Shavkatov n. Infratuzlima loyihalarini moliyalashtirishda davlat-xususiy sheriklik munosabatlarining ahamiyatli jihatlari
ИҚТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ
Yüklə 75 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
ИҚТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ
2023, 4 (164) ihalar amalga oshirilgan loyihalar uchun xususiy investitsiyalar salmog’i ham eng ko’p miqdorda amalga oshirilgan. 2020yil Covid19 pandemiyasi paytida loyihalar salmog’i va xususiy investitsiy lar ko’lamida tushish qayd etilgan. Jahon banki tomonidan taqdim etilgan ma'lumotlar bazasidan foydalangan holda, ushbu tadqiqot 1991 va 2022 yillar oralig'ida 136 ta kam daromadli va rivojlanay otgan mamlakatlar o'rtasida infratuzilmada DXSh faoliyatini amalga oshiruvchi omillarni tahlil qilishga harakat qilinmoqda. Tahlillar ko’rsatadiki, DXSh loyi halar sonida ham, DXSh faoliyatida xususiy inves titsiyalar miqdorida ham hal qiluvchi omil ekanligi aniqlandi. Davlat va xususiy sheriklik (DXSh) “xususiy sherik va davlat o‘rtasida davlat mulki yoki xizmatla rini taqdim etish bo‘yicha uzoq muddatli shartnoma bo‘lib, bunda xususiy tomon muhim ish haqi to‘lovi natija bilan bog‘liq risk va boshqaruv mas’uliyatini 1 The World Bank Private Participation Infrastructure Data base – malumotlari asosida muallif tomonidan tayyorlandi. https://ppi.worldbank.org/en/visualization#sector=&status= &ppi=&investment=®ion=&ida=& income=&ppp=&md b=&year=&excel=false&map=&header=true o‘z zimmasiga oladi” [11] deb ta’riflanadi. Davlat xususiy sheriklikda moliyaviy munosabatlar sama radorligi bo’yicha davlatning va xususiy sherikligin ing samaradorliklarini alohida taqqoslangan holda, xususiy sherik mehnatni boshqarish munosabatlari, tashkiliy tuzilmalar, rag'batlantirish tizimlari xodim larni tanlash va boshqa ko’rsatkichlarda davlatdan ko’ra samarali faoliyat ko’rsatishi mumkin [12]. Bunda, DXSh davlatlar va xususiy sektor uchun ularning infratuzilmani boshqarishda tashkiliy tuz ilmalarda yuzaga keladigan samarasizlikni kamayti rish uchun zarur bo'lishi mumkin. Darhaqiqat, DXSh xususiy sektor tajribasini qo’llash orqali infratuzilma investitsiyalari uchun kapital miqdorini va faoliyat samaradorligini oshirishi mumkin. Ammo bu jaray onlar har doim ham turli xil loyihalar uchun bir xilda samarali amalga oshirilavermaydi. Bunda loyiha xususiyati daromadliligi muhim ahamiyat kasb etadi. Shuning uchun davlatxususiy sheriklikda infratuzl maning turli xil sohalariga turlicha yondashuv zarur bo’ladi. “Iqtisodiy va ijtimoiy hayotning bir qancha sohalarida DXSh ning turli xil potentsial afzalliklari mavjud bo'lsada, yaxshi tashkil etilgan DXSh amali Yüklə 75 Kb. Dostları ilə paylaş:
|