Siyishning buzilishi Sogʻlom odam bir sutka davomida oʻrtacha 1500 ml siydik
Yüklə 166,4 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Peshob ajralishining buzilishi Ayirish tizimi kasalliklari
|
Peshob ajralishining buzilishi Siyishning buzilishi - Sogʻlom odam bir sutka davomida oʻrtacha 1500 ml siydik ajratadi, bu bir sutka mobaynida qabul qilingan suyuqlikning qariyb 75% ni (qolgan 25% oʻpkalar, teri, ichaklar orqali ajraladi) tashkil etadi. Bir sutkada siyish meʼyorda 4 yoki 6 martagacha oʻzgarib turadi. Qovuq butunlay boʻshaydi. Siyish jarayoni 20 soniyadan ortiq davom etmaydi, siyishning tezligi meʼyorda ayollar uchun 20–25 ml/s ga va erkaklar uchun 15–25 ml/s ga teng. Erkaklarda siydik oqimi parabola hosil qilib ancha masofaga chiqariladi. Butunlay xushiga bogʻliq, yaʼni ixtiyoriy holat. U markaziy nerv tizimidan impulslar kelishi bilan boshlanadi. Siyishga boʻlgan istakni hatto qovuq toʻlib turganda ham toʻxtatib turish mumkin. Siyish boshlanganda uni tegishli Peshob ajralishining buzilishi Ayirish tizimi kasalliklari Odamda siydik chiqarish impulslar bilan toʻxtatib qoʻyish ham mumkin. Qovuqning fiziologik hajmi 250–300 ml ni tashkil etadi [1] , lekin bir qancha omillar (harorat va atrof muhitning namligi, odamning taʼsirchanlik holati)ga qarab u oʻzgarib turishi mumkin. Siyish jarayonining buzilishlaridan (dizuriya) birinchi navbatda uning tezlashishi, yaʼni pollakiuriyani [2] aytish mumkin. Bu belgi pastki siydik yoʻllari va prostata bezining kasalliklariga xos. Har bir siyishda kam sonda siydik chiqadi; bir sutkada chiqqan siydik soni meʼyordagidan koʻp boʻlmaydi. Agar tez– Pollakiuriya tez siyish koʻp sonda siydik chiqarish bilan kuzatilsa, sutkalik siydik soni meʼyordagidan ancha koʻp boʻlsa, unda bu siydik ajratish (diabet, buyrakning surunkali yetishmovchiligi va b.) mexanizmining zararlanganligi belgisi boʻladi. Tez–tez siyish bir sutkada 15–20 marta va undan koʻproq boʻlishi mumkin. Pollakiuriya baʼzan siyishga imperativ (buyruq) istak bilan kuzatiladi. Qovuqda tosh boʻlganda, odatda, tez–tez siyish faqat kunduzi va harakat vaqtida paydo boʻlib, kechasi va harakatsiz holatda yoʻqoladi. Prostata bezida oʻsma boʻlganda koʻpincha tungi pollakiuriya roʻy beradi. Qovuqning surunkali kasalliklarida doimiy pollakiuriya kuzatilib u baʼzi dorilarni (masalan, siydik haydovchi) qabul qilganda ham paydo boʻlishi mumkin. Pollakiuriya koʻpincha ogʻriq bilan kuzatiladi. Oligakiuriya - bu gʻayritabiiy kam siyish, odatda orqa miyaning shikastlanishi yoki kasalliklari oqibatida qovuq innervatsiyasining buzilishi bilan bogʻliq boʻladi. Oligakiuriya Nikturiya [3] yoki, toʻgʻrirogʻi – tungi pollakiuriya, tez–tez siyish hisobiga tungi siydik miqdorining kunduzgidan ortiq boʻlishi. Bunga, odatda, yurak–tomir yetishmovchiligi sabab boʻladi, yaʼni kunduz kuni yurganda va jismoniy ish qilganda yashirin shishlar paydo boʻladi va qachon yurak faoliyati uchun sharoit yaxshilanganda, asosan, tunda ularning kamayishi kuzatiladi, bu diabet va prostata bezi kasalliklarida ham boʻlishi mumkin. Siydik nayi va Siydik yo'llari Nikturiya Stranguriya [4] – siyishda qiynalish, uning tezlashishi va ogʻriq bilan birga kelishidir. Stranguriyada bemor qovugʻining tortishib qisqarishini sezadi, baʼzan behuda yoki bir oz sonda siydik chiqishi bilan kuzatiladi. Odatda, stranguriya siyishga imperativ qistash bilan kuzatiladi. Qovuqda patologik jarayon boʻlganda stranguriya ayniqsa bilinadi. Siydik tutaolmaslik [5] – siyishga qistash boʻlmasdan siydikning ixtiyorsiz chiqishi (oqishi). Siydikning chiqib ketishi Stranguriya Siydik tutaolmaslik uretradan yoki undan tashqarida kelib chiqishi mumkin. Uretradan siydik tutaolmaslikning quyidagi turlari farq qilinadi: – stressli – kuchanganda siydik tutaolmaslik; – urgentli (imperativ) — siyish aktining yaqqol, toʻxtatib boʻlmaydigan qistashi oqibatida boʻlishi; – siydikning surunkali tutilishi natijasida qovuq toʻlib ketganda, siyishga qistash boʻlmasa ham siydikni tuta olmaslik. Yüklə 166,4 Kb. Dostları ilə paylaş:
|