Soliq statistikasi indd


Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy to‘lovlar, ular



Yüklə 0,94 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə151/158
tarix04.10.2023
ölçüsü0,94 Mb.
#152187
1   ...   147   148   149   150   151   152   153   154   ...   158
soliq statistikasi va prognozi

12.3. Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy to‘lovlar, ular 
haqidagi ma’lumotlarni jamlash va ulardan prognoz
qilishda foydalanish
Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy to‘lovlar tarkibi o‘z 
ichiga respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalar va yi-
g‘im larni oladi.
Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalar yuridik 
shaxslar hisoblangan O‘zbekiston Respublikasining rezidentlari va 
oddiy shirkat ishlarini yuritish zimmasiga yuklatilgan (ishonchli 
shaxs) sherik (ishtirokchi) - yuridik shaxslar tomonidan o‘zlarining 
sof tushumlaridan amalga oshiriladilar. 
Shu sababli, soliq to‘lovchining hisobot davrida olgan sof tu-
shumi Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalar hisob-
lashning soliq bazasi hisoblanadi. Respublika yo‘l jamg‘armasiga 
majburiy ajratmalarni hisoblash uchun zarur bo‘lgan soliq solish 
bazasini aniqlashning o‘ziga xos xususiyatlari 12–6-jadvalda 
keltirilgan.
Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalarning soliq 
solish obyekti va soliq solinadigan bazasini aniqlash tartibi bir 
mun cha Budjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasiga majburiy ajrat-
malarni hisoblash uchun zarur bo‘lgan soliq solish bazasini aniq-
lash tartibiga o‘xshaydi.
Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalar soliq soli-
nadigan bazadan va tasdiqlangan stavka asosida har oyda hisoblab 
chiqariladi.


378
12–6-jadval
Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalarni hisoblash uchun 
zarur bo‘lgan soliq solish bazasini aniqlashning o‘ziga xos xususiyatlari
t/r Xo‘jalik tarmog‘i turi
Sof tushumni aniqlashning o‘ziga xos 
xususiyatlari
1
Kommunal xo‘jalik 
tizimining issiqlik, 
suv va gaz ta’minoti 
korxonalari uchun
Mahsulotlarning (ishlarning, xizmatlarning) 
qo‘shilgan qiymat solig‘i va tegishincha 
issiqlik ta’minoti korxonalari uchun issiqlik 
quvvatining, suv ta’minoti korxonalari uchun 
suvning, gaz ta’minoti korxonalari uchun tabiiy 
gazning xarid qiymati chegirib tashlangan holda 
realizatsiya qilingan hajmi
2
Qurilish, qurilish-
montaj, ta’mirlash-
qurilish, ishga tushirish-
sozlash, loyiha-qidiruv 
va ilmiy-tadqiqot 
tashkilotlari
O‘z kuchlari bilan bajarilgan qurilish, qurilish-
montaj, ta’mirlash-qurilish, ishga tushirish-
sozlash, loyiha-qidiruv va ilmiy-tadqiqot 
ishlarining qo‘shilgan qiymat solig‘i chegirib 
tashlangan holdagi qiymati. 
3
Vositachilik xizmatlari 
ko‘rsatuvchi yuridik 
shaxslar
Ko‘rsatilgan xizmatlar uchun qo‘shilgan 
qiymat solig‘i chegirib tashlangan holdagi haq 
summasi
4
Savdo faoliyatini 
amalga oshiradigan 
yuridik shaxslar
Tovar oboroti
5
Kredit tashkilotlari va 
sug‘urta tashkilotlari
Daromad
6
Asosiy faoliyati 
mol-mulkni lizingga 
berishdan iborat bo‘lgan 
yuridik shaxslar
Moliyaviy ijara (lizing) bo‘yicha foizli daromad 
summasi
Respublika yo‘l jamg‘armasi yig‘imlari bo‘yicha tushum qu yi-
dagi to‘lov turlaridan shakllanadi:
– avtotransport vositalarini olganlik va (yoki) O‘zbekiston Res-
publikasi hududiga vaqtinchalik olib kirganlik uchun yig‘im;


379
– chet davlatlar avtotransport vositalarining O‘zbekiston Res-
publikasi hududiga kirganligi va uning hududi orqali tranzit tarzida 
o‘tganligi uchun yig‘im.
Yo‘l jamg‘armasi yig‘imlarining soliq to‘lovchilari bo‘lib. qu-
yidagilar hisoblanadi:
– avtotransport vositalarini oluvchi va O‘zbekiston Respublika-
si hududiga vaqtinchalik olib kirishni amalga oshiruvchi O‘zbekis-
ton Respublikasi rezidentlari va norezidentlari;
– O‘zbekiston Respublikasi hududiga kiruvchi va uning hudu-
di orqali tranzit tarzida o‘tuvchi chet davlatlar avtotransport vosi-
talarining egalari yoki foydalanuvchilari.
Respublika yo‘l jamg‘armasi yig‘imlarini hisoblash soliq bazasi 
quyidagicha aniqlanadi:
– olingan va O‘zbekiston Respublikasi hududiga vaqtinchalik 
olib kiriladigan avtotransport vositalari dvigatelining ot kuchidagi 
quvvati yoki avtotransport vositalarining qiymati
– O‘zbekiston Respublikasi hududiga kirganida yoki uning hu-
dudi orqali tranzit tarzida o‘tganida chet davlatlarning avtotransport 
vositalari.
Yo‘l jamg‘armasi yig‘imlarini to‘lash bo‘yicha soliq qonun chi-
ligida bir-qancha imtiyozlar belgilangan. Ularga quyidagilar ki-
radi:
– ishlab chiqaruvchi korxona tomonidan qo‘l bilan boshqarishga 
moslashtirilgan yengil avtomobilni va (yoki) motoaravachani oluv-
chi barcha guruhlardagi nogironlar;
– ixtisoslashtirilgan savdo tarmog‘idan O‘zbekiston Respub-
likasida ishlab chiqarilgan yangi avtomobil oluvchi fuqarolar
shuningdek yaqin qarindoshlaridan hadya shartnomasi yoki meros 
asosida avtomobillar va motoaravachalarni oluvchi fuqarolar;
– umumiy foydalanishdagi avtomobil yo‘llarini saqlash, ta’-
mirlash, rekonstruksiya qilish va qurishni amalga oshiruvchi ix-
tisoslashtirilgan yo‘l xo‘jalik boshqaruvi organi tuzilmasiga kiradi-
gan;


380
– faoliyatining asosiy turi yo‘lovchilar tashish bo‘lgan, yo‘lov-
chilar tashish uchun belgilangan namunadagi litsenziyaga ega bo‘l-
gan avtotransport korxonalari;
– yuridik shaxslar – qirq tonnadan ortiq yuk ko‘taradigan, olin-
gan kon avtosamosvallari bo‘yicha;
– homiylik (beg‘araz) yordami sifatida avtomobillarni olgan 
(sotib olgan) bolalar uylari, ixtisoslashtirilgan maktab-internatlar, 
nogiron bolalar uchun markazlar, qariyalar va kichik yoshdagi 
nogi ronlar uchun internat-uylar, shuningdek budjet hisobidan mo-
liyalashtiriladigan tibbiyot muassasalari; 
– yuridik shaxslar – avtotransport vositalarini bitta tizim (davlat 
va xo‘jalik boshqaruvi organi) ichida balansdan balansga bepul 
o‘tkazishda;
– qayta tashkil etish natijasida avtotransport vositasini olgan 
huquqiy voris;
– avtotransport vositalarini yuridik shaxslarga lizingga berish 
uchun oluvchi lizing beruvchilar.
Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalarning kelgusi 
yildagi kutilayotgan miqdorini prognoz qilish uchun oldingi hisobot 
yillarida haqiqatda erishilgan natijalar haqidagi ma’lumotlar 
yig‘iladi. Bunday ma’lumotlarning olish manbalari turli xil bo‘lishi 
mumkin. Ammo, har qanday holatda, ma’lumotlarning birlamchi 
manbai – soliq to‘lovchilarning buxgalteriya hisobi asosida tuzi-
luvchi moliyaviy hisobotlari va majburiy ajratma bo‘yicha soliq 
hisob-kitoblari hisoblanadi. 12–7-jadvalda Respublika yo‘l jam-
g‘armasiga majburiy ajratmalar hisob-kitobining asosiy ko‘rsat-
kichlari keltirilgan.
Respublika yo‘l jamg‘armasiga majburiy ajratmalar hisob-kitobi 
shaklidan prognoz jarayoni uchun zarur bo‘lgan, soliq obyekti, soliq 
solish bazasi, soliq stavkalari to‘g‘risidagi ma’lumotlar tarmoqlar 
bo‘yicha yig‘iladi. 


381
12–7-jadval

Yüklə 0,94 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   147   148   149   150   151   152   153   154   ...   158




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2025
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin