Kompyutertarmoqlariningprotokollari,ilovalarvatexnologiyalarihaqida umumiy tushunchalar. Kompyuter va tarmoq texnologiyalari hududlar boyicha tarqoq taqsimlangan hisoblash vositalarini yagona tizimga birlashtirish zarurati tufayli kelib chiqqan malumotlarni qayta ishlash tizimlarining rivojlanish yonalishlaridan biri hisoblanadi. Bunda protokollar, tarmoq texnologiyalari foydalanuvchilarga keng turdagi xizmatlar toplamini taqdim etadi hamda vazifasi boyicha turli xil bolgan avtomatlashtirilgan malumotni taqsimlangan holda qayta ishlash tizimlarini yaratish imkonini beradi. Hozirda tarmoq texnologiyalari jadal suratlarda rivojlanmoqda. Uzatiluvchi axborot hajmining ortib borishi, tarmoqlar kolami hamda tarmoqlararo trafik hajmining ortib borayotgani ishlab chiqaruvchilarni yangi axborotlarni ajratish, uzatish usullarini, marshrutizatsiya va kommutatsiya hamda tarmoqlararo trafikni optimallash va samaradorlikni oshirish maqsadida ularni kombinatsiyalashning yangi usullaridan (yangi usul yaratish yoki borlarini kombinatsiyalash) foydalanuvchi yanada samarador va ―aqlli‖ qurilmalarni yaratishga undamoqda.
Bu jarayonda bir necha omillarga ahamiyat berish lozim: aloqa qoidalari,protokollar/standartlarvaprotokollar steki.
Aloqaqoidalari aloqa o'rnatilishini ta‘minlaydi. Bunda qoidanio’rnatishda:
Uzatuvchi va qabul qiluvchi aniqlab beriladi;
Aloqaning umumiy ‗tili‘ va ‗grammatika‘si belgilanadi;
Tezlik va yetkazib berish muddati aniqlanadi;
Tasdiqlash yoki kelishish talablari belgilanadi.
Xabarlarni kodlashda:
Ma'lumotni boshqa maqbul shaklga o'tkazish jarayoni kelishiladi.
Xabarni formatlash va inkapsulyasiyasi; Xabar hajmi;
Xabarvaqti: Kirish usuli Oqimni boshqarish Javob vaqti tugashi