Шүбһә доғуран суаллар

Sual 102: Züheyr ibn Qəyn kimdir? 
Cavab: Züheyr Kufənin tanınmış və şücaətli şəxslərindən biri 
idi. O, bir vaxt Osmanın havadarlarından olmuşdur. İmam Hüseyn 
(ə) Məkkədən Kufəyə hərəkət edərkən Züheyr də ailəsi ilə birgə 
həcdən qayıdırdı. O, imamla rastlaşmamaq üçün yolda məsafə 
saxlayırdı. Amma bir gün istirahət üçün imamın xeyməsindən bir 
qədər aralı xeymə qurmağa məcbur oldu. 
Züheyrin yoldaşları nəql edir ki, sübh yeməyi yediyimiz vaxt 
bir şəxs gəlib salam verdi və imam Hüseynin (ə) Züheyri görmək 
istədiyini bildirdi. Bu hadisə o qədər gözlənilməz oldu ki, Züheyr 
yerində donub qaldı. Xanımı Züheyrə dedi: “Peyğəmbər övladı 
səni çağırır, sənsə yubanırsan!” Züheyr ayağa qalxıb imamın 
xeyməsinə üz tutdu. 
Beləcə, qəlbi cəhalət qaranlığına bürünmüş Züheyrə imamın 
nurani sözləri vasitəsi ilə işığa çıxmaq nəsib oldu. Züheyr imama 
179
“Biharül-ənvar”, c. 45, s. 14. 

---

82 
qoşulduqdan sonra qarşıdakı yolun çətinliyini nəzərə alaraq 
arvadının nikahını geri oxuyub onu evə göndərdi. 
Hürrün dəstəsi imam Hüseynin (ə) qarşısını kəsərkən Züheyr 
Hürr ilə döyüşməyi təklif etdi. Amma imam səbr etməyə üstünlük 
verdi. Aşuradan bir gün qabaq (tasua günü) imam ətrafındakılara 
Kərbəladan getmək icazəsini verdi. Züheyr dedi: “Ana olsun 
Allaha! Sənin və Əhli-beytini hifzi üçün min dəfə ölüb dirilməyə 
hazıram.” 
Aşura günü imam Hüseyn (ə) öz cəbhəsinin sağ cinahında 
rəhbərliyini Züheyrə tapşırdı. O, imamdan sonra düşmən qarşısına 
çıxan ikinci şəxs idi. Züheyr şücaətlə döyüşdü və öz əqidəsini 
sübut edərək şəhadətə yetişdi. 
Sual 103: Əbdüllah ibn Hürr Cö`fi kimdir? 
Cavab: Bəni-məqatil adlanan yerdə dayanarkən imama (ə) 
xəbər verdilər ki, Əbdüllah ibn Hürr Cö`fi də bu mənzildə 
dayanmışdır. Osmanın tərəfdarlarından olan Əbdüllah Osman 
qətlə yetirildikdən sonra Müaviyəyə qoşulub, Siffeyn döyüşündə 
həzrət Əli (ə) ilə vuruşmuşdu. 
İmam Hüseyn (ə) Əbdüllahın yanına adam göndərib ona 
qoşulmasını istədi. Əbdüllah Həccac adlı elçiyə dedi: “And olsun 
Allaha! Mən Kufədən çıxanda əhalinin çoxu Hüseynlə (ə) döyüşə 
hazırlaşırdı. Hüseynin bu döyüşdə öldürüləcəyi məndə şübhə 
doğurmur. Məndə Hüseynə yardım gücü yoxdur və istəmirəm də 
məni görsün.” Həccac bu sözləri imama çatdırdıqdan sonra imam 
özü Əbdüllahın görüşünə getdi. Həzrət Əbdüllaha buyurdu:”Sən 
çox günahlara batmış, çox səhvlərə yol vermisən. Tövbə edib, 
günahlarını yumaq istəmirsənmi? Peyğəmbər (s) qızının övladına 
yardım et, onun tərəfində düşmənləri ilə döyüş.” Əbdüllah dedi: 
“And olsun Allaha! Sənə itaət edənin əbədi səadətə çatacağına 
inanıram. Amma inanmıram ki, mənim yardımımın sənə faydası 
olsun. Məni bu işdən azad et, çünki ölümdən çox qorxuram. 
Amma qaçışda məşhur atımı sənə verirəm.” İmam buyurdu: “Bir 
halda ki, bizim yolumuzda canını qıymırsan, nə səni, nə də atını 
istəyirik.” Mənbələrdə bildirilir ki, Əbdüllah ömrünün sonunadək, 
imama qoşulmaq səadətini əldən verdiyi üçün təəssüf etdi. 
İmamın (ə) Əbdüllahın xeyməsinə getməsinə həkimin xəstə 
yanına getməsi kimi baxmalıyıq. Allahın övliyaları daim 
insanların əqidəsini islah etmək, onları axirət əzabından 

---

83 
qurtarmağa çalışmışlar. Amma Əbdüllah xislətində olanlar belə 
dəvətlərin əsil mahiyyətini anlaya bilmir, hədiyyə və ehsan yolu 
ilə razılıq almaq istəyirlər.