Щяр бир алим гиймятлидир. Анъаг нязяриййяни тяърцбя иля бир

İlham ӘLİYEV,

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 2 aprel 2014‐cü il

3

ELM DÜNYASI

/ Elmi‐kütləvi jurnal / 1 (05) 2014

---

4

ELM DÜNYASI

/ Elmi‐kütləvi jurnal / 1 (05) 2014

Arif Mir Cəlal oğlu Paşayev 1934‐cü il fev ‐

ralın 15‐də Bakıda anadan olmuşdur. 1957‐ci

ildə Odessa Elektrotexnika Rabitə İnstitutunu

«Radiofizika» ixtisası üzrə bitirmişdir.

1959‐cu ildə Azərbaycan MEA Fizika

İnstitutunda elmi fəaliyyətə başlamışdır. Onun

elmi fəaliyyətinin əsas istiqaməti yarımkeçirici

cihazlar və yarımkeçiricilər fizikası olmuşdur.

O, ilk sovet alimlərinin sırasında material və

məmulatların elektromaqnit nəzarət üsulla rı ‐

nın yaradılmasına başlamış və öz həyatının 40

ildən artıq bir dövrünü elektromaqnit nəzarət

fizikasının və yarımkeçiricilərin parametrlə ‐

rinin ölçülməsi metodlarının elmi əsaslarının

inkişafına və tədqiqinə həsr etmişdir. 

Akademik A.Paşayev, haqlı olaraq, yüksək

və ifratyüksək tezliklər sahəsində materialların

kontaktsız üsullarla tədqiqatlarının fiziki əsas ‐

larının yaradıcısı hesab edilir.

Arif Paşayev 1960‐cı ildə keçmiş SSRİ‐nin

aparıcı elmi mərkəzlərindən sayılan Dövlət

Nadir Metallar İnstitutunun aspiranturasına

qəbul olmuş, 1965‐ci ildə «Yüksək və ifraty ük ‐

sək tezliklərdə yarımkeçiricilərin parametr 

‐

lərini ölçmək üçün kontaktsız üsul və cihaz ların

işlənməsi» mövzusunda namizədlik dissertasi ‐

yasını müdafiə edərək texnika elmləri namizə di

elmi dərəcəsi almışdır.

A.Paşayevin tətbiqi tədqiqatlarının əsas

hissəsi yeni cihazların yaradılmasına, mövcud

cihazların təkmilləşdirilməsinə, müxtəlif fiziki

kəmiyyətlərin ölçülməsinin yeni metodlarının

işlənilməsinə yönəlmişdir. Bununla yanaşı, o,

istehsalatın qarşısında duran nəzarət problem ‐

lərini və çətinliklərini çox gözəl bilirdi və onun

elmi tədqiqatları məhz bu problemlərin həllinə

yönəlmişdi.

1969‐cu ildən, Azərbaycanda mikroelektron

sənayesi inkişaf etməyə başladığı dövrdən

A.Paşayevin, xüsusilə mikroelektron vericilərin

yaradılması üzrə mikroelektronika sahəsində

elmi fəaliyyəti başlamışdır. Bu sahədə aparılan

elmi tədqiqatlar və işləmələr mikroelektro 

‐

nikada yeni istiqamətin – qeyri‐elektrik kəmiy ‐

yət lərin mikroelektron çeviriciləri sahəsinin

əsasını qoydu.

A.Paşayevin yarımkeçiricilər elektronikası

və mikroelektronika sahəsində nəzəri və təc ‐

rübi tədqiqatlarının nəticələri 1978‐ci ildə «Ya ‐

rımkeçiricilərin tədqiqində elektromaqnit üsul ların

fiziki əsasları, inkişaf prinsipləri və tətbiqi