Şİrketlerin süRDÜRÜlebiLİR Çevre poliTİkalari ve rekabet avantajlari
Yüklə 1,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2.1.Hava Kirliliği
Hava kirliliği, atmosferi oluşturan karışımın dışında, atmosfere gaz, toz duman, koku gibi yabancı maddelerin karışması, bunların miktarının da canlılar ile cansız varlıklara zarar verecek boyutlara ulaşması olarak tanımlanabilmektedir. Hava da bulunan toz, gaz, sis, koku, duman ve buhar gibi kirleticilerin atmosferde yoğunlaşması giderek artması insan, hayvan ve bitki sağlığına zarar verecek boyutlara gelip yaşamı tehdit etmesidir. Bu durum öyle büyük boyutlara ulaşmaktadır ki günlerce sürdüğü bilinmektedir ve bu duruma “hava kirliliği salgını” denilmektedir. Çağımızda sanayileşmeyle birlikte ileri toplumların çevreye verdiği zarar miktarı çok fazla artmış olup dünyanın medeniyetten en uzak köşesinde yaşayan ilkel toplumları bile tehdit eder duruma gelmiştir. Sanayileşmeden kaynaklanan hava kirliliğinin oluşma nedenlerinde başlıcalarını oluşturmaktadır. Yatımların konumunda yanlış yer seçiminin ve atık gazların yeterli teknik tedbirler alınmadan havaya bırakılmasının en önemlileri olduğu görülmektedir (Çorakcı, 1991: 32). Hava kirliliğinin kaynaklarını, doğal ve yapay kaynaklar olmak üzere iki grupta toplamak mümkün olmaktadır: Doğal kaynaklar; volkan faaliyetleri, orman yangınları, hayvan ve bitki ölümlerinin sonucu olduğunu söylemek mümkündür. Yapay hava kirliliği kaynakları ise; hammaddelerin işlenmesi sonucunda ortaya çıktığı görülmektedir. Hava kirliliğinin oluşmasında etkili olan yapay kaynaklar: “sabit kaynaklar” ve “hareketli kaynaklar” olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Sabit kaynaklar: Katı, sıvı, gaz yakıtların yakılmasıyla veya herhangi bir üretim prosesi esnasında oluşan kirleticilerin bir baca yoluyla atmosfere emisyonun yayılması ile oluşmaktadır. 9 Hareketli kaynaklar: Kara, deniz, hava taşıtlarının egzozlarından çıkan gazlardan oluşmaktadır. Kara, deniz ve hava taşıtlarının kullandığı yakıtlar mazot, benzin veya jet yakıtı gibi havaya zarar veren fosil yakıtlardır. Bu yakıtların tüketilmesi ile atmosfere verilen kirleticilerden kaynaklanmaktadır (T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, 2004: 50). Hava kirliliğinin, insan sağlığına, doğaya, iklime ve flora-faunaya etkilerde bulunduğu gibi ayrıca sera etkisi ve ozon tabakasının incelmesi gibi küresel sorunlara da yol açtığı bilinmektedir (Öktem, 2003: 41). Kirli havanın insanlar üzerinde olumsuz etkileri mevcuttur bunların bazıları: Psikolojik etkileri doğurmaktadır, salgın hastalıklara karşı vücudun direncini azaltmaktadır, hastalıkların iyileşmesini geciktirmektedir, insanların solunum yollarını etkileyerek normal vücudun mekanizmasını etkilemektedir. Kirli havanın doğaya olan etkisine bakıldığında, doğal iklim dengesinin bozulmasından tarımsal üretimin düşmesine, toprağın verimliliğinin azalmasından mor ötesi ışınların zararının gözlenmesine varan çok çeşitli sorunlarla karşılaşılmaktadır (Keleş, Hamamcı, 2009: 108-109). İnsanın beşeri faaliyetlerine bağlı olarak fosil yakıtların yakılması azotlu gübre kullanılması sonucu oluşan iz gazların atmosferin üst tabakasına gitmesi ve orada birikmesi tehlike yaratmaktadır. İz gazları atıl kalarak reaksiyona girememektedirler. Zararlı gazların stratosferde birikmesi sonucu sıcaklığı arttırmakta bu da güneşin zararlı etkilerini filtre eden ozon tabakasını inceltmektedir. Ozon tabakasının deliği 1986 yılında keşfedilmiş, bilim insanları o zamandan beri dikkatleri bu noktaya çekmişlerdir. Ozon tabakasının incelmesinin cilt kanserlerini arttıracağı, tarımsal ürünlerin büyümelerini engelleyeceği bu olgunun da besin kaynaklarını azaltacağı savunulmaktadır. Ayrıca yeryüzüne gelen ışınların büyük kısmı yüzeyden yansıtılmaktadır. Bu yansıtılan güneş enerjisi yeryüzüne geri dönünce uzun dalga ısı enerjisine dönüşmektedir bu ısı enerjisinin bir kısmı da atmosferdeki karbondioksit tarafından emilerek tekrar yeryüzüne geri dönmektedir. Bu olaya limonluk etkisi denilmektedir. Limonluk etkisi atmosferin buz tutmamasını yani yaşamın devam etmesini sağlamaktadır. Ancak fosil yakıtların kullanılması sonucu havadaki iz gazlarının 10 miktarındaki artışla beraber geri yansıtılan bu enfraruj ışınlarını arttırmaktadır başka bir söylemle dünyada ilave bir sıcaklık artışı görülmektedir (Erdin, 1991: 10). Eğer sıcaklık artışı günümüzdeki artış hızıyla artmaya devam edecek olursa 2020 yılında sıcaklık artışının 3 derece civarında olacağı tahmin edilmektedir. Yapılan çalışmalara göre sera etkisinin sıcaklık artışına bağlı olarak orta enlemlerdeki sup tropik çöllerin ve rutubetli batı rüzgâr bölgelerinin kutuplara doğru genişlemesi görülmektedir. İklim kaymalarının orman alanlarını olumsuz yönde azaltacağını bilim adamları söylemektedirler (Brown, Flawin, vd.,1997: 80-85). Yüklə 1,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|