Si. O‘lchashlar birliligini ta’minlash tizimi

O‘zbekiston o‘lchashlar birliligini ta’minlash tizimi (O‘z O‘BTT)
– bu 
O‘zbekiston Respublikasining xalq-xo‘jalik kompleksining samarali iqtisodiy 
rivojlanishi talablaridan kelib chiqqan, o‘lchashlar birliligiga erishish va uni asrash 
ilmiy-asoslangan, texnik maqbul va iqtisodiy maqsadga muvofiq me’yorlar, qoidalar 
va protseduralar tizimidir. 
O‘lchashlar birliligini ta’minlash tizimining asosiy nizomlari O‘z RST 8.001-
1998 “O‘z O‘DT. O‘lchashlar birliligini ta’minlash tizimi. Asosiy nizomlar” da 
bayon etilgan. 
O‘z O‘BTT ning asosiy maqsadlari me’yoriy-huquqiy hujjatlarda quyidagicha 
belgilangan: 
– o‘rnatilgan qonun-tartiblarni, yuridik va jismoniy shaxslarning huquq va 
manfaatlarini o‘lchashlar ishonchsiz natijalarining salbiy oqibatlaridan himoya 
qilish; 
– o‘lchash vositalarini tayyorlash, ta’mirlash, sotish va ijara masalalari 
bo‘yicha boshqarish davlat idoralari bilan xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar o‘rtasidagi 
munosabatlarni tartibga solish; 
– O‘zbekiston xalq xo‘jaligi kompleksining barcha sohalarida o‘lchashlarning 
birliligi va talab etilgan aniqligiga erishishni ta’minlaydigan shart-sharoitlarni 
yaratish; 
– O‘z O‘DT qoidalari, me’yorlari va protseduralarini xalqaro tashkilotlar va 
boshqa davlatlar o‘xshash tizimlarining tavsiyanomalari bilan uyg‘unlashtirib, 
xalqaro hamkorlikda texnik to‘siqlarni bartaraf etish; 
– metrologik faoliyat doirasidagi ishlarni xalqaro va hududiy darajalarda 
o‘zaro hamkorlik qilish va tan olishni ta’minlash; 
– tadbirkorlik sub’ektlari darajasida O‘z O‘BTT talablarini boshqa 
tizimlarning talablari bilan uyg‘unlashtirish.
Maqsadlardan kelib chiqqan holda, O‘z O‘BTT uchun quyidagi vazifalar 
qo‘yilgan: 
– milliy qoidalarni xalqaro qoidalar bilan uyg‘unlashtirish asosida 
davlatlararo munosabatlarning rivojlanishiga ko‘maklashish; 

---

– O‘z O‘BTT ni xalq xo‘jaligining ajralmas qismi sifatida rivojlanishini 
bashorat qilish; 
– o‘lchashlarning birliligini, talab etilgan aniqliligini, ishonchliligini 
ta’minlash asosida milliy iqtisodiyotning ilmiy va texnik imkoniyatlarini 
rivojlantirishda qatnashish, shuningdek o‘lchashlar metodlarini, o‘lchash 
vositalarini mukammallashtirish va ularning aniqligi, ish unumi va puxtaligini 
oshirishga ko‘maklashish.
O‘lchashlar birligini ta’minlash bo‘yicha ishlarning ilmiy asosi metrologiya – 
o‘lchashlar to‘g‘risidagi fandan iborat. Bu fan uchta asosiy bo‘limni o‘z ichiga oladi: 
– metrologiya bo‘yicha milliy idora bajaradigan faoliyatga oid va birliklar, 
o‘chash metodlari, vositalari va o‘lchash labaratoriyalariga oid davlat talablarini 
qamragan qonuniy metrologiya; 
– amaliy metrologiya. Buning vazifasiga nazariy metrologiya ishlanmalarini 
va qonuniy metrologiya nizomlarini amalda qo‘llanish masalalari kiradi.