SiNDİRİm sistemi hastaliklari

1) Bakteriler, 2) Virüsler, 3) Stres faktörleridir.

1) Bakteriler: Hastalıkta esas etken gram -, sporsuz, genelde hareketli ve çomak şeklinde olan E. colinin K-99 ve K-101 spesifik serotipleridir. E. coli endotoksin ve enterotoksin diye adlandırılan iki farklı toksin salgılar. Yeni doğanlarda E. coli dışında salmonella, clostridium etkenleri de septisemi benzeri neonatal hastalıklara neden olurlar.

2) Virüsler: Corona, Rota ve Reo virüslerde neonatal septisemilere neden olurlar.

3) Stres faktörleri: Anaya bağlı, yavruya bağlı ve çevreye bağlı faktörlerdir.

Anaya bağlı faktörler: gebeliğin son aylarında, özellikle kuru dönemde ananın beslenme durumu doğacak yavrunun sağlığını yakından ilgilendirmektedir. Kuru dönem beslemesinde anaya yeteri özenin gösterilmemesi, enfeksiyonlara karşı direnci zayıf, cılız, hatta konjenital anomalili veya hastalıklı yavruların doğmasına neden olur. Anaya ait faktörler:

- Gebelik boyunca, özellikle gebeliğin son 3 ayında ananın dengesiz veya yetersiz beslenmesi,

- Kuruda kalma süresinin kısa (en az 8 hafta) yada ananın hiç kuruya bırakılmaması,

- Gebelik döneminde vitamin, mineral ve karbonhidrat yönünden yetersiz besleme,

- Gebeliğin 6. ayından sonra kalitatif ve kantitatif açlık,

- Gebelik boyunca yeşil yemin az veya hiç yenememesi (vitamin A ve -karoten eksikliği),

- Doğuma yakın dönemde ananın bir bölgeden başka bir bölgeye nakli,

- Güç doğumlar, doğum esnasında hijyenik kurallara uyulmaması,

- Anada meydana gelen post partum hastalıklar (Mastitis, Metritis, metabolik hastalıklar),

Yavruya bağlı:

- Doğum ve doğum sonrası yavrunun temizliğinde hijyenik kurallara uyulmaması,

- Göbek kordonunun kesilip bağlanması sırasında asepsi ve antisepsi kurallarına uyulmaması,

- Yavrunun çeşitli nedenlerle annelerini emememesi (güç doğum, dilde ödem, mastitis, vb.)

- Yavrunun zamanında ve yeterince kolostrum alamaması (ilk 5 saat içerisinde ağırlığının

1/20’si, 24. saate kadar 1/10’u kadar belirli aralıklarla kolostrum alması gereklidir),

- Doğumdan sonraki ilk bir ay içerisinde yavrunun nakli,

- Konjenital olarak mide salgılarının, pepsin, şimozin, HCl, rennin’in yetersiz salınımı,

- Yavruda ısı regülasyonu mekanizmasının yetersiz oluşu,

- Vücut sıvılarında elektrolit dengenin stabil olmaması,

- Fagositoz aktivitesi ve non spesifik bağışıklık sisteminin aktif olmaması,

- Mukoz permeabilite geçirgenliğinin yüksek olması,

- Kötü çevre şartlarına yetişkinlere göre daha duyarlı olması,

- Embriyonik dönemde kanda aşırı miktarda metabolitlerin birikmesi,

- Güç doğuma bağlı yavrunun doğum kanalında uzun kalması,