35
3. BULGU: KAN BASINCI
Kan basinci, kalbin atar damarlar icine pompaladigi kanin damar duvarina yaptigi basinctir. Kan basincindaki
degisiklik kan hacminde, damarlarin kapasitesinde veya kalbin pompalama gucundeki degisiklikleri yansitir. Her ne
sebeble olursa olsun kan basincinin dusmeye baslamasi, kan basincini normal tutmaya yarayan normal mekanizmalarin
dahi artik acigi kapatamayacak durumda oldugunu ve sebebe yonelik mudahalenin derhal uygulanmasi gerektigine isaret
eder. Dusuk kan basinci, damarlarda butun organlara yetmeyecek olcude kan bulundugunu ve organlarin (basta beyin ve
kalp) cok ciddi zararlar gorebileceklerini bildirir. (Kan, Oksijen ve besinlerin temel tasiyicisidir.)
Kanamaya bagli kan
basinci dusukluklerinin tedavisi cogu zaman hastahâne sartlarinda degilse bile hekim kontrolunde mumkundur. Kan
basinci degisiklikleri anî olabilir; bu nedenle sikca kontrolu ve kaydi gereklidir. Kan basinci, kalp kasildiginda ve kalp
istirahat halinde iken iki turlu olculur.
Sistolik basinc, kalp kasildiginda damarlarin maruz kaldigi en yuksek basinci
gosterir. Biastolik basinc ise, atardamarlarda her zaman bulunan en dusuk basinci gosterir. Bircok hastalik veya
yaralanma halinde, ya ikisi de duser veya her ikisi de yukselir. Kan basinci olcumu ozel bir alet (sigignomanometre)
yardimi ile mumkundur. (Tansiyon aleti)
Halk arasinda, sistolik basinc buyuk, diastolik basinc ise kucuk diye bilinir ve
sifirsiz rakamlarla ifade edilir. (100 yerine 10.) Sistolik basinc normalde 110-140mmHg, diastolik basinc 60-90mmHg
civarindadir. Kadinlarda degerler 10 mmHg kadar daha dusuktur. Kan basincinin dusuklugu gibi,
normalin uzerinde ki
yuksekligi de hastalik ifadesidir; normal degildir.
4. BULGU: VUCUT ISISI
Normal vucut sicakligi 37°’dir ve ozel beden termometreleri ile olculur. olcum siklikla, agiz, koltuk alti veya
anusden yapilir. En dogru sonuclar, agiz veya anusden yapilan sonuclardir.
Bu amacla termometre, agizda 3, anuste
(civali kismi gorulmeyecek sekilde yerlestirilir.) 1 dakika, koltuk altinda ise en az 5-8 dakikadir bekletilmelidir. Vucut
sicakliginin artisi gibi; dusuk olmasi da anormaldir. Vucut isisindaki degisimlerin en bariz goruldugu organ cildimizdir. Cilt
sicak-soguk, kuru-nemli, kizarik veya morumsu renkte olabilir. Nedeni ne olursa olsun (hastalik veya yaralanma), tum
mikroplarin neden olduklari rahatsizliklardan ates yukselir. (engexiyonlarin mutlaka uygun ilaclarla tedavileri gerekir.)
Yaralanmayi
muteakip yukselen ates, mikropla bulasma oldugunu gosterir. Soguk-nemli cilt, sokun bariz
bulgularindandir. Hususen cocuklarda atesin yukselmesi (38° ustu) tehlikelidir; durdurulamaz
ise cocugun havale
gecirmesine neden olur. (Her gecirilen havale ile beyinde milyonlarca hucre olur.) Neticede omur boyu suren “Sara” diye
bilinen hastaliga maruz kalinabilir. Yuksek ates, nedeni tesbite calisilirken dusurulur. Bu amacla ya ilaclar kullanilir veya
fizik sogutma uygulanir. (Ilik dus veya islak komplekslerin boyun, koltuk alti, kasiklar dizgerisine uygulanmasi ve sikca
degistirilmesi.) Ates, bir
cok bulgu gibi, birseylerin ters gittigini isaret eden gongtur, uyarandir.
Dostları ilə paylaş: