Shaharlar haqida ma’lumot O`zbekiston Respublikasining ma`muriy-hududiy tuzilishi Asosiy shaharlar

SamarqandSamarqand qadimiy adabiyotlarda Sug’diyona (Sug’d), Marakand (yunoncha) deb nomlangan.
Samarqand – Samarqand viloyati markazi bo’lgan O’zbekistonning ikkinchi yirik shahri.Samarqand dunyoning eng qadimgi shaharlaridan biri sanaladi, 2750 yil. Ikki ming yildan ziyod vaqt mobaynida Buyuk Ipak yo’lining asosiy nuqtasi bo’ldi. Shahar Buyuk Iskandar Zulqarnayn askarlari, arab xalifaligining qo’shinlari, Chingizxonning mo’g’ul qo’shinlari tomonidan bosib olingan. Ko’plab halokatlar va yong’inlardan so’ng, qayta tiklandi, o’sdi, yirik Markaziy Osiyo davlatlari poytaxti bo’ldi.
Uzoq vaqt davomida Samarqand Buyuk bobokalonimiz bo’lgan Amir Temurning yirik imperiyasining poytaxti edi.Samarqand qadimiy me’morchilikning ko’plab namunalarini saqlab qoldi.2001 yilda Samarqand shahri YUNESKOning Butunjahon merosi ro’yxatiga kiritilgan.

Toshkent
Toshkentning qadimgi nomlari – Yuni, Chach, Shash (Madina -Ash-Shash), Binket (Bink).Toshkent shahrining ma’muriy markazi O’zbekiston Respublikasi poytaxtidir. O’zbekiston va Markaziy Osiyodagi eng ko’p aholi yashaydigan joy. Toshkent bugungi kunda mamlakatimizning asosiy siyosiy, iqtisodiy, madaniy va ilmiy markazidir.O’zbekiston Respublikasining poytaxti respublikaning shimoliy-sharqiy qismida, Chirchiq daryosi tekisligida joylashgan bo’lib, 30 ming gektar maydonni egallaydi.Bugungi kunda shaharning deyarli yarmi obodonlashtirildi.Toshkent shahar ma’muriyati tomonidan 11 tumanga bo’lingan.Toshkentda birinchi eslatmani II. BC. 2009 yilda shahar 2200 yilligini nishonladi. Ilgari u juda katta shahar bo’lmagan va tarixida o’zining janubiy qo’shnilari – Samarqand va Buxoro bo’lgan.O’zbekiston mustaqillik yillarida katta o’zgarishlarni amalga oshirildi.

Termiz-Shaharning nomi qadimgi «tara-maiyeta» so’zidan olngan, ya’ni «o’tish joyi» degan ma’noni anglatadi. Qadim zamonlarda Amudaryoda muhim o’tish joyi bor edi.
Termiz O’zbekistonning janubiy shahri, Surxondaryo viloyatining ma’muriy markazi hisoblanadi.Shahar g’arbda Turkmaniston, sharqda Tojikiston va janubda Afg’oniston bilan chegaradosh. U Amudaryoning o’ng qirg’og’ida joylashgan bo’lib, u orqali Afg’oniston chegarasi Surxondaryoning janubida, Toshkent shahridan janubi-g’arbdan 490 kilometr janubida joylashgan.2002 yilda Termiz shahrining 2500 yilligi nishonlandi.

Farg’ona-Qadimgi nomlari – Yangi Margelan, Skobelev.
Farg’ona shahrining nomi ikki farscha so’zdan (Parij – farishta) va (Xona – Uy), ya’ni, «Farishtalar uyi» yoki «farishtalar shahri».Farg’ona vodiysining janubiy qismida, Farg’ona viloyatining ma’muriy markazi Toshkent shahridan 420 kilometr sharqda joylashgan.Shahar 1876 yilda Nyu-Margelan deb nomlangan birinchi harbiy gubernator M.D. Skobelev tomonidan tashkil etilgan.Farg’ona Markaziy Osiyodagi eng qadimgi madaniy yodgorliklardan biridir.Farg’ona neftni qazib olish uchun muhim markazlardan biri 1908 yilda u yerda birinchi neftni qayta ishlash zavodi qurildi.

Xiva O’zbekistonning Xorazm viloyatida joylashgan.
Xiva antik davrda Xorazm deb atalardi, keyinchalik esa Xivazm – Xorazm deb nomlangan. Xivaning ko’p yillik tarixi Xorazmning taqdiri bilan uzviy bog’liqdir.Xiva Markaziy Osiyoning eng qadimgi shaharlaridan biri bo’lib, Xorazm vohasining janubiy qismida joylashgan. Janubdan Qoraqum cho’lining qumli gumbazlari qadimgi o’zbek zaminiga, Qizilqum qumli shimoliy-sharq tomonda joylashgan.Xiva XX-asrda ilk marotaba eslab o’tilgan kichik shahardir.Uzoq vaqt davomida Buyuk ipak yo’lining asosiy markazlaridan biri edi.Xivani ochiq osmon ostidagi shahar muzeyi deb atash mumkin.