Farzand tarbiyasida xalq pedagogikasi manbaalaridan foydalanish
Reja:
1. Xalq pedagogikasi tushunchasi
2. Xalq pedagogikasi tarixi
3 Farzand tarbiyasida Xalq pedagogikasining o’rni
Jamiyatimizda ro’y berayotgan ijtimoiy-iqtisodiy, ma’naviy-ma’rifiy o’zgarishlar yosh avlodga ta’lim-tarbiya berish jarayonida xalqimiz yaratgan pedagogik qarashlar, g’oyalar, milliy odob-axloq an’analari, xalq ommasining turli davrlar mobaynida turmush faoliyati jarayonida to’plagan boy tajribalari hamda xalq og’zaki ijodining barcha yo’nalishlarini o’z ichiga qamrab olgan xalq pedagogikasining o’rni juda axamiyatlidir. Shu o’rinda “Xalq pedagogikasi” tushunchasini chuqurroq tahlil qilsak.
Jamiyatimizda ro’y berayotgan ijtimoiy-iqtisodiy, ma’naviy-ma’rifiy o’zgarishlar yosh avlodga ta’lim-tarbiya berish jarayonida xalqimiz yaratgan pedagogik qarashlar, g’oyalar, milliy odob-axloq an’analari, xalq ommasining turli davrlar mobaynida turmush faoliyati jarayonida to’plagan boy tajribalari hamda xalq og’zaki ijodining barcha yo’nalishlarini o’z ichiga qamrab olgan xalq pedagogikasining o’rni juda axamiyatlidir. Shu o’rinda “Xalq pedagogikasi” tushunchasini chuqurroq tahlil qilsak.
Xalq pedagogikasi - tarbiyaning maqsad va vazifalari borasida muayyan xalqning hayotiy tajribasi hamda turmush tarzida shakllangan amaliy qarashlar majmui; muayyan jamiyatda yashash uchun har bir odam amal qilishi shart sanalgan va urfodat, udum, xulqodob, marosim, anʼana, turmush tarzi, badiiy ijod, uyin singari empirik vositalarda namoyon buladigan amaliy faoliyat hamdir. Xalq pedagogikasi fanda “etnopedagogika” deb ham yuritiladi.
Pedagogika fanida Xalq pedagogikasiga xos bir necha belgilar mavjud bo’lib, eng muhim belgilaridan biri bu - uning qadimiyligidir. Har qanday xalq muayyan etnos sifatida mavjud bulishi uchun oʻziga xos qiyofaga ega boʻlishi kerak.
Pedagogika fanida Xalq pedagogikasiga xos bir necha belgilar mavjud bo’lib, eng muhim belgilaridan biri bu - uning qadimiyligidir. Har qanday xalq muayyan etnos sifatida mavjud bulishi uchun oʻziga xos qiyofaga ega boʻlishi kerak.
Xalqning ijtimoiy, maʼnaviy, intellektual qiyofasi esa uning ped. vositasidagina shakllanadi. Xalq pedagogikasi muayyan xalqning oʻzi bilan birga dunyoga kelgani uchun ham uning tarixi xalq tarixi bilan teng. Xalq pedagogikasining ikkinchi belgisi uning toʻliq amaliy xususiyatga egaligidir.
Xalq taʼlim-tarbiya jarayoni va uning natijalariga pragmatik nazar bilan qaragani uchun Xalq pedagogikasi gʻoyalar shaklida emas, balki urfodat, anʼana, amal, udum, xulqodoblar tarzida namoyon boʻladi. Xalq pedagogikasi taʼlimtarbiya haqidagi fikrlar yigʻindisi emas, balki amal qilinishi majburiy boʻlgan va bajarilishi hamma tomonidan nazorat qilinadigan amaliy xulqiy koʻnikmalar va shaxsiy ko’nikmalar majmuidir. Xalq pedagogikasining uchinchi xususiyati uning muallifi nomaʼlum, anonim pedagogika ekanligidir. Xalq pedagogikasi talablarining yaratuvchisi maʼlum boʻlmaganligi uchun ham muqaddas sanalgan va soʻzsiz bajarilgan. Etnopedagogikaga doyr biror talabning muallifi maʼlum boʻlsa, uning taʼsiri pasayib ketadi. Chunki u, kim boʻlsada, qandaydir bir odamning istagi sifatida qabul etiladi. Anonimlik esa urfodat, udum, xulqodatlarga sirlilik, muqaddaslik tusini beradi.
