Soliq statistikasi indd

10.2. Yer solig‘i bo‘yicha soliq tushumlarini prognoz
qilishning o‘ziga xos xususiyatlari
1990-yilda yer solig‘ining huquqiy asoslari aratildi. O‘zbekis tonda 
“Yer to‘g‘risida” Qonun qabul qilindi. Mazkur Qonunga aso san yerga 
egalik qilish va yerdan foydalanishning pullik bo‘lishi bel gilandi. Yer 
uchun to‘lovlar yillik yer solig‘i sifatida undiriladigan bo‘ldi. 
1991-yilda “Korxonalar, birlashmalar va tashkilotlardan olina-
di gan soliqlar to‘g‘risida”, 1993-yilda “Yer solig‘i to‘g‘risida” O‘z-
be kiston Respublikasi Qonuni qabul qilindi. Bu esa yer solig‘ini 
amalda joriy qilishning mexanizmini tashkil bo‘lishiga olib keldi. 
1997-yilda “Soliq kodeksi” qabul qilindi. O‘zbekiston Respublikasi 
soliq kodeksining qabul qilinishi yer solig‘ining mexanizmini ta-
ko millashishiga olib keldi. Yer solig‘i O‘zbekiston soliq tizimida 
ma halliy soliqlar va yig‘imlar tarkibiga kiradi hamda mahalliy bud-
jetlarning barqaror daromad manbasi hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasida jami yer fondi 2008-yilda 44410,3 
ming gektarni tashkil etib, shundan 57,8 foizi qishloq xo‘jaligi 
tovar ishlab chiqaruvchilari ixtiyoridagi yer maydonlariga to‘g‘ri 
kelgan. 2009-yilda esa 57,9 foizi, 2010-yilda 58,2 foizini tashkil 
qilgan (1-diagramma). 

---

318
30000
25000
20000
15000
10000
5000
0
2008-y
2009-y
2010-y
Yillar
25681,3
25687,4
25849,9
8614,6
8304,7
8216,9
7239,5
6737,7
6307,1
2874,9
3680,5
4041,8
% da
Qishloq xo‘jaligi tovar ishlab chiqaruvchilari ixtiyoridagi yer 
maydonlari
O‘rmon xo‘jaliklari ixtiyoridagi yer maydonlari
Zaxiradagi yerlar
Boshqa yerlar
10.1-diagramma. 
O‘zbekiston Respublikasi yer fondi va uning