Sirtqi fakulteti

O’ZBEKISTON RESPUPLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA UNVERSITETI
“SIRTQI FAKULTETI”
“MAKTABGACHA TA’LIM” YO’NALISHI
“BOSHLANG’ICH TA’LIM” KAFEDIRASI
“Maktabgacha ta’limni tashkil etish” fanidan
“Maktabgacha yoshdagi bolalarga aqliy tarbiya berish” mazmuni mavzusida
KURS ISHI

Bajardi: O’ralova Gulbahor
Ilmiy rahbar: Eshbekova Gulbahor
Kurs ishi “Boshlang’ich ta’lim” kafedrasida bajarildi
Kafedra mudiri: ___________________

Kurs ishi kafedraning 2023-yil ____ apreldagi majlisida himoya qilindi
va ___ foizga baholandi.
Komissiya raisi: ___________________________________________
A’zolari: __________________________________________________


JIZZAX 2023

Mundarija:
Kirish…………………………………………………………………………….3
I bob Maktabgacha yoshdagi bolalarning aqliy tarbiyasining xususiyatlarini nazariy o'rganish.
1.1 Mahalliy va xorijiy fanlarda aqliy tarbiya muammosi……………………….5
1.2 Maktabgacha yoshdagi bolalarning aqliy tarbiyasining mazmuni va vazifalari………………………………………………………………………….16
II bob Maktabgacha yoshdagi bolalarni aqliy tarbiyalash vositalari va turli usullar.
2.1 Maktabgacha yoshdagi bolalarni aqliy tarbiyalash vositalari………………...20
2.2 Maktabgacha ta'lim muassasasi guruhida aqliy tarbiya vositalari va usullaridan foydalanish………………………………………………………………………..24
Xulosa…………………………………………………………………………….32
Adabiyotlar ro'yxati…………………………………………………………….34

Kirish
Zamonaviy ta'lim tizimi uchun aqliy tarbiya muammosi juda muhimdir. Olimlarning fikricha, hozirgi ming yillik axborot inqilobi bilan nishonlanadi, bilimli va bilimli insonlar haqiqiy milliy boylik sifatida qadrlanadi. Hozirgi vaqtda faol aqliy faoliyat qobiliyatini shakllantirish vazifasi birinchi o'ringa chiqadi. Maktabgacha yoshdagi bolalarning aqliy tarbiyasi sohasidagi etakchi mutaxassislardan biri N.N. Poddyakov to'g'ri ta'kidlaydiki, hozirgi bosqichda bolalarga an'anaviy aqliy ta'lim tizimida bo'lgani kabi, to'liq bilimga intilmasdan, haqiqatni bilish kalitini berish kerak. Bola shaxsining har tomonlama rivojlanishi axloqiy, aqliy, estetik va jismoniy tarbiyaning birligi bilan ta'minlanadi. Aqliy ta'lim nafaqat bilim va aqliy faoliyat usullarini o'zlashtirish, balki bola shaxsining ma'lum fazilatlarini shakllantirish vazifasini ham bajaradi. Aqliy rivojlanish - bu fikrlash jarayonlarida yoshga qarab va atrof-muhit ta'sirida, shuningdek, maxsus tashkil etilgan ta'lim va tarbiya ta'sirida va bolaning o'z tajribasida sodir bo'ladigan sifat va miqdor o'zgarishlar majmuidir. Bolaning aqliy rivojlanishiga biologik omillar ham ta'sir qiladi: miya tuzilishi, analizatorlar holati, asabiy faoliyatning o'zgarishi, shartli aloqalarning shakllanishi va moyilliklarning irsiy fondi. Aqliy tarbiya - bu kattalarning bolalarning faol aqliy faoliyatini rivojlantirishga maqsadli ta'siri. Bilimlar zaxirasini o'zlashtirish, aqliy faoliyat va mustaqillikni rivojlantirish;¹
Pedagogik va psixologik tadqiqotlar natijalari shuni ko'rsatadiki, maktabgacha yoshdagi bolalik insonning aqliy rivojlanishidagi optimal davr hisoblanadi. Bir qator psixologik tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, maktabgacha yoshdagi bolalarning aqliy rivojlanish darajasi keyingi yosh davrlariga nisbatan juda yuqori. Maktabgacha yoshdagi bolalik davridagi tarbiyadagi har qanday nuqsonlarni, aslida, katta yoshda bartaraf etish qiyin va bolaning butun keyingi rivojlanishiga salbiy ta'sir qiladi. Mahalliy psixologlar eng samarali aqliy rivojlanish ta'lim va ta'lim ta'sirida sodir bo'lishini ta'kidladilar² (L.S.Vygotskiy, A.V.Zaporojets, N.N.Poddyakov, D.B.Elkonin). Maktabgacha yoshdagi bolaning to'liq aqliy rivojlanishi uning maktabga tayyorlashning eng muhim ko'rsatkichidir.
Tadqiqot ob'ekti - maktabgacha yoshdagi bolalarning aqliy tarbiyasi.
Mavzu - maktabgacha yoshdagi bolalarni aqliy tarbiyalashning ma'nosi, vazifalari va vositalari.
Tadqiqotning maqsadi maktabgacha yoshdagi bolalarni aqliy tarbiyalashning ma'nolari, vazifalari va vositalarini o'rganishdir.
Gipoteza: maktabgacha yoshdagi bolalarning aqliy tarbiyasi o'ziga xos vazifalarga ega va ma'lum vositalar to'plami qo'llaniladi.
Tadqiqot maqsadlari:
- maktabgacha yoshdagi bolalarning aqliy tarbiyasi xususiyatlarini nazariy o'rganishni amalga oshirish;
- mahalliy va xorijiy fanlarda aqliy tarbiya muammosini yoritib berish;
- maktabgacha yoshdagi bolalarning aqliy tarbiyasining mazmuni va vazifalarini aniqlash, maktabgacha ta'lim muassasalarida bolalarni aqliy tarbiyalashning vazifalari, vositalari va usullari;
- maktabgacha yoshdagi bolalarni aqliy tarbiyalash vositalarini tavsiflash;
- maktabgacha ta'lim muassasasi guruhida aqliy tarbiya vositalari va usullaridan foydalanishni ko'rib chiqish.
Kurs ishining tuzilishi. Tadqiqot kirish, ikki bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxatidan iborat.