Shaharlar haqida ma’lumot O`zbekiston Respublikasining ma`muriy-hududiy tuzilishi Asosiy shaharlar

Guliston – Sirdaryo viloyatining sharqiy qismida, Sirdaryoning chap qirg’og’ida, Farg’ona vodiysidan chiqib, Toshkentdan 118 km uzoqlikda joylashgan Sirdaryo viloyatining markazi.
Qadimgi nomlari – 1922 yilgacha och Cho’l, Mirzacho’l (1961 yilgacha).
Jizzax viloyatida 1990 yilda qayta tiklanganidan keyin Sirdaryo viloyati markazi Jizzaxdan Gulistonga ko’chirildi.

Jizzax
Jizzax shahrining nomi Sug’diy «kichik qal’a» so’zidan kelib chiqqan. Jizzax viloyati O’zbekistonning ma’muriy markazi hisoblanadi. Jizzax Nuroz tog’lari shimolida, Toshkent shahridan 180 km janubi-g’arbda, Samarqanddan 90 km shimoli-sharqda, Sanzar daryosida joylashgan.Shahar X asrdan ma’lum. U Buyuk Ipak yo’lidagi vohada Farg’ona vodiysidan Samarqandgacha bo’lgan oraliq nuqtada shakllanadi. Qozog’iston SSR tashkil etilganidan va 1956 yilgacha Jizzax viloyati Qozog’istonning bir qismi edi. 1956 yilda Jizzax viloyati O’zbekistonga ko’chirildi va Jizzax o’zbek shahriga aylandi.

Qarshi-Qadimgi nomlari: Naxshab, Nasaf, Bek Budi.Qashqadaryo viloyatining ma’muriy markazi. Shahar Qarshi vohasida, Qashqadaryoda joylashgan. Qarshi shahri Toshkent shahridan 520 km janubiy-g’arbiy-g’arbiy va O’zbekiston chegarasining 335 km. Shimolda Afg’oniston bilan chegaradoshdir.Shahar tarixi miloddan oldingi VII asrga borib taqaladi, u har doim dushmanlar uchun qoqinadigan blok bo’lib, aholining har qanday dushmanga nisbatan qattiq qarshiligi bilan bog’liq. Qarshi Samarqand va Buxorodan qadimgi karvon yo’lagida Afg’oniston va Hindistonga joylashtirilgan.1970-yillarning boshlarida Amudaryodan sug’orish kanali qurildi. Shahar tabiiy gaz qazib chiqarishda muhim ahamiyatga ega.

Navoiy– O’zbekiston janubi-g’arbiy qismida, Toshkent shahridan 360 km narida joylashgan Zeravshan vodiysida joylashgan shahar. Navoiy viloyati Navoiy viloyatining ma’muriy markazi hisoblanadi. Shahar buyuk o’zbek shoiri Alisher Navoiy sharafiga nomlandi.Shahar, Qozog’iston SSR tashkil etilganidan buyon Qozog’istonning bir qismi bo’lgan va Golodnostepskaya hududining bir qismi bo’lgan. 1956 yilda Golodnostepskaya (hozirgi O’zbekistonning Navoiy va Jizzax viloyati) mintaqasi O’zbekistonga ko’chirildi.Navoiy 1958 yildan Leningrad arxitektorlari loyihasi bo’yicha qurilib, Navoinsk kon-metallurgiya kombinati bilan mashhur respublikaning yetakchi sanoat markazlaridan biriga aylandi.
Namangan«Namangan» so’zi forscha «Namak kann» – «tuz minasi» so’zidan olingandir.Namangan – Farg’ona vodiysining shimoliy qismida, Toshkent shahridan 430 km uzoqlikda joylashgan, sharqda O’zbekiston. Bu Namangan viloyatining ma’muriy markazi bo’lib, u O’zbekiston mustaqillikka erishgandan so’ng keldi.Namangan birinchi bor XV asr oxirida topilgan.
Namangan shahri va sobiq Davlatobod tumanining hududi hozirgi kunda yagona ma’muriy-hududiy tuzilma hisoblanadi.Hozirgi kunda Namangan respublikasining eng yirik sanoat mintaqalaridan biridir. Namanganning yetakchi tarmoqlari paxta tozalash, muhandislik, elektr, kimyo va oziq-ovqat hisoblanadi.



Nukus-Nukus, respublikaning eng yirik shahri bo’lgan Qoraqalpog’iston Respublikasining poytaxtidir. Qoraqalpog’istonning markaziy qismida, Toshkentning 800 km shimoliy-g’arbida, Amudaryo o’ng qirg’og’ida joylashgan. Shaharning janubiy va sharqiy qismi Qizilqum cho’li bilan o’ralgan. Shaharning shimoliy qismi Amudaryo deltasi bilan chegaradosh.
Faqat Nukusda emas, balki butun Qoraqalpog’istonda ekologik vaziyat Orol dengizining qurishi tufayli juda qiyin bo’ldi. Nukus atrofidagi pestitsidlarni ishlatish shiddatli atrof-muhit ifloslanishiga olib keldi.