamiri mumkun olmayacak zarara ugradigini) gosterir.
36
[Yarali, suuru kapali birine rastladiniz. Solunum ve kalbinin calistigindan emin olamadiniz. cakmak veya isikla
gozune baktiniz. Tepkisiz, genis pupillari gordunuz ise onun olu oldugu hakkindaki kanaatiniz kesine yakin guclenir.]